Navoiy kon-metallurgiya kombinati navoiy davlat konchilik instituti konchilik fakulteti

2.2.3. Қудуқда майдалаб уриб тушириб оралиқ қават штреклари билан ишлаш
тизими.

Ушбу ишлаш тизимининг параметрлари қуйидагича:

- блокнинг баландлиги 60-65 м;
- блокнинг узунлиги 60-90 м;
- руда жисмининг қуввати бўйича блокнинг эни, 3 м дан ортиқ;
- ётиқлик бурчаги 65-85˚.
Чуқур қудуқларда майдалаб уриб тушириб оралиқ қават штреклари билан ишлаш тизимини қўллаш гор. +660м да р.т. бўйича 1 блок билан, 40143-40144, р.т. бўйича 14 блок билан 41400-41401, 41401-41402, гор. +780м да р.т. бўйича 27 блок билан 22701-22702. Блокларни тайёрлаш блок тубида рудали штрекни, блокли восстаюшийларни флангларда (ён томонларда) ва ортларда ўтказишдан иборат, ўзиюрар бурғилаш қурилмаларидан фойдаланиб, шунингдек оралиқ қават штреклари. Кесиш ишларига кесувчи восстаюшийлар, штрек бурғилари киради.
Блок тепадан пастга қараб ишланади. Блокни майдалаб уриб тушириш кесиш тирқишини очишдан бошланади. Бурғилаш штрекларидан рудани уриб тушириш 12-16м гача чуқурликдаги елпиғичсимон ёки параллель қудуқлар комплектини портлатиш билан амалга оширилади. Қудуқлар НКР-100М, Simba Junior стоплар биланва Simba Н-157 турдаги ўзиюрар бурғилаш станоклари билан бурғилаш лойиҳасига мувофиқ бурғиланади. Қазиб олиш бир вақтда бир нечта оралиқ қаватда бажарилади, бунда ҳар бир тепа оралиқ қаватни тозалаш пастки қаватни тозалашдан 6-10м масофага олдин бажарилиши керак. ВДПУга (масофа 0,4 дан 1,0 км гача) рудани етказиш TORO-6, TORO-151, ST-710, ST-2G, ST-7, ST-3,5 турдаги юклаш-етказиб бериш машиналари билан амалга оширилади. Бурғилаш штрекининг жойлашуви – 9,0 м².
Шунингдек скрепер лебёдка ёрдамида рудани етказиб майда шпурли шип-поғонали қазишда оралиқ қават штреклари билан блокларни ишлаш ҳам қўлланилади. Бунда қазиш блоки бўлинади, баландлиги бўйича бир нечта оралиқ қаватга уриб тушириладиган қатламнинг баландлиги бўйича кўпи билан 6м га, 5,1 м² кесимли оралиқ қават штрекларини ўтказиб. Восстаюший қазилгандан кейин тепа оралиқ қават штреки ўтказилади ва штрек охирида кесиш тирқиши очилади устки горизонт билан туташгунча қазиш блокининг вентиляцияси учун. Қазиш ишлари орқага қайтиш тартибида кесиш тирқишида майдалаб уриб тушириб бошланади, телескопли перфораторлар ёрдамида, шпурлар узунлиги 1,8-2,0м. Майдалаб уриб тушириш жараёнида туширилган руда скрепер лебедка ёрдамида вақти-вақти билан блокдан чиқариб туради, бунда шип билан уриб туширилган руда юзаси орасида кўпи билан 2-2,5 м зазор қолдирилади лаҳим ёнлари ва шипини ишлашда, бурғилашда хавфсизликни таъминлаш учун. Оралиқ қават тўлиқ ишлангандан кейин барча қолган руда скреперланади ва кейинги оралиқ қаватга ўтилади. Тепа оралиқ қаватни уриб тушириш билан бир вақтда пастки оралиқ қават тайёрланади, оралиқ қават штрекини ўтказиб ва кесиш тирқишини тепа оралиқ қаватдан очиб.