Навоий кон металлургия комбинати

Назорат саволлари:
1. Нурланишлар спекторини тушунтириб беринг?
2. Кўринарли нурланишлар соҳасини кўрсатинг?
3. Монохромотик нурланишлар деб қандай нурланишларга айтилади?
4. Нурланиш энергияси истеъмолчиларига таъриф беринг?
5. Ёруғлик техникасида нурланиш истеъмолчиси сифатида нима олинади?
6. Нисбий спектриал сезгирликни тушунтириб беринг?


3 МАЪРУЗА
Ёруғлик тақсимланишини характерловчи катталиклар
Режа:
1. Ёруғлик оқими.
2. Ёруғлик кучи.
3. Ёруғлик кучи тақсимланишининг бўйлама эгри чизиқлари.
Ёруғлик оқими
Ёруғлик техникасида кўз асосий истеъмолчи ҳисобланади. Шунинг учун, нурланишни самарали таъсирини баҳолаш учун ёруғлик оқими тушунчаси киритилади. Бу кўзга ёруғлик таъсири билан баҳоланадиган нур энергияси қуввати бўлиб, унинг нисбий спектриал сезгирлиги нурланишнинг нисбий спектриал ёруғлик самарадорлигининг меъёрланган функцияси билан аниқланади.
Юқоридаги ифодалар ва таъриф бўйича қуйидагини оламиз:

бу ерда: - нурланиш оқимининг спектриал зичлиги:
- кўзнинг спектриал сезгилиги.
Агар функциясини киритсак, унда

Бу ерда - нурланишнинг нисбий спектриал ёруғлик самарадорлигини меъёрланган (кўз учун) функцияси.
Кундузги кўриш учун бу функциянинг қийматлари 1933 йил ўлчов ва оғирлик қўмитаси томонидан қабул қилинган ва маълумотномада келтирилган. Нурланишнинг спектриал ёруғлик самарадорлигининг энг катта қиймати тўлқин узунлиги =555нм бўлган монохроматик нурланиш оқимига тўғри келади.
Халқаро шартномага биноан ёруғлик оқимининг бирлиги сифатида люмен (лм) қабул қилинган. Тўлқин узунлиги =555нм ва қуввати 1 кВт бўлган монохроматик нурланишнинг ёруғлик оқими 680 лм га тенглиги ўлчаш асосида аниқланган (агар нурланишнинг тўлқин узунлига =555нм бўлса, унда 1 Вт нур оқимининг ёруғлик оқими 680 лм га тенг).
Интеграллаш оралиғи V( ) функция билан чегараланади; yнинг қиймати, тўлқин узунлиги <380 нм ва >760 нм бўлганда тенг.
Демак, юқоридаги ифодаларга асосланиб тўлқин узунлиги бўлган монохроматик ёруғлик оқимини аниқловчи тенгламани ёзиш мумкин.

бу ерда: -тўлқин узунлиги маълум бўлган нурланиш оқимининг қиймати, Вт.
-нинг қийматлари жадваллардан ёки нисбий бирликда яқин узунлигига боғлиқ ҳолда чизиқлардан аниқланади.