Нашрга тайёрлаган: Хадича Мисга Нашриёт

“Ёғлар” 
ва “Қон олдириш”
бўлимларига қаранг.)
Яҳудий, армани ва туркларнинг аксарияти “А” қон гуруҳига мансуб 
бўлгани учун уларда анемиянинг кўп учраши ушбу касалликнинг муҳим 
бир xусусиятидир. Статистик маълумотларга кўра, Туркияда ва Исроил
-
да, таxминан, 40% кишида турли даражадаги камқонлик бор.
Кир ювиш воситалари ва дориларда бўладиган кимёвий модда
-
лар, суяк илиги ҳужайраларининг генетик жиҳатдан ўзини янгилаш 
xусусиятини, яъни RNA синтезини бузади. Жуда нозик тузилган бу 
ҳужайралар бундай кучли таъсирга қаршилик кўрсата олишмайди. Бун
-
дан ҳам оғир ҳолларда янги эритроцит ишлаб чиқариш тўхтайди ва куч
-
ли анемия вужудга келади. 
Бунинг сабаби, қон ишлаб чиқаришга масъул бўлган ферментлар 
юзага келган реакциялар натижасида йўқ бўлиб кетганидадир.
Кир ювиш воситалари, антибиотиклар, анальгетиклар, ревматизмга 
қарши дорилар, аспирин, қонни суюлтирувчи дорилар ва психиатрияда 
қўлланиладиган кимёвий дорилар, эритроцитларнинг ҳужайра деворла
-
рини эритиб, уларни бартараф қилишни бошлайдилар. 
Эритроцитларнинг нозик ҳужайралари бундай кимёвий хуружга дош 
бера олмайди.
Қайд этилганидек, кир ювиш воситалари ва синтетик дорилар бир та
-
рафдан, суяк илиги ҳужайраларининг ўзини-ўзи янгилашига тўсқинлик 
қилади, яъни қон ишлаб чиқариш тизимини бузади, иккинчи тарафдан, 
ишлаб чиқарилган қон ҳужайраларини бартараф қилади. 
Бу, ўз навбатида, биологик давомийлик ва тириклик учун катта 
xавфдир.
Туркияда анемия касaллиги асосан кир ювиш воситалари, аспирин ва 
антибиотикларни ҳаддан зиёд қўлланиш натижасида келиб чиққан.

---

Ойдин Солиҳ «Ҳақиқий Тиббиёт»
193
Бундан ташқари:
Антибиотиклар ичаклардаги керакли моддалар ва қон ишлаб 
чиқаришда муҳим рол ўйнайдиган “В” гуруҳи витаминларини синтез 
қилувчи микробларни йўқ қилади ва қон ишлаб чиқаришнинг камайи
-
шига сабаб бўлади.
Аспирин, ревматизмга қарши дорилар, антидепрессант ва кир ювиш 
воситаларини қўлланиш натижасида юзага келган буйрак, ошқозон ва 
ичак каби аъзоларда томир ёрилишлари ва эндометриоз туфайли ҳосил 
бўладиган яширин қонашлар камқонликка сабаб бўлади.
Кортизон, шишлар, яралар ёки бавосил (геморрой) каби сабаблар ту
-
файли ошқозон ва ичакда юзага келган қонашларни кучайтириб юбори
-
ши мумкин.
Қандай сабаб билан юзага келишидан қатъий назар, камқонлик темир 
етишмовчилигига, бу ўз навбатида, Оқденгиз анемиясига сабаб бўлиши 
мумкин.
Анемия давоси осон, аммо узоқ давом этади: 
Аспирин, ревматизмга қарши дорилар, антибиотик, тайёр таом ва 
кир ювиш воситаларини ишлатишни тўхтатиш; Овқатланиш одатини 
ва ҳазмни тўғрилаш; Жигарни, буйракларни ва қонни тозалаш; Тиро
-
ид безини ва жинсий аъзоларни даволаш; Томирлардаги тиқилишларни 
хожамот билан ва томир очувчи дорилар билан эритиш, шу тарзда қон 
айланишини тузатиш керак.
(