Нашрга тайёрлаган: Хадича Мисга Нашриёт

Умумий даволаш
Барча эгземанинг давоси, юқорида айтилгани каби, озиқланишни ва 
ҳазмни тартибга солиш, жигар, буйрак ва қонни тозалашдан ўтилади. 

---

Ойдин Солиҳ «Ҳақиқий Тиббиёт»
313
Озиқланишни тартибга солиш ва жигар тозалашдан кейин локал даво
-
лашга киришилади. 
Тозалашлар билан бирга 7 кун ораликлар билан 17 марта 3 кунлик 
очлик қилинади. 
Тўққизинчи ва ўн олтинчи очликдан сўнгра жигар тозалаш қилинади, 
ўн еттинчи очликдан сўнгра буйрак тозаланади.
Бир ой кейин 10 кунлик очлик қилинади, очликдан кeйинги ўн би
-
ринчи кун мева суви ичилади ва жигар тозаланади. Уч хафта кейин 
буйрак тозaланади. (
«3 кунлик очлик», «10 кунлик очлик», «Жигар 
тозалаш»,»Буйрак тозалаш»
бўлимларига қаранг)
Муайян (локал) бўлгаларнинг даволаниши
Озиқланишни ва ҳазмни тузатгандан кейин, муайян (локал) 
бўлгаларнинг даволаниши бошланади.
Бадандаги муайян бўлгалардаги қуруқ эгзема иссиқ сув билан ювил
-
гандан ёки сув буғига тутилгандан кейин, яхшилаб артилади. Кейин 
қуруқ ёки намли эгземанинг атрофига банка ёки зулук қўйилади ёки хо
-
жамот қилади. 
Бу жараёндан кейин эгземани қашиш ва қонатиш керак.
Кейин қуйидаги дорилардан 1-2 донаси қўлланилади:
• Ярим литр сирка қайнатилади, бироз совуганидан кейин 1 ош қошиқ 
тош тузи сирка ичида эритилади. Тоза мато, иссиқ тузли сиркага ботири
-
либ, бир неча марта эгземага қўйилади.. Мато совумасдан, янгидан иссиқ 
тузли сиркага ботирилиб, эгземага қўйилади ва шу шаклда касал чидай
-
диган даражада такрорланади. Бундан сўнг экземани пўст коплайди,, пўст 
остида янги, тоза, соғлом тери чиқади ва экзема бутунлай йўқ бўлади.
• Пиёз суви + олма сиркаси, ёки пиёз суви + жамбул суви, ёки янги 
газанда майдаси (ёки суви) + сирка тенг миқдорларда аралаштирилади 
ва эгземали жойларга қўйилади
• Янги эзилган газанда ёки газанда суви, сирка билан аралаштирилиб, 
экземали ва садафли ўринларга сурилади.
Юқоридаги қоришмалар навбат билан қўлланилади. Қўлланилган 
сирка қанчалик ўткир бўлса, шунча яхшидир. Экземага қарши ўткир 
сиркадан-да яхшироқ даво йўқдир.
• Етарли миқдорда дафна меваси, пўсти ва барги (ёки фақат барги) 
бир идишга солинади. Устидан икки бармоқ баландлигида сув қуйилади 
ва паст оловда 15 дақиқа қайнатилади. Тоза мато, иссиқ дафна сувига бо
-
тирилиб, эгземали жойларга қўйилади. Мато совумасдан, янгидан иссиқ 
дафна сувига ботирилиб, эгземага қўйилади ва шу шаклда касал чидай
-
диган даражада такрорланади. Бундан мақсад – дафна суви билан енгил 
ёниқ пайдо қилишдир. Ёниқдан кейин экземали ўринларда пўст ва пўст 
остида янги, тоза ва соғлом тери пайдо бўлади. 
Дафна барги ўрнига заққум барги, ёнғоқ барги, ёнғоқнинг ич пардала
-

---

314
Касалликлар ва уларнинг давоси
ри ва ёнғоқ пўстлоғи (пишмаган ёнғоқнинг яшил пўстлоғи яна-да яхши
-
дир), тирноқгул гули ва барги ёки чўпонтелпак айни шаклда қўлланилади. 
Фақат тирноқгул ва чўпонтелпак қайнатиб эмас, дамланиб ишлатилади.
• Қўрғошин парчаси, сирка ичида 2-3 кун тургандан кейин чиқарилади 
ва қуритилиб ташқи қатлами олиниб, кичик парчаларга бўлинади. Бир 
миқдор кумуш ва аччиқбодом, олинади ва улар бирга печда - бодом кул 
бўлгунича - ёқилади. Бу шаклда тайёрланган дорилардан 3 гр қўрғошин 
+ 3 гр ёқилган кумуш + 3 гр аччиқбодом кули + 3 гр қуруқ чистотел ўти 
барги ховонда яхшилаб туйилади. Эланиб, 1-3 томчи гул ёғи ва етарли 
миқдорда ўткир сирка билан қaймоқ ҳолига келтирилади. Аввалдaн сир
-
ка сурилиб, қашиб, қонатилган эгземали жойларга сурилади ва туради.
• Денгизнинг кирланмаган, тоза соҳилидан ёки тез оққан дарё чети
-
дан олиб қуритилган 5 гр оқ лой; 5 гр олтингугурт билан туйилади ва 
5 гр. ошқовоқ кули қўшилиб аралаштирилади. Кейин етарли миқдорда 
ўткир сирка билан аралаштирилади ва эгземали жойларга сурилади. 1 
ош қошиқ аччиқ қовун суви билан аралаштирилса, янада яхши бўлади.
• 6 дона тухум 12 дақиқа қайнаганидан кейин тухум сариқлари аж
-
ратилиб, оловга тутилади. Тухум сариғидан оққан модда тўпланади ва 
эгземали жойларга сурилади. Ишлатилган сирка қанчалик ўткир бўлса, 
шунчалик яхши, эгзема учун ўткир сиркадан яхши даво йўқ.
Эгзема учун фойдали нарсалар: Қатиқ, қизил лавлаги, сабзи, олма 
сувлари истеъмол қилиш; газанда, чўпонтелпак ва сачратқи ишлатиш; 
эгземани денгиз ёки булоқ суви билан, хусусан, олтингугурт суви билан 
ювиш; эгземани қашиш ва қонатиш; эгземали жойларга тош тузи ва 
сирка суриш; атрофига банка қўйиш, хожамот ва зулуклар билан қон 
олдириш; хижрий ойларнинг 13,14, 15-нчи кунларида доимий очлик ту
-
тиш. Инглиз тузи хафтада бир марта ичиш.