Navoiy davlat konchilik instituti


bloki - elektr energiyasida ishlaydigan; anemorumbometr; g- qabul qiluvchi o‘lchov



Download 7,55 Mb.
Pdf ko'rish
bet126/176
Sana01.01.2022
Hajmi7,55 Mb.
#304513
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   176
Bog'liq
elektr energiyani ishlab chiqarish, uzatish va taqsimlash

bloki - elektr energiyasida ishlaydigan; anemorumbometr; g- qabul qiluvchi o‘lchov 
asbablari; d-shamolning o‘rtacha tezligini o‘lchovli yarim sharli qo‘lda ishlatiladigan 
anemometr. 
 
H
ozirgacha
 ularning orasida ko‗rsatuvchi anemometrlar-doskali (flyugerli) anemometr, 
qo‗lda ishlatiladigan induksion anemometr va anemorumbometr hamda anemometr 
integratorlar - qo‗lda ishlatiladigan yarim sharli anemometrlardan ko‗p foydalanilgan.  
Hozirgi kunda ilm-fanning taraqqiyoti natijasida ishlatish qulay, o‗lchamlari kichik va 
chiroyli dizayndagi anemometrlar yaratilib, ulardan muvaffaqiyatli foydalanilmoqda. 
Ishlash prinsipi bo‗yicha bunday anemo- metrlar quyidagi turlarga bo‗linadi:  
• pallali anemometrlar;  
• parrakli anemometrlar;  
• issiqlik anemometrlari;  
• Ultratovushli anemometrlar.  
 


Quyida mana shunday anemometrlarning bir nechasini qarab chiqamiz. Eng sodda 
konstruksiyali anemometrlardan biri, 1846 yilda Arma obser-vatoriyasi doktori Robinson 
tomonidan yaratilgan pallali anemometr-lardir. Vertikal o‗q atrofida aylanadigan rotorga 
maxsus simlar orqali mahkamlangan yarim sferik shar shaklidagi pallalar yig‗indisiga 
pallali anemometrlar deyiladi. Ushbu anemometrlar uch va to‗rt pallali bo‗lishi mumkin.  
Konstruksiyasiga nisbatan shamol tezligi qo‗lda foydalaniladigan yoki yordamchi elektron 
induksiyali taxeometr asbobli anemometrlarda aniqlana-di. Berilgan vaqt ichida 
pallalarning aylanishlar soni va ularga mos maso-fa hisoblanib, hisoblangan masofani 
vaqtga bo‗lish yordamida shamolning tezligi aniqlash qo‗lda foydalaniladigan anemometr 
yordamida amalga oshiriladi. Elektron induksiyali taxeometr asbobli anemometr-lar esa
to‗g‗ridan to‗g‗ri shamol tezligini ko‗rsatadi.  
Anemometrlarning yana bir turi parrakli anemometrlardir. Ma‘lumki shamolning 
yo‗nalishi o‗zgarishi bilan parraklarning o‗qi ham shu yo‗nalishga burilishi lozim. Bu 
vazifani parrakli anemometrlarda flyugerlar amalga oshiradi. Yo‗nalishi o‗zgarmaydigan 
(masalan shaxtalarda, binolarda va boshqalarda) shamollarning tezligini o‗lchashda, o‗qi 
bir yo‗nalishga nisbatan qimirlamaydigan qilib mahkamlan-gan parrakli anemometrlar 
qo‗llaniladi.  
Issiqlik anemometrlari bilan,issiklik yordamida qizdiriladigan juda kichik diametrli 
volfram va nixrom materiallaridan tayyorlanadigan simning shamol tezligi natijasida 
sovushini o‗lchash natijasida shamolning tezligi aniqlanadi.  
Kichik o‗lchamli, ko‗p funksiyali sonli anemometrdan (52 6-rasm), yuqori aniqlikda 
shamolning tezligini, havoning haroratini, dengiz sathiga nisbatan balandlikni, joydagi 
atmosfera bosimini, namlikni hamda sovush ko‗rsatgichini aniqlashda foydalaniladi. 
Undagi barometr hozirgi atmosfera bosimini emas, balki o‗tgan 3, 6, 12 va 24 soat 
oralig‗ida bosimni o‗zgarishini ham ko‗rsatadi. SHamolning tezligin har sekundda o‗lchab 
aniqlash mumkin. Rasmda parrakli cho‗ntak shamol anemometri ko‗rsatilgan. U 
parraklarni aylanishlar tezligiga asosan shamolning tezligini sonlarda ko‗rsatadi.  
To‗g‗ridan to‗g‗ri shamolning tezligini ko‗rsatuvchi ultratovushli cho‗ntak anemometrlar 
foydalanishga juda qulaydir. «Xplorer-1» anemometri faqatgina shamolning kerakli 
vaqtdagi tezligini ko‗rsatsa, «Xplorer-2» anemometri shamolning zarur vaqtdagi tezligi 
yoki ma‘lum vaqt oralig‗idagi o‗rtacha tezligini hamda havoning haroratini (hattoki 
Sizning tanangizni haroratini ham) ko‗rsatadi. «Xplorer-Z» anemometrini shamolning 
tezligidan tashqari uning yo‗nalishini hamda havoning haroratini (hattoki Sizning 
tanangizni haroratini ham) ham ko‗rsatadi. Bundan tashqari unga shamolning yo‗nalishini 
aniq ko‗rsatadigan elektron kompas ham o‗rnatilgan. 
Nazorat savollari. 
1.
 
Qayta tiklanadigan energiya manbalariga misol keltiring. 
2.
 
Quyosh energiyasidan foydalanish afzalmi yoki shamol energiyasidan. 
3.
 
Shamol tezligini o‘lchash usullari haqida gapiring. 
4.
 
Anomametrning qanday turlari mavjud. 
5.
 
Anomametr so‘zining ma‘nosini ayting. 
 

Download 7,55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   122   123   124   125   126   127   128   129   ...   176




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish