Narzulla Jo„rayev O„zbekiston tarixi

Hur O„zbekistonimizning 
tarixida birinchi Konstitutsiyani qabul qilish – jumhuriyatimizning yangidan 
tug„ilishidir, huquqiy mustaqilligimizga mustahkam poydevor qurishdir... 
Konstitutsiyamiz asosiy qonunimiz sifatida davlatni davlat qiladigan, millatni 
millat qiladigan qonunlarga asos bo„lishi muqarrar... Konstitutsiya o„zining tub
mohiyati, falsafiy g„oyasiga ko„ra yangi hujjatdir. Unda kommunistik mafkura, 
sinfiylik, partiyaviylikdan asar ham yo„q. Jamiki dunyoviy ne‟matlar orasida 
eng ulug„i – inson degan fikrni ilgari surdik va shu asosda «fuqaro – jamiyat – 

---

69 
davlat» o„rtasidagi o„zaro munosabatning oqilona huquqiy yechimini topishga 
intildik.
O„zbekiston Konstitutsiyasi oliy darajadagi qonun sifatida davlatimizning 
qiyofasini, uning ijtimoiy, iqtisodiy, siyosiy tuzumini, boshqaruvning demokratik 
tamoyillarini, jamiyat rivojlanishining strategik yo„nalishlarini, fuqarolarning huquq 
va erkinliklari kafolatlanganligini, hamda, ma‟naviy qadriyatlarimiz asoslarini 
mustahkamlab berdi. 
Sessiya ishtirokchilari yakdillik bilan 6 bo„lim, 128 moddadan iborat 
Konstitutsiyani qabul qildilar. 
Shunday qilib, O„zbekiston Respublikasi tarixida birinchi marta xalqaro huquqning 
hamma tomonidan e‟tirof etilgan tamoyillari va me‟yorlariga, umuminsoniy 
qadriyatlarning ustuvorligiga asoslangan real, tub ma‟nodagi demokratik 
Konstitutsiya yaratildi va kuchga kiritildi. Bu Konstitutsiya 1990-yil 20-iyunda qabul 
qilingan «Mustaqillik Deklaratsiya»si va «O„zbekiston Respublikasining davlat 
Mustaqilligi asoslari to„g„risida»gi qonunda mustahkamlangan prinsiplar va
g„oyalarni
o„zida 
to„la 
mujassamlashtirdi, 
ularni 
rivojlantirdi. 
Konstitutsiya
loyihasi ishlab chiqilishi jarayonida ishchi guruhi BMTning xalqaro huquqiy 
hujjatlariga, ayniqsa, 1984-yil 10-dekabrda qabul qilingan Inson huquqlari umumiy 
deklaratsiyasiga, Siyosiy va fuqarolik huquqlari to„g„risidagi Bitimga (1966), 
Xelsinkida imzolangan Yevropada Xavfsizlik va Hamkorlik Tashkilotining (OBSE) 
yakunlovchi hujjatiga asoslanganligi ham muhim ahamiyat kasb etadi. 
Faqat milliy istiqlol, davlat mustaqilligiga erishish tufayli O„zbekiston 
Respublikasining tamomila yangi, inson manfaatlarini, haq-huquqini himoya qiluvchi 
chinakam demokratik Konstitutsiyasini yaratishdek ulkan tarixiy imkoniyat vujudga 
keldi. O„zbekiston Respublikasi XII chaqiriq Oliy Kengashining 1992-yil 8-
dekabrdagi o„n birinchi sessiyasi tomonidan O„zbekistonning birinchi Konstitutsiyasi 
qabul qilinishi mamlakat tarixida olamshumul voqea edi.