Navoiy davlat pedagogika instituti tarix fakulteti «davlat va huquq nazariyasi»

tuzilishi va siyosiy tartibni amalga oshirish usullaridir. 

Davlat shakli birinchi navbatda davlat hokimiyatining mahalliy va oliy hokimiyat organlarini 
tuzilishidir. Davlatning boshqaruv shakli bu – davlat hokimiyatining uchta tarmoqqa bo’linishidir.
1. Qonun chiqaruvchi hokimiyat (O’zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi). 
2. Ijro etuvchi hokimiyat (O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Devoni va Vazirlar Mahkamasi). 
3. Sud hokimiyati (O’zbekiston Respublikasi Konstituttsiyaviy Sudi, Oliy Sudi va Oliy hujalik 
sudi).
Davlat shaklini ikkinchi tarkibiy qismi bu davlatning tuzilish shaklidir. Bu jamiyatning milliy, 
iqtisodiy va madaniy hususiyatlariga bo’g’liqdir. Tuzilish shakli bo’yicha davlatlarunitar, ya'ni 
oddiy davlat tuzilishiga, federativ-murakkab davlat tuzilishiga va konfederativ davlat tuzilish 
shakliga ega bo’ladi. Davlat tuzilish shakli har bir davlatning siyosiy va ma'muriy-hududiy 
tuzilishini birlashtiradi. Masalan: O’zbekiston Respublikasining hududida yashovchi barcha 
xalqning tarixiy va milliy hususiyatlari hisobga olingan holda uning ma'muriy-hududiy tuzilishi 
viloyatlar, tumanlar, shaharlar, shaharchalar, qishloqlar, ovullar va Qoraqolpog’iston 
Respublikasidan iborat. 
Davlat shaklini uchinchi tarkibiy qismi – bu davlat hokimiyatining amalga oshirish usullari 
kiradi. Bu nuqtai nazardan jaxondagi davlatlar ikki usulga – demokratik siyosiy tartib va 
nodemokratik siyosiy tartibga bo’linadi. 
Yuridik adabiyotda olimlar o’rtasida davlat shakllari haqida turli fikrlar mavjud. Ba'zi bir olimlar 
davlat shakllarini – ikki qismdan, davlatning boshqarish va tuzilish shaklidan iborat deydi. 
Ko’pchilik yuristi olimlar juda to’g’ri davlat shakllarini uch qismdan davlatning boshqarish, davlat 
tuzilishi, davlat hokimiyatini amalga oshirish usullari siyosiy tartibdan iborat deb kursatadi. 
Shularni ko’rib chihamiz.