Navoiy davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"

4.3. Tadqiqotning nazariy ahamiyati mezoni –
tadqiqot natijalarini pedagogika va 
ta’lim sohasidagi nazariy tasavvurlar, konsepsiyalar, g’oyalar, farazlarning o’qitish va 
tarbiyalash metodlariga ta’sirini ko’rsatadi. U dolzarbdik mezonidan farqli, tadqiqot 
natijasini tavsiflaydi va ish yakunlangandan so’ng aniqlanadi. 
Tadqiqotning nazariy ahamiyatini nazariyaga ta’sirini kengligi va darajasi bo’yicha 
uchga bo’lish mumkin: 
1.
 
Umumpedagogik 
– darajaga ega bo’lgan tadqiqotlarning natijalari 
pedagogikaning barcha sohalariga tegishli bo’lib, uning alohida bo’limlarini ham 
qamrab oladi va pedagogikaning umumiy metodologik g’oyalarini shakllantiradi. 
2.
 
Predmetlar darajasidagi ahamiyati 
– natijalari alohida pedagogika sohalarini
 : 
didaktika, tarbiya nazariyasi, xususiy metodika, pedagogika tarixi va boshq. 
rivojlantirishga qo’shgan hissasini ifodalaydi hamda tadqiqotni tavsiflaydi. Ushbu 
sohaning asosiy tushuncha va kategoriyalarini, ularning asosiy g’oyalarini ochib 
beradi(YU.K.Babanskiy, M.N.Skatkin, N.M.SHaxmayev,A.V.Usova va boshq.). 
3.
 
Xususiy muammolilik 
– darajasi, tadqiqot natijalarini pedagogikaning alohida 
xususiy masalalariga tegishli nazariy tasavvurlarni o’zgartirishni tavsiflaydi. 
Tadqiqotning nazariy ahamiyati mezoni kompleks xarakterga ega bo’lib, u o’ziga 
tadqiqotning yangiligini, isbotlanganligini va kelajagini qamrab oladi. 
4.4. Tadqiqotning amaliy ahamiyat mezoni –
ushbu mezon tadqiqotning amaliy 
ahamiyatini belgilab, olingan natijalarni o’quv-tarbiyaviy jarayonga, o’qitish 
metodikasiga, uni tashkil qilishga, faoliyatning har xil turlariga, ijtimoiy va iqtisodiy 
samaradorlikka ko’rsatgan ta’siri bilan tavsiflanadi. Boshqacha aytganda, ilmiy-amaliy 
tadqiqot natijalarini amaliyotga joriy qilish natijasida erishilgan natijalar bilan 
belgilanadi. 
Tadqiqotning amaliy ahamiyati ko’rsatkichlari quyidagilar: 

---

100 
● tadqiqot natijalari bilan qiziqqan foydalanuvchilar soni va hajmi; 
● tadqiqot materiallari tavsiya qilingan o’quv yurtlari soni va ko’lami; 
● joriy qilinish ko’lami. 
Olingan natijalarning qo’llanish sohasiga qarab, tadqiqotning amaliy ahamiyatini 
quyidagi uch darajaga bo’lish mumkin: