Namangan muhandislik-texnologiya instituti "sichtei" kafedrasi "hozirgi zamon raqobat nazariyasi"

qismini sotib olish hisobidan barqaror bo’lishini ta’minlash siyosatidagi ortiqchalik o’zgarishining 
o’zi. Fermerlarga davlat yuqoridagi siyosatlaridan qaysi birini qo’llashi farq qilmaydi, ikkalasi ham 
fermerlarga bir xil foyda olishga olib keladi. 
Iste’molchilrga ham buni farqi yo ’q, nima uchun deganda, ular ikkala siyosatda ham bir xil 
yo ’qotishga ega. U ikkala siyosatdan qaysi biri davlat uchun qimmatroq bo’lishiga qaraymiz. Bu 
yerda 10-rasmdagi uchburchaklar yuzalari yig’indisi VqSqE 9-rasmdagi [Q
2
 
-Q
)• 
P -
E] yuzadan 
kichik bo’lgani uchun ham davlatning ekin ekiladigan yerlarni cheklash siyosati, ortiqcha mahsulot 
sotib olish asosida narxlar barqarorligini ta’mirlash siyosatidan ekanligi kelib chiqadi. Ammo 
davlatning ekin ekiladigan yerlarni cheklash siyosati jamiyat uchun fermerlarga pul 
kompensatsiyasini berish siyosatiga ko’ra qimmatroqqa tushadi. 
Ekiladign yerlarni cheklash siyosatidagi jamiyat farovonligining o’zgarishi quyidagiga teng: 
Д jamiyat farovonligining o’zgarishiq Д istq Д i/ch - davlat xarajatlariq-A-VqAqVqE- V-S-Eq- 
V
-
S
, 
bu yerda davlat xarajatiq VqSqE. 
Agar davlat fermerlarga 
AqVqE
 pulni bevosita berib narx va ishlab chiqarish hajmiga ta’sir 
qilmasa, jamiyat bunday siyosatdan aniq yutadi. Bunday holatda fermerlar AqVqE foydani oladi, 
davlat AqVqE miqdorda yo ’qotadi va jamiyatning umumiy farovonligi o’zgarishi nolga teng 
bo’ladi. Lekin, ba’zi hollarda siyosat iqtisodiyotdan ustun keladi. 
Soliqni alohida firma faoliyatiga ta’sirini qaraymiz. Faraz qilaylik, soliq firmaning ishlab 
chiqarish hajmidan olinadi va u mahsulot narxiga ta’sir qilmaydi.