Насослар ва насос станциялари

Nasos uskunasi ishi rejimini belgilash

3–misol. Suv 4K–90/55 markazdan qochma nasos yordamida rezervuardan suv minorasiga 11–rasmda keltirilgan sxema bo‘yicha uzatiladi. So‘ruvchi liniya diametri d_vs=200 mm, uzunligi l_vs=50 m bo‘lgan po‘lat quvurlardan; suv oqim liniyasi esa diametri d_n=150 mm, uzunligi l_n=600 m bo‘lgan cho‘yan quvurlardan yig‘ilgan. Rezervuardagi suv belgisi Z_rchv = 20 m da, suv minorasi oqim kuchi (napor) tirqishi belgisi Z_rchv = 52 m da. Nasos tavsifi 5.12–rasmda ko‘rsatilgan.

11. 
    –rasm. Suvni rezervuardan suv minorasiga uzatish tizimining sxemasi
    

12. 
    –rasm. 4K–90/55 markazdan qochma nasosning tavsifi
    

Nasos uskunasi ishi rejimini hamda unga muvofiq uzatish – q, l/s, oqim kuchi

• 
  N, m, nasosning FIK η_n, so‘rishning yo‘l qo‘yilgan balandligi N^qo‘sh_vak , m, nasos quvvati – N_n, kVt.
  

Echim. Nasos uskunasining ish rejimi A nuqtasi – nasosning q–N egri chizig‘i va o‘tkazish quvurlari tizimi tavsifi – q–N_tr bilan aniqlanadi. Nasos tavsifi grafik shaklida berilgani tufayli, u holda nasosning ish nuqtasini (A n.) topish uchun nasos tavsifi grafigida o‘tkazish quvurlari tavsifining egri chizig‘i – q–N_tr quriladi. A nuqtaga qarab quyidagilar topiladi: nasosning uzatishi – q – A nuqta orqali to abssissalar o‘qi – q ni kesib o‘tgunga qadar A–a vertikal chizig‘ini o‘tkazish; nasos
oqim (bosim) kuchi – N – A nuqta orqali to ordinatalar o‘qi – q ni kesib o‘tgunga qadar A–v gorizontal chizig‘ini o‘tkazish; nasos FIK – η_n ni – A nuqta orqali A–s vertikal liniyasini q – η egri chizig‘i bilan kesishguniga qadar va s–d gorizontal liniyasi bilan kesishuv nuqtasidan η ordinatalar o‘qi bilan kesishuv joyiga qadar; nasos quvvati – N_n – A nuqta orqali q – N egri chizig‘i bilan kesishuvga qadar A–e vertikal chizig‘ini va e nuqtasidan ordinatalarning N o‘qi bilan kesishuvga qadar e

• 
  
  vak vak
  f gorizontal chizig‘ini, shuningdek so‘rilishning yo‘l qo‘yiladigan balandligi N ^dop – A nuqta orqali A–u vertikal chizig‘ini q – H^qo‘sh egri chizig‘i bilan kesishguniga qadar o‘tkazish bilan va u – k gorizontal chizig‘ining u nuqtasidan H^qo‘sh_vak ordinatalar o‘qi bilan kesishguniga qadar.
  

vs vs n n
Suv tarmoqlari tizimi q–H_tr quyidagi masala yordamida aniqlanadi: N_tr=N_g+(1,1A ^.l ^.K_vs+1,05A ^.l ^.K_n)Q²=(52–20)+(1,1^.5,149^.50^.K_vs+1,05^.
.34,09^.600^.K_n)
Suv tarmo=lari tizimi masalalari xarakteristikasi shunday kыrinishga ega buladi.

N_tr=32+(283,2K_vs+21476,7K_n)Q²

Shu sababli masalani щar xil belgilar uchun Q, m³/c, tugri keladigan belgilarni aniqlanadi H_tr.

5.10-jadval

q, l/s	Q, m^3/s	^Uvs^,^m/s	^Kvs	^Un^, m/s	^Kn	^Htr^,^m
0 5 10 15 20 25 30	– 0,005 0,010 0,015 0,020 0,025 0,030	– 0,16 0,29 0,44 0,58 0,73 0,87	– 1,268 1,170 1,097 1,061 1,033 1,014	– 0,27 0,55 0,82 1,10 1,37 1,14	– 1,356 1,138 1,041 0,988 0,942 0,913	32 32,74 34,48 37,10 40,61 44,83 49,91

q va N_tr bo‘yicha q–N_tr tavsifi quriladi (12–rasm). A nuqtasiga – nasos uskunasining ish nuqtasi, nasosning q–N egri chiziqlarining kesishuv nuqtasi, hamda o‘tkazish quvurlari tizimiga – q–N_tr nasos parametrlari muvofiq keladi: uzatish – q = 29 l/s; oqim kuchi N = 45 m; foydali ish koeffitsienti – η_n = 0,72; quvvati N_n = 15 kVt.