Namangan muhandislik-qurilish instituti

Kimyoviy  reaksiya  tezligining  reaksiyaga  kirishuvchi  moddalar  konsentratsiyasiga 

bog’liqligi. Massalar ta’siri qonuni. Kimyo sanoatida moddalarni ishlab chiqarish apparatlarining 

o’lchami  va  unumdorligi,  hosil  qilinadigan  mahsulot  miqdori  reaksiyaning  tezligiga  bog’liq. 

Mahsulot  moddalari  unumdorligini  oshirish  va  chiqindi  moddalar  miqdorini  kamaytirish  kimyo 

sanoatining  muhim  vazifalaridan  biridir.  Shuning  uchun  kimyoviy  reaksiyalar  va  ularga  ta’sir  etu-

vchi omillar o’rganiladi. Kimyoviy reaksiyalar tezliklari haqidagi kimyoning bo’limi kimyoviy kinet-

ika deyiladi. Kimyoviy reaksiya tezligi reaksiyaga kirishayotgan moddalar konsentratsiyasi, harorat, 

katalizator, moddalar tabiati va boshqa omillarga bog’liq. 

---

«Umumiy va noorganik kimyo» fanidan  ma’ruzalar matnlari. 

   35    

Moddalar  konsentratsiyalarining  kimyoviy  reaksiya  tezligiga  ta’sirini  ifodalovchi  qonun 

1867  yilda  norvegiyalik  olim  K.Guldberg  va  P.Vaage  tomonidan  taklif  etilgan  bo’lib,  massalar 

ta’siri qonuni deb ataladi: 

O’zgarmas  haroratda  kimyoviy  reaksiya  tezligi  reaksiyaga  kirishayotgan  moddalarning