Насослар ва насос станциялари

Suv ta’minoti nasos stansiyalarining binolari, inshootlari va uskunalarini komponovkalash

1. Suv ta’minoti tizimlari nasos stansiyalari uchun hajmli-rejalashtirish echimlari

Nasos stansiyalari bo‘yicha hajmli-rejalashtirish va konstruktiv echimlar KMK 2.08.04-04 (ShNK 2.09.04-09) va SP 56.1333035¹² ga muvofiq qabul qilinadi. Nasos stansiyalaridagi bino va inshootlarning mas’ullik darajasi va yong‘inga chidamlilik darajasi SP 31.1333036 ning 27-jadvaliga muvofiq qabul qilinadi. Ishlab chiqarish jarayonlarining sanitariya tavsiflari guruhi va nasos stansiyalaridagi bino va inshootlar havosini almashtirish va isitishni hisoblash ma’lumotlari KMK 2.4.02-97 ning 29a-jadvaliga muvofiq, ushbu bino va inshootlarni tabiiy va sun’iy yoritish bo‘yicha texnik echimlar KMK 2.4.02-97 ga muvofiq qabul qilinadi.

Nasos stansiyalarining to‘rt burchakli va yumaloq shakldagi qabul rezervuarlarining diametri rejaga muvofiq 3 m ga karrali, balandligi bo‘yicha 0,6 ga karrali deb qabul qilish tavsiya etilgan. Inshootning tomoni yoki diametri uzunligi 9 m gacha, shuningdek bino ichiga qurilgan nasos stansiyalarining qabul rezervuarlari (ularning o‘lchamidan qat’i nazar) uchun to‘g‘ri burchakli inshootlarning o‘lchamlari 1,5 m ga karrali, yumaloq inshootlarning o‘lchamlari esa 1 m ga karrali deb qabul qilingan.
Nasos stansiyalarining hudud sathidan 0,5 m dan katta bo‘lmagan balandlikda tuproq bilan mustahkamlangan er osti qabul rezervuarlari transport yoki


¹² Насосы и насосные станции : учеб. пособие / Ю. В. Аникин, Н. С. Царев, Л. И. Ушакова ; [науч. ред. В. И. Аксенов] ; М-во образования и науки Рос. Федерации; Урал. федер. ун-т. — Екатеринбург : Изд- во Урал. ун-та, 2018. — 138 с. ISBN 978-5-7996-2378-4
mexanizmlarning kirishidan to‘silgan bo‘lishi lozim. Agar nasos stansiyalari er osti qabul rezervuarlarining bostirmalari transport yoki mexanizmlar yuklanishiga (og‘irligiga) nisbatan chidamli bo‘lsa, ular atrofini to‘sishga zarurat qolmaydi.
Nasos stansiyalari binolarining to‘suvchi va tayanch konstruksiyalarini agressiv suyuqliklarni saqlash uchun mo‘ljallanmagan bino ichiga qurilgan qabul rezervuarlari devoriga tirashga ruxsat etiladi. Chuqurlashtirilgan nasos stansiyalaridan chiqish uchun mo‘ljallangan zinalar 0,9 m dan kam bo‘lmagan kenglikda va 45°dan ortiq bo‘lmagan qiyalik burchagida; uzunligi 12 m gacha bo‘lgan nasos stansiyalari xonalarida zinalarning qiyalik burchagini 60°gacha oshirishga ruxsat etiladi. Xizmat ko‘rsatish maydonchasiga ko‘tarilish uchun mo‘ljallangan zinalar 0,7 m dan kam bo‘lmagan kenglikda va 60° dan ko‘p bo‘lmagan qiyalik burchagida quriladi. Harakatlanish uchun tor bo‘lgan sharoitlarda 2 m balandlikdagi maydonchaga ko‘tarilishda narvonlardan foydalanishga ruxsat etiladi.
Quvurlar orqali bittali o‘tish joylari uchun va alohida qulf va zulfinlarga ko‘tarilish uchun 60° qiyalik burchagiga ega 0,5 m li zinalar yoki narvonlar qo‘llanadi. Ishchilarning doimiy ravishda bo‘lishini talab qilmaydigan va 20 m dan ortiq chuqurlashtirilgan mashina zaliga ega avtomatlashtirilgan nasos stansiyalarida, shuningdek ishchilarning doimiy ravishda bo‘lishini talab qiladigan va 15 m dan ortiq chuqurlashtirilgan mashina zaliga ega nasos stansiyalarida yo‘lovchi lifti ko‘zda tutiladi.
Nasos stansiyalarining 10 m gacha chuqurlikdagi qabul rezervuarlariga tushish vertikal holatda yurish skobalari va narvonlar orqali amalga oshiriladi. Bunda 4 m dan ortiq balandlikdagi narvonlar uchun himoya to‘siqlari ko‘zda tutiladi. 10 m dan ortiq chuqurlikdagi inshootlarga tushishda balandligi bo‘ylab har 5-6 m da o‘rnatiladigan oraliq maydonchalarga ega vertikal narvonlar ko‘zda tutilishi zarur. Nasos stansiyasining avtomatlashtirish darajasidan qat’i nazar sanitar uzeli (unitaz va rakovina), ishchilarning (navbatchi ta’mirlash brigadasi) kiyimlarini saqlash uchun xona va shkaf ko‘zda tutiladi. Maishiy sanitariya xonalariga ega bo‘lgan
ishlab chiqarish binolaridan 30 m dan ko‘p bo‘lmagan masofada joylashtirilgan nasos stansiyalarida sanitar uzellarini o‘rnatish talab etilmaydi. Suv olish/chiqarish inshootlari (quduqlari) ustida joylashtirilgan nasos stansiyalarida sanitar uzeli ko‘zda tutilmaydi. Aholi punkti yoki ob’ektidan holi joyda joylashgan nasos stansiyalari uchun hojatxona kabinalari ushbu hudud ichida o‘rnatiladi. Alohida joylashgan nasos stansiyasida mayda ta’mirlash ishlarini bajarish uchun dastgoh o‘rnatiladi.

2.