|
Javob: “Ha” Masalan: Kitob o’qish, telefonda so’zlashish, gul hidlash, ob havoni bilish…
3) “Kim chaqqon”. Kompyuterda amaliy ish bajaradilar
1. Yangi papka hosil qiling va nomlang .
2. Paintni yuklang va O’zbekiston Respublikasi Davlat bayrog’ini tasvirini chizing
3. Paintni yuklang, koptok rasmini chizib unga rang berib, 4 nusxa oling
4. “KLAVTREN” – klaviatura trenajori haqida tushuncha bering .
5. “Aljabr” matematik o’yin dasturi haqida tushuncha bering
6. Word dasturida formulalar yozishni amalda ko’rsating
7.Word dasturida hujjatlarni chop etishni amalda ko’rsating.
8. Wordda diagrammalar hosil qilishni amalda ko’rsating
2. Uy ishini tekshirish O’tgan darsda “Modem” so’ziga kompyuter qurilmalari ishtirokida krossvord tuzish berilgan.
-
Monitor, sichqoncha, disk, ekran, mikrofon
Shu topshiriqni to’g’ ri bajargan o’quvchiga 1 ballik rag’bat beriladi.
3. Yangi mavzuni yoritilishi. (Tayyor animatsilar asosida ko’rgazmali -ma’ruza qilinadi )
Yer yuzida jonli mavjudodlarning paydo bo’lishi bilan birgalikda ularning taraqqiyoti, hamda atrof muhit to’g’risidagi, voqеa xodisalar to’g’risidagi ma`lumotlarni bilish va ular to’g’risida axborot olish shu axborotlar asosida yashash sharoitlarini bеlgilash, rivojlanish taraqqiyotini anglash katta ahamiyatga ega.
Bundan tashqari vaqt o’tishi bilan birgalikda tabiatni insonlar tomonidan o’rganish davomida bu axborotlarga yaratilayotgan va ishlatilayotgan mashinalar, apparatlar, o’lchov asboblari, tеxnologik jarayonlar haqidagi axborotlar qo’shilib bordi.
Axborot odamlar o’rtasida uzatiladigan ma`lumotlar hisoblanib, kеyingi vaqtda ishlab chiqarishni rеjalashtirish va boshqarish uchun, hamda yashash sharoitlarini, iqtisodiy taraqqiyot darajasini bеlgilashda katta ahamiyatga ega bo’lib qoldi.
Axborot to'plash , saqlash shu axborotga asosan o'ylab ko'rib xulosa chiqarish, ya'ni qayta ishlash va berilgan vazifani hal etish ya'ni axborotni ishlatish mumkin. Ushbu jarayonida axborotni eslab qolish va boshqa ko'rinishga o'tkazish ham mumkin. Bu darsda shu kabi axborotlar ustida bajariladigan amallardan asosiylarini ko'rib chiqamiz.
Axborotli jarayonlar Axborot ustida hosil qilish, to'plash, izlash, saqlash, uzatish, qabul qilish, o'lchash, ishlatish, qayta ishlash, nusxalash, his etish, eslab qolish, boshqa ko'rinishga o'tkazish, tarqatish, bo'laklarga ajratish, soddalashtirish, birlashtirish, formallashtirish. kodlash, buzish kabi amallarni bajarish mumkin. Axborotlar ustida bajariladigan amallar bilan bog'liq barcha jarayonlar axborotli jarayonlar deb ataladi.
Axborotlar ustida bajariladigan amallarning ko'plari tanish. Masalan, axborotni to'plash, birlashtirish, saqlash, his etish, eslab qolish, ishlatish bilan fanlarni o'zlashtirish jarayonida, boshqa ko’rinishga o'tkazish yoki formallashtirish amallaridan matematika va fizika darslarida formulalar, tenglamalar va jadvallar tuzib, nusxalash amalldan esa Paint va Word dasturlarida ko'p foydalandingiz.
To'plangan axborotlardan kerak bo'lganda foydalanish uchun ularni saqlab qo'yish kerak. Axborotlar turli xil vositalarda, masalan, kitoblarda, gazetalarda, magnitli tasmalarda, kompyuterlarning esa maxsus vositalarida saqlanadi.
Ular axborot tashuvchi vositalar deb ataladi.
Shu kabi axborot tashish vositalariga ko'plab misol keltirish mumkin.
D isketa Ma’lumotlarni, programmalarni doimiy saqlash, ayirboshlash maqsadida disketalar ishlatiladi. Unga FDD (Floppy Disk Driver – egiluvchan disk qurilmasi) yordamida ma’lumotlar va programmalar yoziladi va undan o‘qiladi. Hozirda HD (High Density-yuqori zichlik) rusumidagilar asosan hajmi 1,44 yoki o‘ta yuqori 2,88 Mbaytga teng bo‘lganlari keng ishlatilmoqda.
L azerli (kompakt) disk CD ROM (Compact Disk Read Only Memory – faqat o‘qish uchun lazerli disk),keyingi paytda bu qurilma juda muhim rol o‘ynamoqda. Uning asosiy sababi unga 650 Mbayt (700 Mbayt) hajmdagi ma’lumotni sig‘ishi bo‘lsa, ikkinchi tomondan uni ishlatishda qulayligi bilan alohida e’tiborga loyiq.Uning CD ROM va CD Writer(yozuvchi) ko‘rinishdagilari mavjud bo‘lib, birinchisi faqat o‘qish uchun mo‘ljallangan bo‘lsa, ikkinchisi ma’lumot va programmalarni yozish uchun keng qo‘llanilmoqda. CD ROM ning muhim ko‘rsatkichlaridan biri uning ma’lumot ayirboshlash tezligidir.
R aqamli DVD videodisklar - Bu disklarga ma’lumot ikki qatlamli va ikki tomonli yoziladi. Shuning uchun ham ularga katta sig‘imli ma’lumotlar ketadi, ularning sig‘imi 4,7Gbayt, 8,5Gbayt, 9,4Gbayt, 17Gbayt ga teng bo‘ladi.
U SB (Ultra-Stable Mini) – bu tashqi xotira ham desketa vazifasini bajaradi, uning tashqi ko‘rinishi ixcham hajmi esa juda katta. Uning sig‘imi 12 Mbayt dan 36 Gbaytgacha bo‘ladi. Bu qurilma COM portiga ulanadi. Uning ajoyib xususiyati shundan iboratki, unga CD yoki DVD Writer (yozish qurilmalari) asboblarisiz ham to‘g‘ridan-to‘g‘ri yozsa bo‘ladi. Yana bir xususiyati shundan iboratki, hozirgi kunda ishlab chiqarilayotgan USBlardan nafaqat tashqi xotira balki, MP3 Player (qo‘shiq eshituvchi qurilma), FM to‘lqinlarida ishlovchi radio tarzida ham foydalanish mumkin.
Mikrofon va karnay Mikrofon - turli xil ovozli animasiya va prezentatsiyalar tayyorlash uchun ishlatiladi. Bunday animasiyalarga misol qilib Windows sistemasida yoki Word matn muharririda ishlash jarayonini olishimiz mumkin. Bunda animasiyalar shu jarayonlarda ishlash bo‘yicha to‘liq ovozli tarzda tayyorlanadi. Ana shu ovozlarni eshitish uchun karnay(kolonka)dan foydalaniladi. Karnayning asosiy vazifasi ovoz(musiqa, ovoz va boshqalar)ni chiqarib berishdan iborat.
Webkamera - kompyuterlararo videotasvirlarni uzatuvchi qurilmadir. Bu asosan xalqaro Internet tarmog‘i bilan birgalikda ishlatiladi. Webkameradan foydalanganingizda siz dunyoning istalgan bir burchagidagi tanishlaringizni ko‘rish imkoniga ega bo‘lasiz.
Raqamli fotoapparat - Raqamli fotoapparat yordamida lavhalar suratga olinib, kompyuterga kiritiladi va u o‘z holida yoki qayta ishlanib slaydga yoki qog‘ozga olinishi mumkin. Lavhalarni va suratlarni kompyuterdan Multimedia orqali ekranda ko‘rsatca ham bo‘ladi. Raqamli fotoapparatlarning bir qancha turlari mavjud, ular bir biridan nuqtalar soni (pixels) bilan farqlanadi: masalan 1.0, 1.2, 1.4, 2.0, 3.2, 4.0 Megapixels va boshqalar. Shuningdek raqamli fotoapparat yordamida kichik videolavhalar ham olinib bu lavhalar kompyuterga kiritilishi mumkin.
Raqamli videokamera -Raqamli vediokamera yordamida lavhalar videotasmaga olinib, kompyuterga kiritiladi. U qayta ishlanib vediomagnitafonda ko‘rish uchun vediokassetaga ko‘chirib olinishi mumkin. Uning oddiy vediokameradan farqi shundaki unda olingan lavhalarni kompyuterga ham kiritiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
