Насослар ва насос станциялари

50

40

30

hмб 6

Q-H
,%

Q- ₈₀

70

60

50

40

⁵ Q- hP1

4

Q-N

3

N,квт

60

40

50 100 150 200 250 300

0.025 0.050 ^0.0.75 0.100
Q(л/c) Q(м³/c)

6.4 – rasm. D-320-50 nasosining ishlash tafsifi

Ikkita bir xil turdagi nasosni ketma-ket ulab quvurlar tizimiga suv haydashi

Agar bitta nasos mo’ljallangan damni ta’minlab berolmasa, unda unga ikkinchi nasos ketma-ket ulanadi (6.6-rasm). Bir nechta ketma-ket ulangan nasoslardan iborat agregatning tavsifi bir xil suyuqlik sarfiga ega bo’lgan nasoslar uchun damlar yigʻindisi olinadi, va shu nuqtalarga asosan umumiy grafik chiziladi.
Biz hisoblayotgan misol uchun ikkita ketma-ket ulangan nasoslardan tashkil topgan agregatning tavsifi 2H-Q 6.3-rasmda koʻrsatilgan.

6.5-rasm. Quvurlarni parallel ulash

6.6-rasm. Quvurlarni ketma-ket ulash

6.7- rasm. Nasosning parallel va ketma – ket ishlash tavsifi

Quvurlar tizimi
H  H  SQ²
bilan
2H  Q
tavsiflari kesishgan nuqtasi (A₂

st
nuqta) quyidagi parametrlarga ega

2
Q  0.082m³ / s _,
Н ₂  88m

2
Bunda har bir nasosning ishlash parametrlari 6.4 – rasmda koʻrsatilgan ( ^А1 )

va ular quyidagiga teng

2

Q

Н
^{1  0.082m3 / s} ;
^{1  44m} ;
^{1  50кВт} ;
  74%

2

2

N
Nasos bilan quvurlar tizimini bogʻlash

Nasosni quvurdan yoʻl qoʻyiladigan soʻrib olish balandligi
I idishdan soʻrib olinayotgan suyuqlik sathidan nasos oʻqigacha boʻlgan masofa soʻrish balandligi H_sb – deyiladi.
Soʻrish quvurida I idishdagi suyuqlik sathiga ta’sir etayotgan bosim bilan nasosga kirish joyidagi suyuqlik bosim orasidagi farqiga suyuqlik harakat qiladi. I idishdagi suyuqlik sathiga ta’sir etayotgan bosim odatda, barometrik bosimga teng ( ^{P1  Pbar} ), nasos orqali so’rib olayotgan patrubkasida esa (P_so) atmosfera
bosimidan kichik bo’ladi. Agar nasos ichidagi bosim to’yingan bugʻlar (P_tb) bosimigacha kamaysa, unda kavitatsiya hodisasi ro’y beradi.
Kavitatsiya – suyuqlikni quvurda toʻlib oqishining buzilishi, ya’ni oraliqlarda pufakchalar, boʻshliqlar boʻlib, ular suyuqlikni bugʻ va gazlar bilan toʻldirgan boʻladi. Bu holat nasosga (zarar) yetkazishi mumkin.
Kavitatsiya hodisasini yoʻqotish uchun oqimning toʻla solishtirma energiyasi nasosning ish gʻildirak o’qiga olingan qiymati etarli darajada boʻlishi kerak va gidravlik qarshiliklarni yengish, oqimga tezlik va tezlanishlar berish uchun sarflanadi. Bunda nasosga kirish joyidagi mahalliy bosim kavitatsiyaga olib keladigan bosimdan yuqori boʻlishi kerak.
Oqimning solishtirma energiyasi va nasos orqali haydalayotgan suyuqlik toʻyingan bugʻ bosimining farqi kavitatsiya zahirasi deyiladi va u quyidagi koʻrinishdan aniqlanadi:
P V ² P
_{h } s _ c _ п.б.
g 2g g

bunda,
^Рs - suyuqlikning nasosga kirayotgan paytdagi absolyut (mutloq) bosimi;
h ^{- nasos turi va konstruktsiyasiga bogʻliq qiymat.}

Har bir nasos uchun tajriba orqali minimal kavitatsiya zahirasi aniqlanadi.
^hmin
bilan

Nasosning texnik tavsifida kavitatsiya zahirasi koʻrsatiladi va u nasosning
ishonch bilan ishlatishini ta’minlaydi.
Yoʻl qoʻyiladigan kavitatsiya zahirasi

h_mb
 kh_min
(6.17)

bunda k – koeffitsient zahirasi boʻlib, u nasos turi, konstruktsiyasi va ishlatish joyiga bogʻliq, 1,1-1,5 oraligʻida qabul qilinadi.
Yoʻl qoʻyiladigan vakuummetrik soʻrish balandligi

H  ^{Рsh  Рt.b}  h  h

(6.18)

mb _g
m.b АВ

Agar (18) koʻrinishda atmosfera va toʻyingan bugʻ bosimlar (harorati t=10°S boʻlganda) suv balandligi bilan ifodalansa, yoʻl qoʻyiladigan kavitatsiya zahirasi va

soʻrish quvurdagi yoʻqolgan dami suyuqlik sarfi ^{Q  0.051m3 / s} , uchun nasos D

320—50 va soʻrish AB quvurning tavsiflaridan topilsa, unda yoʻl qoʻyiladigan soʻrish vakuum balandligi quyidagiga teng boʻladi.

^Нm.b.s
 10,09  0,12  4,5  0,55  4,92m