22
6-110 kV kuchlanishli elektrostansiya va podstansiyalarning elektr
uskunasidagi to‘siksiz tok o‘tkazuvchi kismi, ishlayotgan shaxsning orka yoki ikki
yon tomonida joylashgan xolatlarida ish bajarishi man kilinadi.
Kuchlanish ostida bo‘lgan uskuna izolyatorlariga
ximoya vositasisiz tegish
man kilinadi.
Xavo elektr uzatish va aloka tarmog‘ini kuchlanish ostidagi kismini (simlar,
trosslarni) ulash yoki kesishdan oldin ularning potensiallarini tenglashtirish kerak.
Kismlar potensialini tenglashtirish esa, ularni (kesilishi kerak bo‘lgan joyning ikkala
tarafini) bir-biriga sim orkali ulash yoki bo‘linishi kerak bo‘lgan kismining ikkala
tomonini aloxida-aloxida erga ulab, so‘ngra ularni xar birini umumiy bir erga ulagich
uskunasiga ulash kerak.
Elektr ximoya vositasidan foydalanib (izolyasiyalangan shtanga va ombirdan,
o‘lchov shtangasi va ombirdan, kuchlanishni o‘lchovchi asboblar bilan) ishlaganda
xodimning shu ximoya vositalarini izolyasiyalangan kismi uzunligidan boshlab, to
elektr uskunaning kuchlanish ostida bo‘lgan tok o‘tkazuvchi kismigacha bo‘lgan
masofagacha yakinlashishga ruxsat etiladi.
Ochik taksimlovchi elektr uskuna va xavo elektr uzatish tarmog‘ini
kesishishgan oralig‘ida kuchlanish ostida bo‘lgan simdan pastda joylashgan sim (tros)
va unga taallukli izolyator va
armaturalarni almashtirishda, yukorida joylashgan
kuchlanish ostida bo‘lgan simga, almashtirish uchun mo‘ljallangan simni siltab
tortganda, tegib ketmasligi uchun ushbu o‘zgartirilayotgan sim ustiga o‘simlik yoki
sintetik toladan to‘kilgan arkon tashlanadi.
Kesishgan oralikda joylashgan simning ikki erdan ikkala tarafga arkon tashlab,
uning uchlarini langar, inshoot poydevori yoki boshka joyga tortib maxkamlash
kerak. Simni (trosni) ko‘tarish asta-sekin bir me’yorda bo‘lishi kerak.
Podstansiya va elektr uzatish tarmoklarida kuchlanish ostidagi simlardan
(troslardan) yukorida joylashgan simlar (troslar) va ularga
taallukli izolyator va
armaturada ishlash korxona raxbariyati tasdiklangan ish bajarish loyixasi bo‘yicha
olib borilishi kerak. Ish bajarish loyixasida simni osilib tushib ketmasligi chorasi
xamda ishlab turgan elektr uzatish tarmog‘i ta’sirida xosil
bo‘lgan kuchlanishga
qarshi ximoya choralari ko‘zda tutilishi kerak.
Bunday ishlarni bajarishda kesishgan oralikda joylashgan simdan kuchlanishni
olmasdan turib sim (tros) almashtirish man kilinadi.
Xodim doimo shuni esda tutishi kerakki, agar elektr uskunada kuchlanish
to‘satdan yo‘k bo‘lib kolsa, ogoxlantirmasdan unga yana kuchlanish berilishi
mumkin.
23
Korong‘i tushgan paytda
ish olib berilayotgan joy, yo‘lkalar, u erga borish
yo‘li va ish joyi yoritilgan bo‘lishi kerak.
YOritilish darajasi bir xil bo‘lib ishchi ko‘zini tindirmasligi kerak.
YOritilmagan joyda ishlash man kilinadi.
Momakaldirok paytida xavo elektr uzatish tarmog‘i, xavo aloka tarmog‘i,
ochik va yopik taksimlovchi elektr uskunalaridan chikkan elektr uzatish tarmog‘ida
va elektr tarmog‘idagi ajratgichda, xavo elektr tarmog‘iga ulangan kabelda, xamda
aloka apparatlari joylashgan xonani aloka liniyasi kirgan kismida va antenna-ustun
joylashgan inshootlardagi barcha ishlar to‘xtatilishi kerak.
Elektrostansiya va podstansiyani ishlab turgan
elektr uskuna joylashgan
binosida (boshkarish uskunasi, rele ximoyasi va shu uskunalar joylashgan binodan
tashkari), yopik taksimlovchi elektr uskuna, ochik taksimlovchi elektr uskuna, kuduk,
er osti yo‘li va xandaklarda ishlovchi barcha ishchilar xamda xavo elektr uzatish
tarmog‘ida xizmat kiluvchi va joriy ta’mirlovchi barcha xodimlar ximoya kaskadidan
(dubulg‘adan) foydalanishi lozim.
Kompressor (boskon) va xavo yig‘uvchi, akkumulyator batareyasi va
zaryadlovchi uskunalarga xizmat kiluvchi xodim elektr xavfsizligi bo‘yicha III
gruppaga ega bo‘lishi kerak.
Boshkarish shchitida va taksimlovchi elektr uskunalarida joylashgan
schyotchiklarning va boshka o‘lchov asbob ko‘rsatkichlarini
korxona yoki boshka
tashkilot xodimi (xizmat safariga kelgan xodimning xukukidan foydalangan kabi)
yakka o‘zi navbatchi ruxsati bilan yozib olishi mumkin. Agar elektr uskunada
navbatchi bo‘lsa bu xodim elektr xavfsizligi bo‘yicha II gruppaga, navbatchisiz elektr
uskunada esa III gruppaga ega bo‘lishi kerak.
Er kovlash va tekislash ishlarini bajarishda
Do'stlaringiz bilan baham: 
