Назарова М. Х. нинг “rsa криптотизимини такомиллаштириш ва уни криптотаҳлиллаш усулларини ишлаб чиқиш” мавзусидаги докторлик

Ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий воситалари

• Ахборот хавфсизлигининг ташкилий воситалари ахборотни ҳимоялаш тизимлари таркибида энг асосийси ҳисобланади ва у 50-60% ни ташкил қилади. Ташкилий чора-тадбирлар юридик ва жисмоний шахсларни давлат ахборот ресурсларини ташкил этиш, шакллантириш, улардан фойдаланиш ва уларни қўллаб-қувватлашга жалб этиш тартибини бошқарадиган талаблар рўйхатини ўз ичига олиши керак.

Ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ҳуқуқий воситалари

• Ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ҳуқуқий воситаси асосини ахборотни қайта ишлаш ва узатиш, улардан фойдаланиш қоидаларига риоя қилишни таъминлайдиган қонун ва ҳужжатлар ташкил этади. Ахборот хавфсизлигини таъминлаш учун аввало ахборот хавфсизлиги концепциясини ишлаб чиқиш зарур.

Ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг аппарат-дастурий воситалари

• Ахборотни муҳофаза қилишнинг аппарат-дастурий воситалари – ахборотни муҳофаза қилиш функцияларини (фойдаланувчиларни идентификациялаш ва аутентификация қилиш, ресурслардан фойдалана олишни чеклаш, воқеаларни қайд қилиш, ахборотни криптографик ҳимоялаш ва шу кабилар) бажарадиган (мустақил ёки бошқа воситалар билан биргаликда) турли электрон қурилмалар ва махсус дастурлардир.

Ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг криптографик воситалари

• Ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг илмий асоси бўлиб криптография фани тан олинган. Бу ўз навбатида криптография фанини ривожлантириш вазифаларини долзарб муаммолар қаторига қўйди, чунки ҳозирги кунда ахборот хавфсизлигини таъминлашда энг ишончли воситалардан бири ахборотни криптографик ҳимоя қилиш воситалари ҳисобланади.

• Ахборотнинг муҳимлик даражаси қадим замонлардан маълум. Шунинг учун ҳам қадимда ахборотни ҳимоялаш учун турли хил усуллар қўлланилган. Улардан бири — сирли ёзувдир. Ундаги хабарни хабар юборилган манзил эгасидан бошқа шахс ўқий олмаган. Асрлар давомида бу санъат — сирли ёзув жамиятнинг юқори табақалари, давлатнинг элчихона резиденциялари ва разведка миссияларидан ташқарига чиқмаган. Фақат бир неча ўн йил олдин ҳамма нарса тубдан ўзгарди, яъни ахборот ўз қийматига эга бўлди ва уни эндиликда ишлаб чиқарадилар, сақлайдилар, узатишади, сотадилар ва сотиб оладилар.