Namangan muhandislik qurilish

Nazorat savollari. 
1. Dvigatellarni sinash qurilmasini vazifasi, turlari tuzilishi va ishlashini 
tushintiring. 
2. Avtomobil dvigatellari sinashda qanday usullar bor? 
3. Elektr-tormozlash mashinasining tuzilishi va ishlashini tushintiring? 
4. Suyuqlik reostatini tuzilishi va ishlashini tushintiring? 
5. Dvigatelni yuklanish kuchi qanday aniqlanadi? 
6. Sinashda yonilg’i sarfi qanday aniqlanadi? 
7. Tirsakli valning aylanishlar soni, tajriba vaqti, xarorat, xavo bosimi, xavo 
miqdori va to’tunlilik qaysi jixozlar bilan aniqlanadi?
 
14-mavzu. Avtotraktor elektrojihozlarini texnik holatini tekshirish 
stendlari. 
Reja:
1. Akkumulator batareyalarida (AKB) uchraydigan asosiy nosozliklar va 
uning alomatlari. 
2.
AKB ga TXK va T texnologiyasi. 
3.
Dvigatelning o’t oldirish tizimidagi uchraydigan asosiy nosozliklar va 
ularning alomatlari 
4.
Dvigatelning o’t oldirish tizimiga TXK va T texnologiyasi 
5.
Elektr jihozlarida uchraydigan nosozliklar va ularning alomatlari. 
Generator, tok to’g’rilagich, relesozlagich, starter, elektr simlari, o’lchovchi-
nazorat yoritish asboblarining texnik holatini tekshirish, sozlash va joriy ta’mirlash 
ishlari texnologiyasi. 
Avtomobillarni ekspluatatsiyasi davrida elektr jihozlari tizimida paydo 
bo’lgan nosozliklarni bartaraf etish va xizmat ko’rsatish TXK va JT ish hajmlarini 
11-17 % ni tashkil etadi. 
Asosiy nosozliklar akkumulator batareyasida, o’t oldirish tizimida, uzgich-
taqsimlagich, to’g’rilagich-rele, generatorda va boshqa qismlarda paydo bo’ladi. 

---

97 
1.Akkumulator batareyalarining nosozliklari. 
Bunga bankalardagi 
kuchlanishning pasayishi, sulfatlanish va qisqa tutashishlar misol bo’la oladi. 
Sulfatlanish nosozliklarning eng qiyin bartaraf etiladigani bo’lib, u plastinka 
yuzalarini yirik Pb
2
S0
4
kristallari bilan qoplanishi natijasida sodir bo’ladi 
(akkumulator batareyalari ko’p saqlanganda, elektrolit zichligi yuqori bo’lganda, 
starter bilan ko’p qo’shilganda). Sulfatlanish kam tok kuchida (akkumulatorlar 
sig’imining 0,04 ga to’g’ri keluvchi) uzluksiz kuchlanish berish(zaradlash) bilan 
bartaraf etiladi. 
Qisqa tutatish plastinkalardan aktiv massalarning to’kilishi natijasida sodir 
bo’ladi.