Navoiy davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti geografiya o

Menzulani tekshirish. 
1.  Menzula  turg‘un  turishi  kerak.  Menzula  taxtasining  ustiga  qo‘yilgan 
kipregel  trubasi  biror  nuqtaga  qaratilib,  menzula  taxtasi  yoniga  qo‘l  bilan 
chertiladi. 
Bu  vaziyatda  nuqta  to‘r  iplaridan  chiqib  ketadi.  Agar  chertish 
to‘xtatilgandan keyin nuqta boshlang‘ich vaziyatga qaytib kelsa, shart bajarilgan 
bo‘ladi. 
2.  Menzula  taxtasining  yuqori  sirti  tekis  bo‘lishi  kerak.  Kipregel 
chizg‘ichining  qirrasini  ikkita  o‘zaro  perpendikular  yo‘nalish  bo‘yicha  qo‘yib 
ko‘riladi. Agar chizg‘ich qirrasi bilan menzula taxtasi  orasida shu’la ko‘rinmasa 
shart  bajarilgan  bo‘ladi.  Agar  shu’la  0,5  mm  dan  ortiq  bo‘lsa  taxta  durodgorlik 
ustaxonasida tuzatiladi. 

---

3.  Menzula  taxtasining  yuqori  sirti  menzula  tagligi  aylanishining  vertikal 
o‘qiga perpendikular bo‘lishi kerak. 
Tagligi taxtadan bo‘lgan menzulada bu shartni tekshirib bo‘lmaydi. 
Tagligi  metalldan  bo‘lgan  menzulada  bu  shart  quyidagicha  tekshiriladi: 
kipregel  chizg‘ichidagi  adilak  va  menzula  ko‘tarish  vintlari  yordamida  taxta 
yuqori  tekisligi  gorizontal  holatga  keltirildi.  Planshet  teodolit  kabi  gorizontal 
holatga  keltiriladi.  Yaroqli  menzulada  gorizont  holatdan  keyin  aylanish  o‘qi 
shovun  yo‘nalishini oladi. Taglikning 2 qotirish  vinti bilan qotirib, taxtani sekin 
aylantiriladi.  Agar  adilak  pufagi  o‘rtadan  2  bo‘lakchaga  og‘sa  shart  bajarilgan 
bo‘ladi.