Narzulla Jo„rayev O„zbekiston tarixi

Sud-huquq tizimini liberallashtirish borasida biz hal etishimiz lozim bo„lgan 
yana bir masala – bu jazolash tizimidan o„lim jazosini chiqarib tashlashdir.
Bu o„rinda gap, ayrim mamlakatlarda bo„lganidek, o„lim jazosiga moratoriy 
qo„llash, ya‟ni mahkum yillar davomida ushbu jazo chorasi qachon ijro etilishini 
kutib yotishi to„g„risida emas, balki uni butunlay bekor qilish haqida bormoqda. 
Biz mustaqilligimizning dastlabki kunlaridan boshlab ushbu masalani hal qilish 
ustida ish olib bormoqdamiz. O„tgan o„n yildan ortiqroq vaqt mobaynida o„lim jazosi 
qo„llanilishi mumkin bo„lgan jinoyatlar tarkibi 33 tadan 2 tagacha qisqartirildi. 
Endilikda faqat terrorchilik va og„irlashtiruvchi vaziyatlarda qasddan odam 
o„ldirganlik uchungina o„lim jazosi berilishi ko„zda tutilgan. Ayni vaqtda 
qonunchiligimiz o„lim jazosining xotin-qizlarga, voyaga yetmaganlar va oltmish 
yoshdan oshgan shaxslarga nisbatan qo„llanilishini man etadi.
Uchinchidan,
O„zbekistonda 
demokratik 
yangilanishlar 
jarayonini 
chuqurlashtirish va fuqarolarning erkinliklarini ta‟minlashning g„oyat muhim sharti – 
bu ommaviy axborot vositalarini rivojlantirish, demokratik andozalarni joriy etish 
bo„yicha aniq va izchil choralarni amalga oshirishdir. 
Bu boradagi asosiy vazifa – mamlakatimizda islohotlarni chuqurlashtirish 
jarayonining muhim tarkibiy qismi bo„lmish matbuot, televideniye, radio faoliyatini 
yanada liberallashtirish, ularning mustaqilligi va erkinligini amalda ta‟minlashdan 
iborat. 

---

60 
Xalqimiz ommaviy axborot vositalaridan mamlakatimiz va xorijda sodir 
bo„layotgan voqealar to„g„risida xolis va tezkor axborotlar olishni, shu bilan birga, 
birinchi navbatda, hokimiyat organlari va boshqaruv tuzilmalari faoliyati haqidagi 
tanqidiy fikrlarni, islohotlar va yangilanishlar yo„lidan ilgari borishimizga to„siq 
bo„lib turgan nuqsonlar, hayotdagi dolzarb muammolar xususida oshkor, professional 
tahliliy materiallarni kutadi. 
Shuni tan olish kerakki, biz mustabid tuzum merosi va aqidalaridan, uning 
mafkurasi, ma‟muriy nazorati va senzurasidan juda katta qiyinchilik bilan xalos 
bo„lyapmiz. 
Haligacha jurnalistlar faoliyatida o„z-o„zini senzura qilish, yuqoridan buyruq 
kutish kayfiyatlari sezilib turibdi. 
Ayni paytda shuni ham qayd etish zarurki, axborot erkinligini ta‟minlamasdan, 
ommaviy axborot vositalarini odamlar o„z fikri va g„oyalarini, sodir bo„layotgan 
voqealarga munosabatini erkin ifoda etadigan minbarga aylantirmasdan turib, 
demokratiyani chuqurlashtirish va aholining siyosiy faolligini oshirish, fuqarolarning 
mamlakat siyosiy va ijtimoiy hayotidagi amaliy ishtiroki to„g„risida so„z yuritib 
bo„lmaydi, degan tushuncha jamoatchiligimiz o„rtasida tobora kuchayib va 
mustahkamlanib bormoqda.