Namangan muhandislik texnologiya

Marketing xizmat faoliyatida axborot texnologiyalrni o’rni

Marketingda eng asosiysi, bozorni, xaridorlar talab va ehtiyojlarini chuqur

va har taraflama o`rganish va ishlab chiqarishni shuning asosiga qurish, ikkinchi

tomondan esa bozorga, mavjud talab va ehtiyojga faol ta’sir ko`rsatish,

xaridorlarning muayyan mollarga bo`lgan talablarini shakllantirishdan iborat.

Marketingni kompyuterlarsiz, axborot texnologiyalarisiz tasavvur etib bo`lmaydi.

“Elektronika yutuqlarining kommunikatsiyaga o’ta yuqori tezlik bilan kirib

kelishi televideniya,kompyuterlar va electron tarmoqlar orqali axborotlar lamshish

tizimi –multimedya texnologiyalarining shakllanishiga olib keldi.Axborotlarni

qayta ishlash va thlil qilish imkoniayatlaridan foydalanish –multimediya

texnologiyalar ,keying yillarda dunyo fani va texnologiyasidagi innovatsiyaning

asosiy yutqlaridir.Multimediya texnologiayalari –o’ta murakkab mediya vositalari

va electron tarmoqlarining ko’p sohali kommunikatsiya imkoniyatlarini

shakllantirish va ulardan biznes amaliyotida foydalanish usulalri majmuasini

ifodalaydi. “14

1.2.1-rasmda turli raqobat strategiyalari keltirilgan bo’lib, ular axborot

texnologiyalarni qo’llashda ilg’or korxonalar bilan taqqoslaganda, sohadagi o’z

holatini tahlil qilish natijasida korxonada foydalanishi mumkin. Axborot

texnologiyalarini joriy qilgan ba’zi korxonalar, uchun afzallikni saqlab qolish

dolzarb hisoblanadi (A). Bunday korxonalarda oliy daraja rahbarlari axborot

texnologiyalarni rejalashtirish va foydalanish uchun bevosita javobgar

hisoblanishadi. Masalan, AQShda Bank One prezidenti axborot texnologiyalarni

rejalashtirish qumitasini boshqaradi hamda o’zini axborot texnologiyalarni

ishlatishda va joriy etishni boshqarishda shaxsan javobgardir deb hisoblaydi.

Boshqa firmalar marketinga axborot texnologiyalarni joriy qilish

imkoniyatlari minimal bo’lgan vaziyatdadir, biroq ishlab chiqarish va logistikada

axborot texnologiyalardan foydalanish uchun kattagina salohiyatga ega. Mazkur

korxonalar oldida integrasion sifatini yaxshilash vazifasi turadi (B). Bunday

korxonalarda axborot texnologiyalari uning sifatini oshirish va xarajatlarni nazorat

qilish yuli bilan, mahsulot chiqarishni va taqsimlashni modernizasiyalash,

integrasiyalash va muvofiqlashtirishga yo’naltirilgan. Mazkur axborot

texnologiyalar kattagina investisiyalarni, hamda joriy etish va boshqarishga

funksionalaro yondashuvni talab etadi. Funksionalaro integrasiyalar uchun oliy

rahbariyat bilan axborot texnologiyalar bo’linmalarning rahbarlari o’rtasida uzviy

aloqa dolzarb hisoblanadi.

Tijorat kanallari - ta'sischi kompaniyalarning abonent to’lovlari asosida

ishlaydigan axborot va marketing xizmatlaridir. Mijozlarga axborot olish

(yangiliklar, kutubxonalar, ma'lumotlar va boshqalar), xarid qilish, hordiq

chiqarish va muloqot qilish (elektron taxtalar, o’yinlar, forumlar), elektron

pochtadan foydalanish imkoniyatlari beriladi.

O‘zbekiston reklama bozori ko‘lami tobora kengayib bormoqda. Bunda

mamlakatimizda qabul qilingan “Reklama to‘g‘risida”gi qonun muhim rol

o‘ynayotir. Ushbu hujjat reklama ishlab chiqish va tarqatishda yuzaga keladigan

munosabatlarni shakllantirishda muhim qadam bo‘ldi.

O‘tgan yili mamlakatimiz reklama agentlari soni qariyb 480 tani tashkil etgan

bo‘lsa, bugun ularning soni 500 dan oshdi. Reklama tarqatishda televideniye

muhim o‘rin tutmoqda. Bugun reklama bozorida televideniyening ulushi 52, bosma

nashrlar ulushi 19, tashqi reklama 14 va radio ulushi 12 foizni tashkil etadi.

Bundan tashqari, media soha ham jadal rivojlanmoqda. Marketingdagi yangi

yo‘nalishlar, brending asosiy trendlarini kompaniyalar strategiyasiga kiritish

imkoniyatlari, zamonaviy PR-kommunikatsiyalar uslublari, texnologiyalari va

ularning samaradorligini baholash, bugungi sharoitda media agentlari faoliyatining

istiqbollari, an’anaviy ommaviy axborot vositalari noshirlari uchun yangi biznes-

modellar, moliyaviy marketing yoki rivojlanishning dolzarb yo‘nalishlari, moliya

mahsulotlari hamda xizmatlarini ilg’or g’oyalari amalga oshmoqda.Marketing,

reklamani ishlab chiqish va tarqatish texnologiyalari, PR-texnologiyalar, media-

konsalting va monitoring, noshirlik ishi, grafika dizayni, audio va videreklamani

yaratish usullari takomillashmoqda.Axborot faoliyatining tijoratlashgani sari unga

ishlab chiqarishning boshqarishning bozor tamoyillari sifatida marketingning

umumiy tamoyillari asoslana boshlandi,bunda xo’jalik qarorlarini qabul qilishning

asosida bozor qarorolari yotadi,qarorlarning asoslanganligi esa tovarlarning

sotilishi bilan tekhsiriladi.Buning natiajasida axborot marketingi vjudga

keladi.Axborot mahsulotlari va xizmatlarini tanlashda foydalanuvchi mohiyati bo’yicha marketinigni axborot mahsulotlari va xizmatlarini ishlab chiqaruvchi kabi usullaridan foydalanishi kerak.”Axborot marketingning asosiy elememntlari

quyidagilardan iborat:

-axborot bozorini tahlil qilish;

-axborot mahsulotlari va xizmatlarini narxlarini shakllantirish ; -axborot mahsulotlari va xizmatlarini ishlab chiqaruvchilar va ularning foydalanuvchilar o’rtasida o’zaro munosabatlarini o’rnatish; -reklama-targ’ibot tadbirlarini.”

Axborot marketingning tuzilishi marketingning umumiy tamoyillarini axborot mahsulotlari va xizmatlari sohasida yoyishning tog’ridan to’g’ri natijasi bo’ladi.