Navoiy davlat pedagogika istituti jismoniy madaniyat fakulteti sport turlarini o

2 GRUPA KASBLARI UCHUN
1. Kadni chuzib, yelka kamari v akul muskullarini bushushtirish
2. Gavda kul, oyok muskullari uchun /Bukush, chuzish, bushashtirish,/ mashklari.
3. taninaning kuprok muskul gurppalari ishtrok etadigan siltash mashklari.
4. yugurish, sakrash, utirib turish, sung yurish.
5. Boldir va tovon muskullarini bushashtirishga imkon beradigan silta xarakatlar.
6. tananing boshka kismlarini bushashtiradigan kul, oyok va boshka xarakatlar.
7. xarakat uygunligi mashklari.
3 GRUPA KASBLARI UCHUN
1. kadni roslab, chukur nafas olib kul va yelka kamari muskullarini bushashtirish.
2. Gavdaning engashtirish, burish, aylantirish mashklari
3. Utirib turish, sakrash yugurish.
4. kul va yelka kamari uchun mashklar /Kukrak umrov buginlarini va kurak kafasi xarakatchinligini oshirish/.
5. Xarakat uygunligi mashklari.
4 GRUPA KASBLARI UCHUN
1. Kadni roslash mashklari.
2. Gavda, kul oyok muskullari uchun mashklar.
3. SHunga uxshash, ammo jadadrok Bajariladigan mashklar.
4. Utirib turish, yugurish, sakrashdan sunn yurishga utish.
5. Gavda v akul muskullari uchun mashklar.
6. Kul muskulllarini bushashtiruvchi mashklar.
7. Xarakt ugunligi mashklari.
MASHGULOTLARNI UYUSHTIRISH VA UTISH METODIKASI.

U yoki bu sexda, bulimda ishlab chikarish gimnastika mashgulotlarini uyushtirishdan oldin talabga mos keladigan gigenik shart sharoitni yaratib olish zarur. Buning uchun avvalo kuyidagilarni bajarish kerak:

- ishlab chikarish jarayonining xususiyatlari va mexnat sharoitini urganish;
- sexda. SHuningdek, mashgulot utkaziladigan joylarda gigenik sharoitni yaxshilashga erishish/ ventilyatsiyani kuchaytirish, boshdan - oyok orasta tutish, tuvaklarga kuchatlar utkazish va xokazo/;
- ish xolati va ish kobilyati dinamikasining xususiyatlariga karab, mashgulotlar shaklini belgilash/ kirish gimnastikasimi yoki fizkultura pauzasimi / va ularning utish vaktini belgilash;
- Mashklar kompleksini tuzish;
- gimnastika mashgulotlari xakida buyruk chikartirish;
- ishchilar orasidan mashgulotlarni boshkarish uchun jamoatchi instruktorlar tayyorlash;
- xamma ishchilarni kompleks mashklarining mazmuni bilan tanishtirish;
Ish kuni rejami davomida gimnastika mashgulotlarning tashkil kilinishi va utkazilishiga korxona boshliklari ma’suldir. Metodislar, shuningdek,, sex, bulim boshliklari va boshkalar uning bevosita uyushtiruvchilari xisoblanadilar.
Metodist kuyidagilarni bajarish: 1/ gimnastikani targib kilishi, uning vazifalarini tushuntirish va ishchilarda unga nisbatan ongli munosabatni tarbiyalash;
2. gimnastikani ish kuni rejamiga tatbik kilishga oid tadbirlarni olishi;
3. komplekslarni tuzish va ularni radio orkali eshittirsh uchun yozib olishi;
4. mashgulotlar uchun joy tayyorlash;
5. mashgulotlarni utish joylarida sanitariya-gigiyena sharoitini yaxshilash tugrisidagi takliflarni ishlab chikishi;
6. ishlab chikarish gimnastikasining samaradorligi jixatlarini utganish;
7. ishlab chikarish gimnastikasidan utkaziladigan tadbirlarni planlashtirish va ularni xisobga olib borishi;
8. ommaviy fizkultura-soglomlashtirish ishlarini tashkil kilish; turistik poxodlar, konkurslar, musobokalar, GTO normalarini topshirish, soglomlashtirish, spartakiadalar va boshkalarda katnashish uchun komandalarni tayyorlash;
9. fizkultura kollektivi soveti bilan / yoki zavod sport klubi bilan/ yakin aloka boglab, zavkom, jamoatchi instruktorlar bilan birga ish olib borishi kerak.
Eng yaxshi in instruktorlar, jamoat tashkilotlarining vakillari, sex boshliklari yoki masterlaridan korxona direktorining urinbosari raxbarligida metolist sovet / yoki soglomlashtirish soveti/ tuziladi. Bu konsultatsiya utkaziladigan va kontrol kilib boriladigan organ bulib, uning karorlari xudi zavod direktorining farmoyishidek bajariladi. Sovet umumiy raxbarlikni olib boradi, jamoatchi instruktorlar tayyorlashni uyushtiradi, ommaviy tushuntirish ishlarini olib boradi, sexlardagi ishlarni tekshiradi, sex boshliklari va metodistning xisobotini tanglaydi, ishlab chikarish gimnastikasi kabinetlarini tashkil kiladi jixozlaydi va xokazo.
Bu boradagi ishning yaxshilanishiga mexnatkashlarning tashabbusi va faolligi yordam beradi. CHunonchi uralmashda zavodning soglomlashtirish soveti ishlab chikarish gimnastikasining utkazilishi kontrol kilib boradi, shuningdek, urta va keksa yoshdagi kishilar uchun soglomlashtirish gruppalarini uyushtiradi, kurik-konkurslar, soglomlashtirish spartakiadalari va boshka ommaviy soglomlashtirish tadbirlarini utkazadi. SHu kabi sovet sexlarda xam tuzilgan. Bunday tajriba boshka zavodlarda xam mavjud.
Ish kuni rejimi davomida utkaziladigan gimnastika mashgulotlari mamlakatimizdagi jismoniy tarbiya sistemasida beliglangan dars berish prinsip va metodlari asosida utkaziladi. Birok ularda bir kator uziga xos xususiyatlar mavjud.
Eng avvalo, mashklar sexda / dastgox yonida/ odatiy ish kiyimida, mexnat xarakatlaridan / ishdan/ keyin bajariladi.
Utkazuvchi / metodis yoki jamoatchi instruktor/ kompleks mashklarni namuna tarzda kursatib kolmasdan, ularning bajarilish sifatini xam kuzatib borish kerak.
Kirish gimnastikasi xamda fizkultura pauzalarini mashklar orasida deyarli tuxtamasdan, jadval sur’atda jozibali utkazish kerak. Gimnastika radiodan eshittirganda, utkazuvchi uni shugullanuvchilarga kiska tushuntirishlar berishga vakt topish uchun test va muzikani yaxshi urganib olmagi zarur.
Masalan: «Oyoklarni balandrok kutaring», «pastrok engashing», «kuprok buriling», «oyoklarni / kullarni/ buking» va xokazo. Mashgulotdan sung mashklar bajarayotgan paytda yul kuyilgan kamchilik va xatolar kursatib utiladi.
Mashgulotlarni translyatsiyasiz utkazganda gimnastikada mavjud bulgan metodik usullardan foydalanish kerak. Mashgulot utkazuvchini ishchilar yaxshi kuzatib turishlari uchun va ayni paytda u ishchilarni kuzatib borishi uchun maxsus supachada turishi kerak.
SHugullanuvchilarning kayfiyatini muntazam kuzatib turish zarur, komplesning ayrim mashklariga ularning munosabatini aniklash va yangi kompleks tuzganda yoki mashklarni kisman almashtirganda bularni xisobga olmoklik kerak.
Ishlab chikarish gimnastikasi mashgulotlari muntazam utkazib borilar ekan, xar 4-5 undagi ayrim mashklar mazmuniga bir oz uzgarishlar kiritib boriladi. Butun kompleksning esa odatda 3-4 xaftalik mashgulotdan keyin almashtiriladi ishchilarni yangi bilan oldindan tanishtirish tavsiya kilinadi.
Mashgulotlarning jozibaligi va samaradorligini oshirish maksadida, mashklar jurligida olib boriladi. Ayniksa kirish yorkin, dillarni chorlaydigan, kungilni yaratadigan bulishi kerak. Muzika bilan utilganda xarakat dinamikasiga, sur’ati va ritmiga mos keladigan anik, oxangdor kuy tanlanadi. Muzikaning yakunlovchi kismi shugullanuvchilarning dastgox oldida uz joylarini egallab, tinchgina, xatosiz ishga kirishishlari uchun muljallanadi.
Mashklar potok usulida xam utkazilishi mumkin.
Bu xolda mashklarga tugallangan / butun / muzika asari tanlanadi. YAngi nagruzkaga asta-sekin moslashmokda, arteriya bosimi pasaymokda deb belgilar ekanlar, demak, ish kuni davomidagi muntazam mashgulotlarning foydasi bulayapti albatta.
Komplekslarning mazmuni va ularni utkazish usullariga uz vaktida zarur uzgartirishlarni kiritish uchun mashgulot samaradorligini muntazam ravishda xisobga olib bormoklik kerak. Bunday ishni, odatda, ishlab chikarish gimnastikasining metodisti xamda vrachni kuzatish, tekshirish va eksperiment metodlaridan foydalangan xolda olib boradilar.
Ishlab chikarish gimnastikasi tufayli erishiladigan iktisodiy samaradorlikni ishlab chikilgan maxsulotni xronometrlash metodi bilan aniklanadi / yarim soatda, bir soatda, yoki butun smenadi/. Ishlab chikarish gimnastikasi samaradorligini xisobga olishning asosiy kismlari: ish kobilyati, ishlab chikarish unumdorligi va salomatlik xolatining dinamikasi; jismoniy tayyorgarlikning olga jilib borishi; ishchilarning mashgulotga bulgan munosabati.
Tekshirish va kuzatish natijalarini diagramma, jadval, fotovitrinalar shaklida ifodalash zarur. Ularning sex va bulimlarning kizil burchaklarida, ishlab chikarish gimnastikasi kabinetida joylashtirish kerak / zavod yoki muassasa stentlarida/, shuningdek, ulardan leksiya, suxbatlar uyushtirganda, maxalliy matbuot va xokazolarda foydalanish kerak. Gimnastikaning shugullanuvchilar sogligi va ularning ish kobilyatini oshirishga bulgan ta’siri tugrisida muayyan ma’lumotga ega bulgan metodist, vrach, xavfsizlik texnikasi injeneri, jamoatchi instruktor tushunarli formada, anik misol, rakam va faktlar yordamida kirish gimnastikasi yoki fizkultura pauzasining ijobiy axamiyatini uz muassasada kursatib berishi mumkin.
Ishlab chikarish gimnastikasi bilan shugullanuvchilarning sogligini muntazam meditsina nazoratida tutish bilan birga, uz-uzini kontrol kilib borish xam zarurdir. SHugullanuvchilarni uz-uzini kontrol kilishning eng oddiy usullari bilan tanishtirish lozim: tomir urishni xisoblay olishni, gimnastikadan keyin darxol va mashgulotlardan keyin muyyan vakt utgach paydo buladigan turli xislarni /uyku, ishtaxa, charchash, darajasi, umumiy xolat baxolash olishlarni urganib olish zarur.