Namangan muhandislik-qurilish

 
1-Laboratoriya ishi 
Mavzu: Akkumlyator batareyasining texnik holatini aniqlash 
 
Tajriba ishni o‟tkazishdan maqsad: 
1. Akkumulyator batareyasini tuzilishi va ishlashi haqida bilimlarini mustahkamlash. 
2. Tekshiriladigan akkumulyator batareyasini turi va belgilanishini o‟rganish. 
3. To‟liq zaryadlangan va zaryadsizlanganda elektrolitni zichligini o‟rganish. 
4. NIIAT-AG yoki AZ-3 yuklanish vilkasi ishlatishni o‟rganish. 
5. Elektrolitlar tayyorlashni o‟rganish. 
6. Vol‟timetrlarni ishlashini o‟rganish. 
7. Kuchlanish bo‟yicha akkumulyator batareyasini holatini aniqlash. 
 
 Jihozlar va tavsiya etilgan o‟quv ko‟rsatmalar:
 
1. Areometr 
2. Haroratni o‟lchash uchun termometr va 2.7 vol‟tmetr 
3. Yengil avtomobilini akkumlyator batareyasi 
4. Akkumulyator batareyasidagi nuqsonlarni aniqlaydigan voltimetrlar 
5. Akkumlyator batareyasini tekshirish jihozlari 
6. Rangli plakatlar va o‟quv jihozlari 
7. Avtomobilda ishlatiladigan 6-ST-60 akkumulyator batareyasi. 

---

153 
1 - rasm. Qo‟rg‟oshin-kislotali akkumulyatorlar batareyasini tuzilishi. 
1 - bak tubidagi chiqiq qovrg‟a; 2 - separator; 3 - manfiy qutb plastinasi; 4 - 
musbat qutib plastinasi; 5 - qutbli shtirp; 6 - qobiq; 7- qo‟qoq; 8 - elektrolit quyish 
qo‟qog‟i; 9 - musbat qutbli chiqish; 10 - ko‟prikcha peremichka; 11 - manfiy qutbli 
chiqish; 
EMS marka quyidagilarni bildiradi: 6 yoki 3 raqamlari batareyalardagi 
akkumulyatorlar sonini va demak, uning qismlardagi nominal kuchlanishni (birinchi 
holatda 12 V ikkinchi holatda 6V, ya‟ni akkumulyatorlar sonini 2V ga ko‟paytirish 
kerak); akkumulyatorlar sonidan keyingi T harfi “og‟ir” degan so‟zni bildiradi. 
Bunday batareyalar o‟zining pishiqligi bilan ajralib turadi, ulardan traktor va 
kombaynlarda foydalaniladi; ST startyor tipidagi batareya; 45 va 150 sig‟imi (A. 
soatda); va E batareya baki qanday materialdan yasalganini bildiradi (mos ravishda 
plastmassa yoki ebonit); M yoki MS separatorlar qanday materialdan yasalganini 
(miplast yoki shisha kigizli miplast, R mipor yoki rezina); Z batareya quruq 
zaryadlanganligini bildiradi; bunday batareyalar quruq se‟aratorlari bor zaryadlangan 
plastinalardan yig‟iladi.