Namangan Muhandislik texnologiya instituti “Sanoat ishlab chiqarishni tashkil etish va iqtisodiyoti” kafedrasi

1."Boshqaruv hisobi" fani, uning predmeti va me’todi.

• Iqtisodiy taraqqiyotning hozirgi bosqichida xo‘jalik yurituvchi subyekt va tashkilotlar faoliyatining samaradorligini boshqaruvning har bir bo‘g‘inida yo‘lga qo‘yilgan boshqaruv hisobi tizimisiz tasavvur qilish murakkab. Boshqaruv hisobi tizimi xo‘jalik yurituvchi subyekt menejerlariga taqdim etiladigan barcha hisob ma’lumotlari va bosqichlarni o‘ziga qamrab oladi. Boshqaruv hisobi samarali boshqaruv qarorlarini qabul qilishda xarajatlarni rejalashtarish, shakllantirish va nazorat qilish jarayoni bilan uzviy bog‘liq.
• Xalqaro ekspertlarning ta’kidlashicha, xo‘jalik yurituvchi subyekt va tashkilotlarning ichki boshqaruv tizimida menejerlarning axborotlarga bo‘lgan ehtiyojini aynan boshqaruv hisobi tizimi ta’minlaydi. Rivojlangan mamlakatlarda firma va kompaniyalar buxgalteriya hisobi sohasidagi ish vaqti va resurslarining 90 foizini boshqaruv hisobini yo‘lga qo‘yish va yuritishga, qolgan 10 foizini esa moliyaviy hisobga sarflashadi.

• Kuchli raqobat muhitida xo‘jalik yurituvchi subyekt va tashkilotlar faoliyat yuritayotgan tarmoqning o‘ziga xos xususiyati yoki faoliyat turidan qatiy nazar, boshqaruv tizimini yo‘lga qo‘yish orqali ko‘zlangan natijaga erishishi va samarali faoliyat yuritishi mumkin. Shu boisdan ham xo‘jalik yurituvchi subyektning barcha bo‘g‘inidagi menejerlar uchun ahamiyatli bo‘lgan boshqaruv hisobining mohiyati, uning rivojlanish bosqichlari, boshqaruv hisobini yo‘lga qo‘yish va yuritishning o‘ziga xos xususiyatlarini kengroq yoritishni maqsadga muvofiq, deb hisoblaymiz.
• Zamonaviy menejmentning ahamiyati shundaki, shu sohadagi ilmiy izlanishlar olib borgan va borayotgan turli maktablar olimlari yagona xulosaga kelishgan muhim masala-samarali boshqaruvni o‘rganish va uni har bir menejer o‘z faoliyatida qo‘llashi mumkin.
• Boshqaruv qadimdan paydo bo‘lib, rivojlanib kelmoqda. Boshqaruv faoliyati samarali tashkil etilmaganda edi, Misr ehromlari qurilmagan, Vavilonning go‘zal bog‘lari bunyod etilmagan, urushlar bo‘lmagan, shaharlar va davlatlar paydo bo‘lib, gullab-yashnamagan bo‘lar edi.