Navoiy davlat pedagogika instituti jismoniy tarbiya fakulteti tibbiy bilim asoslari kafedrasi

32-rasm. Sun’iy nafas oldirish usullari:
chapda – Silvestr usuli; o’ngda Shefer usuli:
a) nafas olish; b) nafas chiqarish.


Ko‘krak qafasini bosish to‘xtatilgach, u asli holatiga qaytadi, nafas olinadi. Qovurg‘alar chetini qo‘l bilan yuqoriga ko‘tarish va uni kengaytirish nafas olish jarayonini yaxshilashga yordam beradi. Bunday harakat har daqiqada 16-18 marta takrorlanadi.
Bemorning qovurg‘a, bilak va yelka suyaklari, umurtqalari singanda Silvestr, Shefer usullaridan foydalanib bo‘lmaydi, chunki bunda singan sohada og‘riq kuchayadi va bemorning ahvoli yana ham og‘irlashib qolishi mumkin.
Nafas olishning to‘xtashi ko‘pincha tilning orqaga ketib qolishi natijasida kelib chiqadi. Bunday hollarda Lobardo usulidan foydalanish yaxshi natija beradi. Bemorning og‘zi og‘iz kengaytirgich bilan kengaytiriladi, tili tiltutqich, salfetka yoki ligatura yordamida ushlab, ritmik ravishda tortib-tortib turiladi va bu o‘z navbatida nafas olishga yordam beradi.
Sun’iy nafas oldirishning hozir qo‘llannlayotgan quyidagi uslublari ko‘proq samara beradi.
Ruben (faol) uslubi sun’iy nafas oldirishning eng qulay usuli bo‘lib, u «og‘izdan-og‘izga» qoidasi asosida olib boriladi. Buning uchun bemor chalqancha yotqiziladi, boshi bir oz orqaga egiladi. Yordam beruvchi uning yon tomonida o‘tirgan holda bemorning burnini qisib berkitib turib, uning og‘ziga bint yoki doka yopadi, keyin og‘zi bilan bemorning og‘ziga qattiq puflaydi. Bu usul sun’iy nafas oldiradigan maxsus naycha yordamida bajarilsa yana ham yaxshi bo‘ladi (33-rasm).