Нашрга тайёрлаган: Хадича Мисга Нашриёт

“1 кунлик очлик”, “3 кунлик очлик”
ва 
“Жигар тозаланиши, 3-нчи 
кун”
, бўлимларига қаранг.) 
Анафилаксияда биринчи ёрдам кўрсатиш
Анафилаксия симптомлари тўсатдан бошланиб, тезлашиб кетиши 
боис, бемор ва яқинлари ҳеч қандай чора кўра олишмайди. Фақат жара
-
ён бошланган онда – (беморни огоҳлантирмасдан!) - юз ва кўкракларига 
совуқ сув сепиш жараённи секинлатиши ёки олдини олиши мумкин. 
Айни пайтда, пиёзни қириб, ҳидлатиш ёки бурунга пиёз суви томизиш 
ва оз-оздан ичириш, оёқ ва болдирларни уқалаш, терига лимон суви су
-
риш ҳамда орқага ва қоринга банка қўйиш фойда беради.
Эмлама муолажаси. Туркияда шифо топиш умиди билан эмлама (при
-
вивка) усулларида даволанаётган беморлар кўп. Аллергик касалликларда 
бу усулдан фойдаланмаган маъқул. Чунки эмлашнинг таъсир механизми 
ҳануз аниқланмаган ва мусбат таъсири исботланмаган. Эмлаш астма ва 
бошқа аллергик касалликларда хавфли ва ҳатто ўлимгача олиб боргани 
сабабли, кўпчилик Европа мамлакатларида қатъий таъқиқланган.

---

328
Ўлим
ЎЛИМ
«Ҳеч ким Аллоҳнинг изнисиз ўлмайди. 
Ўлим маълум бир муддатга кўра ёзилгандир». (“Оли Имрон”:145)
«Ҳар бир жон эгаси ўлимни тотгучидир». (“Оли Имрон”:185)
«Аллоҳ ҳеч бир нафснинг ажалини асло кечиктирмайди». (“Мунофиқлар”:11).
Замонавий жамиятнинг туғилишга бўлганидек, ўлимга ҳам ҳурмати 
қолмаган.
Инсон ризқи, яъни юрак уриши ва нафас олиш сони (юрак зарби) ту
-
гамаган бўлса, ҳеч қандай касаллик ўлимга сабаб бўла олмайди. Айни 
пайтда, ризқ битса, ҳеч қандай тиббий муолажа инсонни ҳаётда олиб 
қололмайди. 
Аллоҳ бир ҳадиси қудсийда, 
“Тўрт нарсани ўзгартирмайман: Яра
-
тилиш, қадар, ризқ ва ажал”
, дея марҳамат қилган. Бу ҳақиқатни 
идрок этаолган киши хоҳ ўзи, хоҳ яқинлари бирон касалликка чалин
-
ганида қўрқув, ваҳима ва шошқалоқликка тушиб, кераксиз ҳаракатлар 
қилмайди. Инсон касалланганида ўлиши ва абадий ҳаётга қайтишини 
ўйлаб, кўз олдига келтириши ва шунга тайёргарлик кўриши керак.
Касаллик бошланган пайтда, биринчи навбатда, клизма қилинади, 
қорин оғриғи бўлса, клизма шифокор назорати остида қилинади. (Ича
-
клар тўла бўлса, заҳар қонга ўтиб, беморнинг аҳволи оғирлашади. Ича
-
клар бўшатилган бўлса, қон ва бошқа аъзолардан заҳарни сўриб олади). 
Ичаклар бўшатилгач, ғусл ёки таҳорат олинади. Бу билан вужуд спазм, 
томир ёрилиши, томир тиқилиши каби хавфлардан ҳимоя қилишга куч 
қозонади.
Беморнинг иштаҳаси очилгунга қадар оч ва сувсиз қолиши ло
-
зим. Аммо чидай олмаса, сув ёки сув қўшилган лимон, анор ёки олма 
суви бериш мумкин. Ҳадиси шарифда