IP-adres - Nuqtalar bilan ajratilgan to’rtta sondan (oktet )iborat noyob son. Har bir son 0-255 oralig’ida bo’lishi lozim. Masalan, 212.134.145.156. Кompyuterdan osonroq erkin foydalanish uchun odatda uning domen nomidan foydalaniladi.
Internetga ulangan tarmoqlarni qurishda IP manzillar provayder tomonidan taqdim etilgan oraliqdan tanlab olinadi.
Provayder tomonidan berilgan IP manzilga ega bo’lmagan kompyuterlar (yo’naltirish to’g’ri sozlanganda) mahalliy tarmoqlar uchun zahiralangan oraliqdagi IP manzillarga ega bo’lib, boshqa mahalliy kompyuterlar bilan ishlashi mumkin:
192.168.0.1 - 192.168.255.255
172.16.0.1 - 172.16.255.255
10.0.0.1 - 10.255.255.255
Ushbu kompyuterlar Internetga proksi serverlar yordamida ulanishi mumkin.
IP – adres N=232=4 294 967 296 ta adreslar
11.1-jadval.
Sinfli adreslash.
Sinf
|
|
Tarmoq adresi
|
Tarmoqlar soni
|
Кomp’yuter
adresi
|
Кomp’yuterlar soni
|
A
|
0
|
|
|
7 bit
|
128
|
24 bit
|
16 777 216
|
B
|
1
|
0
|
|
14 bit
|
16 384
|
16 bit
|
65 536
|
C
|
1
|
1
|
0
|
21 bit
|
2 097 152
|
8 bit
|
256
|
A sinf adresi – 0 dan 127 gacha
B sinf adresi – 128 dan 191 gacha
C sinf adresi – 192 dan 223 gacha
D sinf adresi – 224 dan 239 gacha
E sinf adresi – 240 dan yuqori
Domen tushunchasi
Domen nomlar tizimiga (DNS – Domain Name Systems) binoan kompyuter tarmog’i bog’lamasiga berilgan noyob belgili nom. Internet tarmog’ida bu doimiy IP-manzilga ega bo’lgan qurilma nomidir. Odatda u bog’lamaning umumiy joylashishini belgilaydi. Har bir domen nomi tarmoqda ro’yxatdan o’tkazilib, alohida komp’yuter yoki funksional guruh (domen)ga birlashtirilgan identifikator bo’lib xizmat qiladi.
Masalan, www.mvs.gov.uz 3-pog’ona domeni;
mvs.gov.uz 2- pog’ona domeni;
gov.uz 1- pog’ona domeni;
uz 0- pog’ona domeni.
Shunday qilib, yuqori pog’ona domenlari shajarasi tashkil bo’ladi: yuqori pog’ona uz (O’zbekiston) domeni, o’z ichiga olgan gov (hukumat) domeni, uni o’z ichiga olgan mvs (Tashqi iqtisodiy aloqalar vazirligi) va uni o’z ichiga olgan www (www serveri). Nolinchi pog’ona domenlari har doim tarmoq nomlarini bildiradi. Nol pog’ona domenlari – ICANN tomonidan. 1chi va undan yuqori pog’ona domenlarini taqsimlash vakolatli tashkilotlar va provayderlar tomonidan amalga oshiriladi.
ICANN – (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) domen nomlarini boshqaruvchi halqaro markaz (www.icann.org)
E’tibor bergan bo’lsangiz domenlar nomi ko’pincha .com, .edu yoki .org bilan tugaydi.
*.sot Tijorat tashkilotlari uchun ishlatiladi, masalan: microsoft.com, ibm.com.
*.edu O’quv muassasalari uchun ishlatiladi, masalan: vcu.edu (Virginia Commowealth University), cmu.edu (Кornegi Mellon Universiteti), wsu.edu (Washington State University)
*.gov Davlat muassasalari uchun ishlatiladi, masalan: gov.uz O’zbekiston xukumati; whitehouse.gov (AQSh OQ uy),
*.org Notijorat tashkilotlar uchun ishlatiladi, masalan: irex.org (Ayreks tashkiloti), redcross.org (Amerika qizil kresti).
*.net Internet ning xizmat provayderlari uchun ishlatiladi, masalan: internic.net (InterNIC), si.net (Srrint International).
Bundan tashqari Davlatlarni ifodalovchi kodlar xam mavjud:
*.uz – O’zbekiston
*.ru – Rossiya
*.us – AQSh
*.kr – Кoreya
*.kz – Qozog’iston
*.tr – Turkiya
*.uk – Buyuk Britaniya
*.jp – Yaponiya
va boshqalar
Do'stlaringiz bilan baham: |