Navoiy davlat pedagogika instituti "pedagogika" fakulteti «pedagogika va psixologiya» kafedrasi

 

 

---

51

 

 

1.-jadval: 

Tadqiqot o’tkazilgan talabalar o’quv motivlarining taqsimoti 

 

№ 

Motivlar 

 

t.s. 

% 

1 

Mazmuniy motivlar 

10 

47,6 

2 

Obro’ga intilish 

12 

57,1 

3 

CHetlangan motivlar 

16 

76,2 

4 

Tor ijtimoiy motivlar 

17 

80,9 

5 

Keng ijtimoiy motivlar 

7 

33,3 

6 

Qiziqish motivlari 

6 

28,6 

7 

Muvaffaqiyatga 

erishish 

motivlari 

8 

38,1 

 

Jami 

 

76 

51,6 

 

Biz  yetti  xil  o’quv  motivlarini  ko’rib  chiqamiz.  Bu  o’quv  motivlarini 

talabalar  tomonidan  tanlanishi  miqdoriga  qarab  ular  uchun  eng  muhim  bo’lgan 

motivlarni aniqladik. 

YUqoridagi  jadvaldan  ko’rinib  turibdiki,  talabalar  eng  ko’p  tanlagan 

motivlar  quyidagilar:  tor  ijtimoiy  motivlar  (80,9%)  va  chetlangan  motivlar 

(76,2%).  Raqamlarni  sharhlaydigan  bo’lsak,  talabalarning  o’quv  motivatsiyasi 

ancha  ijobiyroqligi  ko’rinib  turibdi.  Bundan  tashqari,  ulardagi  tor  ijtimoiy 

motivlarning  ko’proq  tanlanishi  talabalar  qiziqishlarining  faqat  bilim  olish  yoki 

amaliy  ko’nikmalarni  shakllantirish  bilan  –  chegaralanib  qolganligi  va  keng  real 

hayot bilan aloqalar torayib qolganligi bilan ham bog’liq. 

SHu o’rinda motivlarning shakllanishida talaba o’z oldiga qo’ygan maqsadi 

muhim ahamiyat kasb etayotganligini kuzatsa bo’ladi. «Maqsad-motiv» psixologik 

---

52

 

 

o’zaro  aloqasini  o’rganish  fikrimizcha,  ichki  motivatsiya  to’g’risidagi  ma’lum 

nazariy bilimlarimizni boyitgan bo’lar edi. 

Tadqiqot  natijalarini  o’quv  motivlarining  ijobiy  va  salbiyligi  nuqtai-

nazaridan  turib  ham  tahlil  qilishni  o’z  oldimizga  maqsad  qilib  qo’ydik.  Bunday 

tahlil  talabalarning  o’quv  faoliyatiga  munosabatlarini  aniqlashimizga,  hatto  ular 

o’quv faoliyatlarining samaradorliklarini kuzatishimizga imkon beradi. 

Talabalar  o’quv  samaradorligini  oshirishning  qo’shimcha  yo’llaridan  biri 

o’quv motivlarini shakllantirish ekanligini hisobga olsak, ularda ijobiy motivlarni 

shakllantirishga  qaratilgan  tadbirlar  dasturini  ishlab  chiqish  o’ta  dolzarbdir. 

Bunday  dasturni  ishlab  chiqish  uchun,  so’zsiz,  keng  miqyosda  sotsiologik, 

ijtimoiy-psixologik va psixologik tadqiqotlar o’tkazish zarur bo’ladi.