Navoiy davlat pedagogika instituti ingliz tili va adabiyoti fakulteti mustaqil ish

VRFRT statistik xolatining tahlili. Bu vujudga kelgan (statistik) vaziyatda optimal ishlab chiqarish rejasini qurishga urinib ko`ramiz. Keyin bu usulni dinamik xolatga tatbiq etamiz.
Bunday dinamik nafaqai bitta rejanii ishlab chiqish bilan bog’liq bo`ladi, balki bir˗biriga muvofiqlashtirilgan ishlab chiqarish rejalarinirng yaxlit ketma˗ketligini shakllantirish bilan bog’liq. Navbatdagi rejani amalga avvalgi rejaning amalda qo`llanishi sharoitida oshiriladi va o`z navbatida keyngi reja uchunasos bo`lib xizmat qiladi. Bir˗biriga moslashtirilgan bunday rejani optimal
shaklda qurish talab qilinadi.
“Sfera” firmasi uchun ishlab chiqarish rejasi ikkita son (ikki turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarish xajmini ifodalovchi) orqali aniqlanadi.
Ayrim rejalarga yo`l qo`yib bo`lmasligi mumkin, ular uchun mavjud resrslar etarli bo`lmaydi. Boshqalari mumkin bo`ladi, chunki ularga resurslar etarli. Ishlab chiqarish rejasini qurishda talabning cheklanganligini xam nazardan qochirmaslik lozim.
Albatta, mumkin bo`lgan rejalar soni ko`p. Bu rejalarning har biriga tayyor mahsulotlarni sotishdan tushadigan tushum mavjud Masala shundaki, eng katta tushumni ta`minlay oladigan optimal rejani qurish talab qilinadi.
Masalaning matematik modelini quramiz. Modelni qurish o`zgaruvchilarni qiritishdan boshlanadi. Bizning misolimizda bu o`zgaruvchilar ikkita va ular ikki hil mahsulot miqdorlarini (kg) anglatadi. Belgilashlar kiritamiz: x1 ˗ pechen’e miqdori, x2 – esa biskvit miqdori. eng yaxshi (optimal) ishlab chiqarish rejasini kurish talab qilinadi.
YUqoridagi 4 va 5 jadvallarda mahsulotlarni tayyorlash uchun kerak bo`ladigan xarajatlar va korxona ihtiyorida bo`lgan hom ashyo zahiralari keltirilgan. Ularning har bir satri o`ziga hos resurslar uchun tengsizliklarni shakllantirishga asos bo`ladi:
0,5x1 0,3x2 825 .
Bu tengsizlik shuni ko`rsatadiki, unning Pechen’e ishlab chiqish uchun umumiy sarfi x1, biskvit uchun sarfi esa x2 miqdorni tashkil qiladi. Bvu miqdor korxona ihtiyoridagi zahirada turgan miqdordan oshib ketmasligi lozim.
Xuddi shunday tengsizliklarni yog’, tuxum va shakar uchun xam yozish mumkin:
0,3x1 0,06 x2 480,
0,18x1 0,6x2 720,
0,2x1 0,3x2 450.
Mehnat xarajatlari hom ashyo xarajatlarilan farq qiladi, ammo ularni albatta matematik modelga kiritish talab qilinadi. Bu resurslarning cheklanganligi quyidagi tengsizlik orqali ifodalanadi:
0,07 x1 0,09 x2 200.
Ishlab chiqarish quvvatlari bilan bog’liq cheklanishlarni quyidagi

«Добавыть…» - hujjatga yangi varaq qo‘shadi.

 «Удалить» – joriy varaqni o‘chiradi.
 «Переименовать» – varaq nomini o‘zgartiradi.
 «Переместить / скопировать» – joriy varaq nusxasini hosil qiladi.
 «Выделить все листы» – hujjatdagi xamma varaqlarni belgilaydi.
Excel elektron jadvali 16384 qator (row) va 256 ustun (column) dan iborat. Qatorlar 1dan 16384gacha bo`lgan butun sonlar bilan tartiblangan, ustunlar esa lotin alifbosining bosh harflari (A, V, ... , 2, AA, AV, ... , IV) bilan belgilangan. Qator va ustun kesishmasida elektron jadvalning asosiy tarkibiy elementi -yacheyka (cell) joylashgan. Har bir yacheykaga son, matn yoki formula tarzidagi ma‘lumotlar kiritiladi. Ustun kengligini va qator balandligini o`zgartirish ham mumkin. Yacheyka- bu ishchi jadvaldagi adresli element bo`lib unda sonli qiymat, matn va formula turishi mumkin. Yacheyka o`z adresi bilan aniqlangan bo`lib, u adres ustun nomi va satr nomeridan iborat bo`ladi.
Maydon deb yonma-yon joylashgan kataklar guruhiga aytiladi. Maydonning adresini ko`rsatish uchun uning yuqori chap va pastki o`ng kataklarining adresini ikki nuqta bilan ajratib ko`rsatish kerak. Bundan tashqari, Excel dasturi ma`lumotlar ombori (MO) bilan ishlash, Visual Basic for Applications dasturlash tilida Makroslar yaratish kabi imkoniyatlarga egaki, bu foydalanuvchiga har tomonlama mukammal bo`lgan hujjatlar tayyorlashga yordam beradi.

1.Excel elektron jadvalida ustunlar soni