Navoiy davlat pedagogika instituti tabiiy fanlar fakulteti geografiya o

bog‘lovchi  nuqta
  deb  ataladi.  1,  2,  3,  4  -  nuqtalar  bog‘lovchi  nuqtalar 
bo‘lib hisoblanadi. 
     Nivelirlanishi  kerak  bo‘lgan  nuqta  bog‘lovchi  nuqtalar  oralig‘ida  (S  va  D) 
joylashgan  bo‘lsa,  ularga 
oraliq  nuqta
  deyiladi.  Oraliq  nuqtalar  balandlikni  bir 
nuqtadan ikkinchisiga  uzatib  berishda  qatnashmaydi.  Shuning  uchun  ular  har  bir 
stansiyada  bog‘lovchi  nuqtalar  nivelirlanib  bo‘lgandan  keyin  nivelirlanadi. 
Orqadagi  reykani  oldinga  ko‘chirishda  reyka  bir  yo‘la  oraliq  nuqtalarga  ham 
o‘rnatilib  nivelir  yordamida  ulardan  sanoqlar  olinadi.  Bog‘lovchi  nuqtalardan 
olingan  sanoqlardan  foydalanib,  har  bir  nuqtaning  qo‘shni  nuqtaga  nisbatan 
balandligi, so‘ngra absolyut balandligi hisoblab chiqariladi.  

---

 
 
     I,  II,  III,  IV  va  V  stansiyalardagi  bog‘lovchi  nuqtalarning  nisbiy  balandliklari 
quyidagiga teng: 
       h
1 
q a
1 
- b
1 
       h
2 
q a
2 
- b
2 
 
        ....................
 
       h
n 
q a
n 
- b
n 
 
     Nivelirlangan  barcha  stansiyalardagi  nuqtalarning  nisbiy  balandliklari 
yig‘indisi  oxirgi V nuqtaning boshlang‘ich A nuqtaga nisbatan nisbiy  balandligi 
bo‘ladi: 
                h
AB 
q 

a - 

b 
     Bog‘lovchi nuqtalarning absolyut balandliklari quyidagiga teng bo‘ladi.  
                  H
1 
q H
A 
Q h
1 
                  H
2 
q H
1 
Q h
2
 va H
B 
q H
n 
Q h
n  
     Agar  1,  2,  3  va  4  nuqtalarning  absolyut  balandligini  aniqlash  talab  qilinmasa 
oxirgi V nuqtaning absolyut balandligi quyidagicha hisoblanadi: 
                 H
B 
q H
A 
Q 

h
AB  
     Asbob gorizonti 
                  H
i 
q H
3 
Q a
4 
 
    Oraliq nuqtalar absolyut balandliklari 
                  H
c 
q H
i 
- C
1 
 
                  H
D 
q H
i 
- C
2  
     Bir-biridan  uzoq  joylashgan  nuqtalar  oralig‘ida  bir  nuqtadan  ikkinchisiga 
absolyut  balandlikni  uzatish  maqsadida  bajarilgan  murakkab  nivelirlash  ishi