Narzullayeva zilola samadovna

O`ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA`LIMI VAZIRLIGI
NAVOIY DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
BOSHLANG’ICH TA’LIMIUSLUBIYOTI FAKUL’TETI
FAKULTETLARARO JISMONIY TARBIYA VA SPORT

KAFEDRASI

Qo’l yozma huquqida

NARZULLAYEVA ZILOLA SAMADOVNA
MUSTAQIL O’ZBEKISTONDA TA’LIM TARBIYA VA SPORNING O’RNI


MALAKAVIY BITIRUV ISHI

bakalavr darajasini olish uchun

Ish ko’rib chiqildi va himoyaga qo’yildi ______________ «_____»____________2013 y.

Ilmiyrahbar: kat.o’q.N.K.O’tkirov _____________

NAVOIY-2013

MUNDARIJA

Kirish..........................................................................................................................

1. BOB. O’zbekiston sporchilarining Osiyo va Jaxon birinchiliklarida erishgan muvaffaqiyatlari ........................................................................................

1.1 O’zbekistonda sportning rivojlanish xronologiyasi..............................................

1.2. Mustaqil O’zbekistonning milliy olimpia qo’mitasi faoliyati.........................

1.3 Zamonaviy sport o’yinlari tasnifi…......................................................................

Bob bo’yicha xulosalar…............................................................................................

II.BOB. O’zbekiston sportchilarining olimpiada o’yinlarida ishtiroki................

2.1. Yozgi va Qishki olimpiada.................................................................................

2.2. XX asrning so’ngi olimpiadasi va o’zbekiston olimpiya shonshuhrati mo’zeyi tasnifi………………………………………………………………………………..

2.3 Jismoniy tarbiya va sport tizimida olimpiya harakati…………………………..

Bob bo’yicha xulosalar…..........................................................................................

III. BOB. XALQARO OLIMPIYA QO’MITASI (XOQ).................................

3.1. Piyer de Kuberten – olimpizm аoschisi………………………………………

3.2. Olimpiya xartiyasi va xalqaro sport birlashmalari faoliyatlari............................

Bob bo’yicha xulosa…...............................................................................................

Xulosalar....................................................................................................................Adabiyotlarro’yxati.................................................................................................


O’zining tarbiyaviy ahamiyati, bayramona urf-odatlar va marosimlar, san’at orqali yaratilgan betakror aurasi, buyuk san’atkorlar, olimlar, faylasuflar hamda shoirlar hissa qo’shgan o’sha alohida muhitsiz, va nihoyat, sportga umuminsoniy madaniyatning ajralmas qismi sifatida nazar tashlashga imkon beradigan o’sha ajoyib ramziy belgilar — shuning hammasi bo’lmaganda olimpiya harakati, qolaversa, Olimpiya o’yinlari mavjud bo’lmas edi.

I. A. KARIMOV
KIRISH

O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasining 1999 yil 27–maydagi “O’zbekiston jismoniy tarbiya va sportni yanada rivojlantirish chora – tadbirlari to’g’risida”gi qarori o’zoq muddatli dasturi moxiyatiga egadir. Unda “Alpomish” va “Barchinoy” maxsus testlarini ishlab chiqish, “Talaba” sport uyushmasini tashkil etish, ko’p bosqichli sport musobaqalarini o’tkazib berish kabi o’ta muhim va ma’suliyatli vazifalar qo’yilganligi muhim axamiyat kasb etadi. O’tgan davr talabalar sportida keskin burilish va o’zgarishlar yasashi bilan bir qatorda oliy ta’lim to’zimida jismoniy tarbiya va sport ishlarini tubdan yaxshilishga erishildi. Buning asosi va bosh manbai “Unversiadalar” hisoblanadi.

Respublika xukumatining kadrlar tayyorlash milliy dasturi umumta’lim davlat ta’lim standartidagi qarorlarini amalda bajarishda jismoniy tarbiya, sportning nazariy va amaliy moxiyatlari o’ziga xos xususiyatlarga ega ekanligi turli tadqiqot natijalari va amaldagi tajribalarda isbotlangan.

“Ta’lim to’g’risida”gi (1997 yil) “Jismoniy tarbiya va sport to’g’risida”gi (2000 yil) qonunlari hamda mamlakatimizning Jismoniy tarbiya va sportga aloqador turli qarlarning (2000,2001,2002,2005 yillarida) amalga oshirishda yangi kuch va faoliyatlarni ishga solmoq zarur. Tajribali va iqtidorli yosh tadqiqotchilar tomonidan sport mashg’ulotlarini tashkil qilishning xalqaro andozalari, yetakchi murabbiylarning ish tajribalari ham davr talablari asosidagi faoliyatlari izchillik bilan o’rganilmoqda. Olimpiya zaxiralari kollejlari, yangidan tashkil etilayotgan litseylar, sport maktablari, sport klublarining faoliyatlari jismoniy tarbiya va sport sohasidagi olimlarning diqqat markazida turibdi.

Maktab o’quvchilarining “Umid niholari”, kasb – xunar va litsey o’quvchi – talabalarining “Barkamol avlod” sport musobaqalari hamda oliy o’quv yurtlari talabalarining “Universiada” o’quchi yoshlarning ma’naviy –ma’rifiy boyligi hamda jismoniy kamolotini yanada yuksaltirishga qaratilgan jismoniy tarbiya harakatini yangi burilish yasalmoqda.

Yurtimizda sog’lom turmush tarzini chuqur tahlil qilish, undagi ijobiy tomonlarini targ’ibot qilish, bunda jismoniy tarbiya va sport, sayoxat va xalq milliy o’yinlarining salomatlikni saqlaydigan moxiyatlarini ommaviy axborot vositalari, teliradioda qiziqarli mazmunli qilib yoritilib borilishi ko’pchilikga manzurdir. SHu bilan birgalikda ularni ilmiy – pedagogik jihatdan o’rganish, tahlil qilish xozirgi kunning dolzarb muammolariga aylanmoqda. Sportchilarimizning xalqaro sport maydonlarida erishayotgan yutuqlari ayniqsa maxaliy millat xotin – qizlarining sportda jahonga tanilishida, bu bilan esa yurtimiz shon – shuxratini oshirishdagi say harakatlar yurtimiz yo’l boshchisi va xukumatning bevosita g’amxurligining ulug’vor natijasidir.

Jismoniy tarbiya va sport to’g’risidagi qonunni moddalarini o’rganish va unga rioya qilish.
O’zbekiston Respublikasi Oliy kengashining qarori.
Jismoniy tarbiya va sport to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi qonunining amalga kiritish tartibi haqida.
O’zbekiston Respublikasi Oliy kengashi qaror qiladi.

1. 
   Jismoniy tarbiya va sport to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasi qonuni matbuotda elon qilingan paytdan boshlab amalga kiritilsin.
   
2. 
   O’zbekiston Respublikasi Prezidenti xo’ziridagi Vazirlar Maxkavmasini uch oylik muddat ichida O’zbekiston Respublikasi Oliy Kengashiga O’zbekiston Respublikasi qonun xujjatlarini "Jismoniy tarbiya va sport to’g’risida»gi O’zbekiston Respublikasi qonuninga muvofiqlashtirish yo’zasidan takliflar kiritish. Xukumat qarorlari va O’zbekiston Respublikasining boshqa xujjatlarini "Jismontiy tarbiya va sport" O’zbekiston Respublikasi qonuninga muvofiqlashtirish topshirilsin.
   

O’zbekiston Respublikasi Oliy Kengashining raisi: SH.YO’LDOSHEV.
Toshkent shaxri.1992 yil. 14.01.

"O’zbekiston Respublikasining jismoniy tarbiya va sport to’g’risidagiqonunlari.
Umumiy qoidalar

1 - modda.

Jismoniy tarbiya O’zbekiston Respublikasi xalqlari milliy madaniyatining ajralmas qismi, jismoniy va manaviy kamolatning muhim vositasi bo’lib, O’zbekiston Respublikasining xalqlar o’rtasidado’stlikni mustahkamlash ijtimoiy va iqtisodiytaraqqiyot ishiga hizmatqilish.

2 - modda.

Fuqarolarning jismoniy tarbiya va sport sohasidagi huquqlari. O’zbekiston Respublikasining fuqarolari jinsidan,eshidan,millatidan mulkiy va ijtimoiyy mavkedan katiy nazar jismoniy tarbiya va sport bilan shugullanish, jismoniy tarbiya-soglomlashtirish yunalishidagi jamoat tashqilotlariga birlashish, jismoniy tarbiya va sport harakatini boshqarishda ishtirok etish huquqiga egadir.

Davlat jismoniy tarbiya va sport shu jumladan sportning texnik turlaridan rivojlantirishga mablag ajratadi,bu sohada davlat boshqaruvchi idoralarnituzadi.Jismoniy tarbiya va sport indo’stiriyasi va inffrastukturasini rivojlantiradi.

3 - modda.

Fuqarolarni jismoniy tarbiya va sport sohasidagi vazifalari. O’zbekisiton Respublikasi fuqarolari to’g’risida aytsak ular esa salomatliularini mustaxkamlash jismoniy chinikishlari to’g’risida kaygurishlari kerak.

Ota - onalar, homiylar vasiylar yeki ularni urnini bosuvchi shaxslar oiladagi bolalarni jismonan xar tomonlama kamol topishi va salomatligi to’grisida qaygurishlari, jismoniy tarbiya-sport mashqlari uchun ularga zarur sharoitlart yaratib berishlari hamda soglom turmush tarzida ularni shaxsan namuna ko’rsatishlari shart.

5- modda.

Xalq deputatlari Mahalliy Sovetlarining jismoniy tarbiya va sport sohasidagi huquq vakolatlari.

Xalq deputatlari mahalliy sovetlari va ularning ijroya idoralarii va huquq vakolatlari doirasida o’zlariga karashlai xududda jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishga rahbarlik qiladilar, jumladan jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishni pul bilan taminlaydilar, zarur moddiy texnika bazasini yaratadilar.

Jismoniy tarbiyaning moddiy bazasini rivojlantirish va jismoniy tarbiyasoglomlashtirish tadbirlarini utkazish uchun ixtiyeriylik asosida davlat kooPiyerativ jamoa tashkilotlarning mablaglarini jamlaydidal, turar joylarda va aholini dam olish joylarida xavaskorlik jismoniy tarbiya harakatini rivojlantiradilar.

6 - modda.

O’zbekiston Respublikasida jismoniy tarbiya va sportga rahbarlik qilish.

O’zbekiston Respublikasi jismoniy tarbiya va sport davlat qo’mitasi va xalq deputatlari rayon, shaxar, viloyat sovetlarining jismoniy tarbiya va sport qo’mitalari jismoniy tarbiya hamda sportni boshqaruvchi davlat idoralaridir.

Sportning texnik va amaliy turlarini rivojlantirishga umumiy rahbarlikni O’zbekiston Respublikasi mudofasiga yerdam ko’rsatuvchi "Vatanparvar" tashkiloti amalga oshiradi.

7-modda.

Jismoniy tarbiya soglomlashtirish va sport yunalishdagi jamoat birlashmalari.

Jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishni o’z maqsadi deb bilgan jismoniy tarbiya va sport jamiyatlarini, sport federatsiyalarini uyushmalari, soglomlashtirish va sport yunalishidagi jamoat birlashmalari hisoblanadi.

Jismoniy tarbiya va sport davlat boshqaruvchi idoralari sportni rivojlantirish musobaqalar uyushtirish, sportchilarni tarbiyalash va ularni xalqaro musobaqalarga qatnashishga tayyorlash vakolotlarini sport federatsiyalariga, jismoniy tarbiya soglomlashtirish va sport yunalishidagi jamoat birlashmalariga berilishi mumkin.

Jismoniy tarbiya va soglomlashtirish,sport yunalishidagi jamoat birlashmalari bilan jismoniy tarbiya va sport davlat boshqaruv idoralari o’rtasidagi o’zaro munosabatlar shartnomalarda belgilanadi.

8-modda.

Soglikni saqlash idoralari va muassasalarining jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirishda ishtirok etish.

Soglikni saqlash idoralari va muassasalari tibiyot o’quv yurtlari va muassasalari.

Jismoniy tarbiyadan salomatlikni mustaxkamlash, kasalliklarni oldini olish va kasallikni davolash vositasi sifatida keng foydalanadilar.

Respublika aholisining jismoniy jihatdan rivojlanganligining tahlil etadilar va xukumatga tegishli takliflar kiritadilar.

Jismoniy tarbiya sohasidagi soglikni saqlash mutaxassislarini tayyorlaydilar va ularning malakasini oshiradilar.

Jismoniy mashqlarning maxsus dasturlarini ishlab chiqadilar, soglomlashtirish markazlari, tibbiyot jismoniy tarbiya dispanserlarini tashqil etadilar.

9-modda.

Jismoniy tarbiya va sportni, soglom turmush tarzini targib etish.Matbuot,televideniya va radio va boshqa ommaviy axborot vositalari, jismoniy tarbiya va sport boshqaruvchi idoralari jismoniy tarbiya soglomlashtirish va sport yunalishidagi jamoat birlashmalari aholio’rtasida jismoniy tarbiya va sportni keng targib etishni taminlaydilar.

Sportda shavkatsizlik va zulmni inson kadir kimmatini kamsitish kishi salomatligiga zarar yetkazuvchi taqiqlovchi giyoxlarni qo’llashda targib qilishga yo’l qo’ymaydi.

10-modda.

Jismoniy tarbiya va sport bo’yicha jismoniy mexnat faoliyati bilan shugullanadi.

Jismoniy tarbiya va sport bo’yicha mexnat faoliyati bilan shugullanishga jismoniy tarbiya bo’yicha maxsus malumotlarga ega bulgan yeki maxsus tayyorgarlik kursini tugatgan shaxslar etiladi.

Davolash jismoniy tarbiya mutaxassisligi bo’yicha mexnat faoliyati bilan shugullanishga jismoniy tarbiya bo’yicha maxsus malumotga ega bulgan kishilarga ruxsat etiladi.

11-modda.

Jismoniy tarbiya va sport bo’yicha mutaxassislarni tayyor ularning malakasini olishir va attestatsiyadan utkazish.

Jismoniy tarbiya va sport mutaxassislar tayyorlash ishlari oliy va urta maxsus o’quv yurtlari,dorilfunullarning,pedagogika va meditsina institutlari hamda bilim yurtlarining maxsus fakultetlari va bulimlari tamonidan amalga oshiriladi.

12-modda.

Jismoniy tarbiya va sportga mablag ajratish.

Jismoniy tarbiya va sportni mablag bilan taminlash, respublika byudjeti va mahalliy byudjetlar,kasaba uyushma-larining mablaglari a’zolik badallari, muassasasalar, tashqilotlar, ayrim shaxslar ixtiyeriy shaxslar tomonidan berilgan mablaglar sport tadbirlari va sport latareyalari utkazishda aholiga hizmatlar ko’rsatishdan keladigan tushumlar uy-joylardan foydalanish tashkilotlarning ajratmalari va boshqa tushumlar hisobidan amalga oshiriladi.

Jismoniy tarbiya va sport rivojlantirishni pul bilan taminlaydilar, zarur moddiy texnika bazasini yaratadi.

Jismoniy tarbiyaning moddiy bazasini rivojlantirish va jismoniy tarbiya soglomlashtirish tadbirlari utkazish uchun ixtiyeriylik asosida davlat kooPiyerativ jamoat tashkilot-larining mablaglarini jamlaydilar:

turar joylarda va aholining dam olish joylarida xavaskorlik jismoniy tarbiya harakatini rivojlantiradilar. Jismoniy tarbi ya va sport xajmini rivojlantiradilar.

13-modda.

Jismoniy tarbiya soglomlashtirish ishlariga sport va sayexlikka muljallangan maxsulotlar. Jismoniy tarbiya soglomlashtirish ishlariga sport va sayexlikka muljallangan buyumlar,anjomlar va texnik vositalar xalq istemol mollari guruxiga kiradi.

14-modda.

Jismoniy tarbiya soglomlashtirish va sport inshootlari jismoniy tarbiya soglomlashtirish va sport inshootlari O’zbekiston Respublikasi qonunlarida belgilanadigan mulkchilikning turli shaklida bulishi mumkin.

Xalq deputatlari mahalliy sovetlari, uy-joy qurulishiga yunaltirilgan jami mablag’ni kamida 1,5% turar joy rayonlarida jismoniy tarbiya soglomlashtirish va sport yunalishidagi obektlar qurulishiga ajratadilar.

Maktabgacha tarbiya bolalar muassasalari va o’quv yurtlari xar yili qayta bir marta o’tkaziladi.

15-modda.

Imtiyozli jismoniy tarbiya va sport hizmatlari. Ko’p bolali va kam taminlangan oilalarning bolalariga, nogironlarga yetim bolalarga ulug vatan urushi qatnashchilariga hamda imtiyezlar bo’yicha ularga tenglashtirilgan shaxslarga tekinga maktabgacha yoshdagilar va maktab o’quvchilariga imtiyozli shartlarda jismoniy tarbiya va sport hizmatlari ko’rsatiladi.

17-modda.

Aholiga pullik hizmatlar ko’rsatish.Aholiga pullik jismoniy tarbiya soglomlashtirish hizmatalari ko’rsatish jismoni tarbiya muaassasalari ,korxonalari shuningdek yakka tartibda mexnat faoliyatlari bilan shugullanuvchi ayrim shaxslar tomonidan amalga oshiriladi.

Bunday hizmatlar ko’rsatish maktabgacha tarbiya bolalar muaasasalarida, ishlab chikarishda o’tkaziladigan jismoniy tarbiya mashg’ulotlariga kushimcha buladi.

18-modda.

Harbiyhizmatlarni va huquqni muxofaza qiluvchi idoralar shaxsiy tarkibiga jismoniy jihatdan tayyorlash.

Harbiyhizmatchilarning va huquqni muxofaza qiluvchi idoralar shaxsiy tarkibni jismoniy jihatdan tayyorlashning mazmuni va shakllari tegishli davlat boshqaruvi idoralari tomonidan belgilanadi.

20-modda.

Sanatoriy kurort muassasalarida dam olish uylarida hamda sayexlik kunimgoxlarida jismoniy tarbiya soglomlashtirish ishlari.

Sanatoriy kurort,muassasalari , dam olish uylari hamda sayexlik kunimgoxlarining mamuriyati dam oluvchilarning salomatliklarini mustaxkamlash, kasalliklarni oldini olish va davolash uchun jismoniy mashqlardan jismoniy tarbiyaning boshqa shakllaridan foydalanishlari shart.

Barcha sanatoriy kurort muassasalarida,dam olish uylarida va sayexlik kunimgoxlarida ,yakka tartibda gurux-gurux bo’lib jismoniy tarbiya soglomlashtirish mashg’ulotlari utkazish uchun jismoniy tarbiyaning moddiy bazalari ,boshqa shart-sharoit yaratadi.

21-modda.

Nogironlar uchun jismoniy tarbiya va sport .

Nogironlar uchun jismoniy tarbiya va sportni rivojlantirish ularning kamol toptirishga hamda jismoniy jihatdan qayta kuvvatga kiritilishiga karatilgan bo’lib,nogironlarning ijtimoiy ximoya qilish to’g’risidagi O’zbekiston Respublikasining qonuniga muvofiq malga oshiriladi.Xalq deputatlari mahalliy sovetlari nogironlarni jismoniy tarbiya va sport bilan shugullanishlari uchun maxsus jismoniy tarbiya soglomlashtirish sport inshootlarini yaratish ishini hamda umumiy foydalanishdagi inshootlarda shart-sharoit yaratib berishni taminlaydi.

22-modda.

Jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlarini sport musobaqalari tomoshabop sport tadbirlarini utkazish chogida xavfsizlik qonun qoidalariga rioya qilish fuqarolarning salomatligini, shani vpa kadr kimmatini muxofaza etish. Jismoniy tarbiya soglomlashtirish va sport inshootlarining mamuriyati mashg’ulotlar hamda musobaqalar o’tkaziladigan joy jismoniy tarbiya va sport davlat boshqaruvchi idoralari tomonidan tasdiqlangan qoidalarga, xavfsizlik texnikasi hamda sanitariya gigiyena normalariga muvofiq zarur darajada texnik jihatidan jixozlanishini taminlaydi.

Jismoniy tarbiya va sport mashg’ulotlari va musobaqalar ularning qatnashchilari hamda tomoshabinlarning salomatligi shani va kadr-kiymatiga ziyen yetkazmaydigan qilib utkazilishi kerak.

23-modda.

O’zbekiston Respublikasi olimpiya harakati.O’zbekiston Respublikasida olimpiyada harakati .

-Olimpiya goyalari qoidalarini ommalashtirish,yosh avlodni o’z aro xamjihatlik va do’stlik ruxida tarbiyalash.

-aholio’rtasida jismoniy tarbiya va sportni tashvikot qilishni:

-O’zbekiston Respublikasi sportchilari olimpiada uyinlarida qatnashishni o’z oldiga maqsad qilib kuyadi:

24-modda.

Yuqori ko’rsatkichlar sporti.

Yuqori ko’rsatkichlar sporti shaxsning manaviy imkoniyatlarini yechishga karatilgan bo’lib, u aholining bush vaktini mazmunli utkazish vositasidir.

Jismoniy tarbiya va sportni boshqaruvchi davlat hamda jamoat idoralari Respublika terma komandalarining azolariga sport mashg’ulotlarini ukish, ishlab chikarish faoliyati harbiyhizmat bilan yaxshi qo’shib borishda sportchiga zarur shart-sharoitlarni yaratib berish maqsadida.Jismoniy tarbiya va sportning davlat hamda jamoat boshqaruvchi idoralari,o’quv yurtlari, korxonalar, muassasalar, tashqilotlar bilan shartnoma tuzadi.

25-modda.

Sportchilarning ijtimoiy jihatdan ximoyalanganligi .

Davlat boshqaruv idoralari, sport federatsiyalari jamoat birlashmalari sportchilarga moliyaviy yerdam ko’rsatishlari mumkin. Sportning uyin turlari bo’yicha O’zbekiston Respublikasi terma komandalari va masterlar,komandaning sportchilari ,trenerlari o’rtasida mexnat munosabatlari kontrakt asosida kuriladi.

Jismoniy tarbiya va sportning davlat boshqaruv idoralari,jamoat birlashmalari sport klublari va markazlari va muassasalari uchun zarur ijtimoiy-maishiy sharoitlar yaratib berishlari salomatliklarini muxofaza qilishlari hamda sport faoliyatini tugatgach ularni ishga joylashlari shart.

Sport musobaqalarida qatnashayetgan shaxslar sugurta huquqiga ega bulishlari shart.

26-modda.

Profetssional sport. O’zbekiston Respublikasi fuqarolari profetssional sport bilan shugullanish huquqiga egadirlar.

Profetssional uyushmalar, klublar va boshqa tashqilotlar tuzish va munosabatlarini boshqa shakllarini tuzish tartibi sportchilar bilan bitimlar hamda mexnat munosabatlarini boshqa shakllarini tuzish tartibi O’zbekiston Respublikasining jismoniy tarbiya va sport davlat boshqaruvi idoralari tomonidan mexnat va ijtimoiy masalalar bo’yicha tegishli davlat idoralari xamkorlikda xalqaro sport tashqilotlarining ustavlari xaritasi,nizomlari va boshqa xujjatlarni hisobga olgan xolda belgilanadi.

27-modda.

Sport kullanishi man etilgan usullari ,vositalari.

Sport bilan shugullanishda O’zbekiston Respublikasi jismoniy tarbiya va sportni boshqarish davlat idoralari , xalqaro sport tashqilotlari tomonidan tasdiqlangan tartibga solib turuvchi xujjatlarda man etilgan vositalarni qo’llashga yo’l qo’yilmaydi.Yuqori sport ko’rsatkichlariga erishish maqsadida atayin stimuletorlardan, xalqaro olimpiada qo’mitasi tasdiqlagan mediysina kodeksida tasdiqlangan vositalardan foydalangan sportchi musobaqalardanchetlashtiriladi.

28-modda.

Jismoniy tarbiya va sport to’g’risidagi qonunlarni buzganligi uchun javobgarlik Davlat kooPiyerativ va jamoat korxonalari, muassasalari, tashqilotlari mansabdor shaxslar va fuqarolar ushbu qonunni buzganlik uchun O’zbekiston Respublikasining qonunlariga muvofiq javobgarlikka tortiladilar.

O’zbekiston Respublikasining Prezidenti

I.Karimov. Toshkent shaxri . 1992-yil. 14.01.

1.1. O’ZBEKISTONSPORTCHILARININGOSIYO

O’YINLARIDAGIMUFOQIYATI.

Osiyoqit’asidaengyirikvaommaviymusobaqalardanbiri — buOsiyoo’yinlaribo’lib, O’zbekistonRespublikasimustaqilbo’lgandanso’ngbusporto’iinlardafaolishtiroketaboshladi.

O’zbekistonbirinchibor, 1994 yiliXirosimadabo’libo’tgan XII Osiyoo’yinlaridaqatnashdi. Bumamlakatimizsportharakatitarixidao’chmasizqoldirdi. O’zbekistonsportchilari, Osiyoo’yinlaridabirinchiborqatnashayotib, 41 tamedal (10 taoltin, 11 takumush, 20 tabronza) sohibibo’dsilar, umumjamoahisobidaesaishtiroketgan 32 tamamlakatichidafaxrlibeshinchio’rinniegalladilar. Ta’kidlashjoizki, Osiyoo’yinlaritarixi 1949 yildaDexlidaOsiyoo’yinlariFederatsiyasining (AGF) tashkilqilinishidanboishanadi. O’shapaytlardaAfg’oniston, Birma, Hindiston, PokistonvaFilippindavlatlarifederatsiyatashabbuskorlarivata’sischilaribo’lganbo’lsa, kechroqboshqamamlakatlarhamqo’shildivaularningsoni 20 taga yetdi. HozirgipaytdafederatsiyagaOsiyoqitasidan 44 davlat, jumladan, MarkaziyOsiyomintaqasidan 5 tamustaqildavlatlar (O’zbekiston, Qozog’iston, Turkmaniston, Qirg’iziston, Tojikiston) kirgan.

I Osiyoo’yinlari 1951 yilmartdaDehlida (Hindiston) bo’libo’tgan. O’shadavrdanberi 13 tao’yino’tkazilgan. Osiyoo’yinlariham 4 yildabirmarta, Olimpiyao’yinlarqsan 2 yilo’tgandanso’ngo’tkaziladi. O’yinlardaOsiyomamlakatlarininghavaskorsportchilariqatnashishimumkin.

O’yindasturivaishtirokchilarsonimuntazamkengayibbormoqsa. XII Osiyoo’yinlaridasportchilar 34 tasportturibo’yichamusobaqalardaqatnashdi, ishtirokchilarsoniesa 7300 tasportchinitashkiletdi. Ushbuo’yinlarda 337 tamedallarkomplektiuchunkurasholibborildi. XIII o’yinlarda 44 tasportturi

bo’yichamusobaqalaro’tkazildivabunda 6 mingdanziyodqit’aningengkuchlisportchilari 379 taoltin, kumushva 478 tabronzamedallariuchunkurasholibbordilar.

RespublikamizsportchilariBangkokdao’tkazilgan XIII Osiyoo’yinlarida 23 tasportturibo’yichamusobaqalashib, 6 taoltin, 22 takumush, 12 tabronza, umumiyhisobda 40 tamedallariniqo’lgakiritdilar.

Bunatijalarqitaning 44 mamlakatiorasida 10o’rinniegallashgaimkonberdi.