Nazaruy materiallar semestr o’quv materiallari Ma’ruza mavzu 1

PESTIK–PISTILLA- (hovoncha dastasi) ham chinnidan tayyorlanadi. Chinni qattiqligi etarli darajadagi jism bo’lsa, mo’rt hisoblanadi. Ezishga boshqa moddalarga nisbatan chidamli hisoblanadi. Shuning uchun u dorixona hovonchalari tayyorlashda asosiy xom ashyo hisoblanadi. Hovonchada modda dasta va ko’l yordamida maydalanadi, bunda tirsak va elka kuchlari ishlatilmasligi lozim. Zaharli va shillik pardalarga ta'sir ko’rsatuvchi moddalarni maydalash uchun usti yopiladigan hovonchalar ishlatiladi. Bu birinchidan moddaning yo’kolishini kamaytirsa, ikkinchidan ishlayotgan ishchini muxofaza qiladi.


1.2.-rasm. Hovonchalar

1 — kadimgi grek hovonchasi; 2 —agat hovoncha; 3,7 — cho’yan hovoncha; 4 — toshdan yasalgan hovoncha; 5 — chinni hovoncha; 6 — emulsiya tayyorlash uchun chinni hovoncha; 8 — shisha hovoncha; 9 — yassi dastali maydalash moslamasi; 10 — usti yopik hovoncha.

Hovonchadan foydalanishni osonlashtirish maqsadida uni stol ustida tutib turuvchi kurilmalar mavjud. bo’larga misol tariqasida rezina gildirak ko’rinishidagi stol ustiga maxkamlash uchun mo’ljallangan kurilmani ko’rsatish mumkin (1.3.-rasm).

1.3.rasm. Hovonchani stolga maxkamlovchi kurilma

1 - tutgich; 2 -rezina gildirak; 3 - strubtsina; 4 - rezina taglik; 5 - shtir; 6 - vtulka;

7 - fiksator; 9 - yassi dastali maydalash moslamasi; 10 - usti yopik hovoncha.
Elaki dorilarni ko’p miqdorda tayyorlaganda, ya'ni dorixonada oldindan tayyorlanib qo’yiladigan dorixona tayyorlanmalari texnologiyasida mexaniq hovonchalar ishlatiladi (1.4.-rasm).



1.4.-rasm. Mexaniq hovoncha
Bunday hovonchalarning dastasi mexaniq aylantirgich — "ko’l"ga ulangan bo’lib, asosan katta o’lchamdagi hovonchalarga (diametri 300 — 400 mm) mo’ljallangan. Hovoncha o’rnida ishlatish uchun kichik hajmli dori maydalaydigan apparatlar ham tavsiya qilingan bo’lib, ulardan biri M. X. Islamgulov apparatidir (1.5.-rasm).
Maydalangan kukunni yana apparat qopqog’iga to’kib (ag­darib), ichidagi kukun qopqoqka o’tkaziladi. Uni ochib ichidan maydalangan, aralashtirilgan kukun olinadi.