Nashriyot-matbaa ijodiy uyi toshkent-2020 (2- qism) „O‘qituvchi

17.5- mashq. 
Testlarni yeching va javobingizni izohlang. 
1. Qaysi gapda kelishik qo‘shimchalarining variantlari sabab ma’nosini 
ifodalagan? 
A. O‘z vaqtida yetib kelganing(-ga, -dan) xursand bo‘ldim.
B. Yaqinda yog‘ib o‘tgan yomg‘ir(-dan, -da) daraxt shoxlari ancha egilib qolib
-
di.
C. Sifatli mahsulotlarni faqat bizning do‘kon(-da, -dan) topasiz, akasi.
D.Yurtim tomon daryolar (-ni, -dan) kechib, tog‘lar(-ni, -dan) oshib boraman.
http://eduportal.uz

---

65
2. Mayl qo‘shimchasi qaysi gapda buyruq ma’nosini kinoya bilan ifodala-
gan?
A. Meni kutgil va men qaytarman, Faqat kutgil juda intizor. 
(K.Simonov)
B. Malol kelmasa agar, eshikni narigi tomonidan yopsalar. 
(Said Ahmad)
C. Qatra yosh tommasin aslo biror zum Munis onalarning yanoqlariga.
(A. Oripov
)
D. Keksa chol sen tomon boqqay intizor, Oftobim, unga ham rahm etgil 
zinhor.
(A. Oripov)
17.6- mashq.
Gaplarni o‘qing. Ajratib ko‘rsatilgan so‘zlar tarkibidagi „noodatiy“ 
qo‘shimchalarni aniqlab, qo‘llanish sababini tushuntiring. 
1. Bu gapning oxiriga 
so‘rov
belgisini qo‘y. 2. She’r shunday sho‘xshanlansin, 
bo‘lolmasin o‘xshashi, Fikr kunday ravshanlansin, 
qoralmasin
quyoshi. 
(G‘. G‘ulom)
3. Do‘rmanchaga ketdim o‘tib, Yoqamni har soat tutib, Yotdim ul 
oqshom g‘am yutib, Dashti
qaroqchizor
ekan. 
(Muqimiy)
4. Har ko‘cha obod, 
hamon men turfa vayron ko‘chamen, Yozda 
changiston-u
qishda 
balchig‘iston
ko‘chamen. 
(E. Vohidov)
5. Ne baxt, 
Quyoshiston
ta‘rifli diyor Nurli peshanamga 
bo‘libdi nasib.
 (E. Vohidov)
6.
Manim
peshanamga nelar yozilgan? Saltanatning 
taqdiri na bo‘lur, qay birini bilasiz?
 (Odil Yoqubov)