Намуна (Образец)

1. Statistika usulida korxona va tarmoqdagi boshqa turdosh korxonalarning bir necha yillik faoliyati davomida yuz bergan risk hodisalari hamda ular natijasida ko‘rilgan zararlar darajasi o‘rganib chiqiladi.
2. Ekspert usulida ish tajribasi yuqori va mazkur sohada ekspert hisoblangan yuqori malakali mutaxassislarning fikrlari, aniq hisob-kitoblari va tavsiyalari e’tiborga olinadi.
3. Analitik usulda iqtisodiy-matematik usullar, vaziyatli ish o‘yinlari va ehtimollar nazariyasidagi modellar yordamida risk darajasiga baho beriladi.
4. Kombinatsiyalashtirilgan usul yuqorida keltirilgan barcha usullarni yoki ulardan bir nechtasini qo‘llash orqali amalga oshiriladi.
Biznesda riskni hal qilish jarayonida talabga javob beradiganini tanlash masalasi ko‘ndalang turadi. Buning uchun kompaniya egalari, boshqaruv organlari, menejerlari barcha holatlarni tahlil etib chiqishi kerak. Tavakkalchilikni baholash va hisoblarning aniqligi mutaxassislarning malakasi va ular hal etayotgan holatga bog‘liq.
O‘z faoliyati uchun ma’qul bo‘lgan risk darajasi, qoida bo‘yicha, aktivlar va xususiy kapital qiymati, pul oqimlari miqdori, to‘lovga qobillik darajasi, sof foyda va rentabellik kabi ko‘rsatkichlar bilan aniqlanadi. Riskning yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan, jiddiy zarar tug‘diradigan va o‘ta xavfli darajalari mavjud bo‘ladi.
Yo‘l qo‘yilishi mumkin bo‘lgan risk darajasida ko‘rilgan zararlar miqdori korxonaning haqiqatda erishgan sof foydasi miqdoridan oshib ketmagani ma’qul.
Zarar miqdori Sof foyda
Jiddiy zarar tug‘diradigan risk darajasida ko‘rilgan zararlar miqdori korxonaning sof foydasidan yuqori, ammo, joriy likvidlikni ta’minlaydigan aktivlari qiymatidan oshib ketmasligi lozim.
Sof foyda < Zarar miqdori Joriy likvidli aktivlar
O‘ta xavfli risk darajasida ko‘rilgan zararlar korxonaning joriy likvidligini ta’minlaydigan aktivlari qiymatidan oshib, xususiy kapitaliga tenglashishi ham mumkin. O‘ta xavfli risk oqibatida korxonaning bankrotlikka uchrash ehtimoli vujudga keladi.