Namanganmuhandislik-teхnologiya instituti

2 – rasm. Haydash kolbalari:
a – Vyurs kolbalari ( shlifsiz va shlifli), b – Klyayzen kolbalari,
c – Favorskiy kolbasi.

Bunzen kolbasi vakuum yordamida suyuqliklarni so’rib, kristall moddalarni tozalash uchun ishlatiladi.

a b	a b c d
3 – rasm. Vakuum – filtrlash uchun qabul idishlari: a – Bunzen kolbasi, b – qalin shishali yonnayli probirka.	4- rasm. Тomizgich va ajratgich voronkalar: a – yumaloq, b – silindrsimon, v – noksimon, g – sharsimon.

Suyuqliklarni reaksion aralashmaga ozozdan quyish yoki tomizish uchun turli tomizgich voronkalar ishlatiladi. Ulardan, shuningdek o’zaro aralashmaydigan suyuqliklarni birbiridan ajratish, moddalarni ekstraksiya qilish kabi jarayonlarda ham foydaliniladi.
Qaynash harorati birbiridan oz farq qiladigan suyuqliklarni haydashda, ularni to’la ajratish uchun deflegmatorlardan foydaliniladi.
Deflegmatorlardan foydalanish suyuqliklarni qaytaqayta haydab tozalashni kamaytiradi. Deflegmatorlarni xizmati bir bo’lsa ham, ular birbiridan ichidagi nay shakli va sirtqi yuzasini xarxil usullar bilan kengaytirilganligi bilan farq qiladi.
Organik reaksiyalar asosan aralashmani qizdirish orqali, yani ko’pincha moddalarning qaynash haroratida amalga oshiriladi. Aralashmadagi komponentlar bug’lanib ketmasligi uchun reaksion aralashma solingan idish og’ziga qaytarma sovitgich ulanadi. Unda bug’ sovib kondensatlanadi va reaksion aralashmaga qaytib tushadi. Sovitgichlarning eng oddiysi havo sovitgichi bo’lib, u oddiy uzun shisha naydan yasaladi. Bunday sovutgichlar qaynash harorati 1500 C dan yuqori bo’lgan birikmalar bo’g’ini suyuqlikka aylantirish uchun ishlatiladi. Qaynash harorati 1500 C dan past bo’lgan moddalarning bug’larini suyuqlikka aylantirish uchun suv bilan sovitiladigan turli xil shakldagi qaytarma sovitgichlardan foydalaniladi. Bularga Libix sovitgichi, sharikli sovitgich, ichki sovitgich nayi spiralsimon, sovitgichi to’g’riyu, o’zi esa spiralsimon va sanab o’tilgan sovitgichlarning tuzilishini o’zida mujassamlashtiruvchi yanada samarali sovitgichlar kiradi.

a b c	a b c d e