Narzulla Jo„rayev O„zbekiston tarixi

«Biz, – degan edi I.Karimov, – aholining ijtimoiy jihatdan nochor tabaqalari – 
pensionerlar, nogironlar, ko„p bolali va kam daromadli oilalar, ishsizlar, 
o„quvchi yoshlar, shuningdek, qayd etilgan miqdorda daromad oluvchi 
kishilarni himoya qilish davlatning muqaddas burchidir, degan qoidaga 
asoslanib ish tutdik»
. 
Ish haqini oshirish bilan birga barcha toifadagi maktablarning muallimlari, bolalar 
uylari, maktabgacha va maktabdan tashqari muassasalar tarbiyachilari, oliy va o„rta 
maxsus o„quv yurtlarining professor-muallimlari va ilmiy xodimlari, ijodiy va tibbiy 
xodimlarni ijtimoiy himoyalash va ularning mehnatini rag„batlantirish maqsadida 
ularga qo„shimcha moddiy ne‟matlar – kvartira haqi va kommunal to„lovlar sohasida 
imtiyozlar berildi, yakka tartibda uy-joy qurib olish uchun yer uchastkalari birinchi 
navbatda ajratiladigan bo„ldi. 
Masalan, o„qituvchilarning davlat va tashkilotlar tomonidan berilgan uylari bepul 
xususiylashtirildi. 35 ming 841 kishiga shaxsiy qurilish uchun yer uchastkasi berildi.
Yana shuni aytish o„rinliki, Mustaqillik yillarida o„quvchi yoshlarni ijtimoiy 
himoyalashga, ularga ishlab chiqarishdan ajralgan holda o„qib, bilim olish uchun 
zarur sharoit yaratishga ham doimo e‟tibor berildi. Oliy o„quv yurtlari talabalarining, 
texnikumlar va hunar-texnika bilim yurtlari o„quvchilarining, aspirantlarning 
stipendiyalari shu yillar mobaynida bir necha marta oshirildi. Bundan tashqari 
yoshlarni ijtimoiy himoyalashning boshqa shakllari – ovqat narxining bir qismini 
qoplaydigan qo„shimcha to„lovlar, maktab oshxonalari va tamaddi xonalari 
qo„shimcha xarajatlarining bir qismini budjet mablag„lari hisobidan qoplash, jamoat 
transportida arzon haq to„lash va boshqa yengilliklar joriy etildi. Milliy an‟analarni 
nazarda tutib, birinchi bor nikohdan o„tayotgan kelin-kuyovlar uchun mebel va gilam 
mahsulotlari sotib olishning imtiyozli tartibi belgilandi.
Biroq, ayrim joylarda haqiqiy ijtimoiy himoyaga muhtoj oilalar chetda qolib, 
muhtoj bo„lmagan oilalar ham moddiy yordam ola boshladi. Shunday sharoitda 
ijtimoiy siyosatni amalga oshirishda, yangicha yo„l tutish zarur bo„lib qoldi. Shu 
munosabat bilan ommaviy-ijtimoiy himoyalash tartibidan ishonchli ijtimoiy kafolatlar 
va aholini ijtimoiy qo„llab-quvvatlash tizimiga o„tish maqsadga muvofiq, deb topildi. 
Bunday yangi tartib avvalo adolat tamoyiliga rioya qilishni talab qilardi. Bu 
qoidaning mohiyati shundan iboratki, davlat tomonidan qo„llab-quvvatlanishiga 
haqiqatan ham muhtoj bo„lgan kishilarni aniqlash, ularga yordam uyushtirish lozim 
edi. Buni aniqlash albatta adolat bilan ish tutishni taqozo qiladi. Bu borada hokimlar, 
mahalla qo„mitalarining mas‟uliyati oshirildi. Ular aholining moddiy yordamga 
muhtoj qismini aniqlashda bunday yordamni uyushtirishning qo„shimcha chora-
tadbirlarini joriy etishga haqli bo„ldilar. Chunki vazifa g„oyat murakkab va 
mas‟uliyatli edi.