Namangan muhandislik-qurilish instituti



Download 0,91 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/84
Sana31.12.2021
Hajmi0,91 Mb.
#248541
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   84
Bog'liq
5-mavzu

N.Bor nazariyasi. Atom tuzilishining ajoyib bosqichlaridan biri — 1913 yilda Daniya olimi 

Nils  Bor  taklif  qilgan  vodorod  atomining  tuzilishi  nazariyasi  bo’ldi.  N.Bor  o’z  nazariyasini  yarat-

ishda Rezerford fikriga va kvantlar nazariyasiga asoslandi. 

 

N.Bor  nazariyasining  birinchi  postulatiga  ko’ra,  elektron  yadro  atrofida  faqat  kvantlangan, 



ya’ni ma’lum energiya darajasiga muvofiq keladigan orbitallar bo’ylab aylanadi. 

 

Bu  orbitallardan  qaysi  birining  elektron  bilan  band  etilishi  atomning  energiyasiga  bog’liq. 



Agar atomning energiyasi minimal qiymatga ega bo’lsa elektron yadroga eng yaqin birinchi orbita 

bo’ylab harakat qiladi; atomning bu holatini qo’zg’almagan, normal yoki asosiy holat deyiladi. Bu 

holda elektron yadro bilan eng mustahkam bog’langan bo’ladi. 

 

Qo’shimcha  energiya  qabul  qilgan  atom  qo’zg’algan  holatga  o’tadi.  Lekin  atomning 



qo’zg’algan holati nihoyatda qisqa muddatlidir (sekundning yuz milliondan bir ulushi vaqtda). 

 

Elektron uzoq orbitadan yaqin orbitaga o’tganda atom elektromagnit nur chiqarib o’z ener-



giyasini kamaytiradi. 

 

N.Bor  nazariyasining  ikkinchi  postulatiga  ko’ra,  elektron  bir  orbitadan  ikkinchi  orbitaga 



o’tgandagina atom o’z energiyasini o’zgartiradi: elektron kvantlangan orbitalar bo’ylab aylanganda, 

atom energiya chiqarmaydi va energiya yutmaydi. 

Elektron  yadrodan  uzoqda  turgan  orbitadan  yadroga  yaqin  orbitaga  o’tganda  atom 

yorug’likning bir kvantiga teng energiya chiqaradi. Bu kvantning kattaligi dastlabki va oxirgi hola-

tlarning energiyalari orasidagi ayirmaga tengdir:  

E = E


1

 – E


2

 = h


 

 



bu yerda:  E

1

 va E



2

 - dastlabki va oxirgi holatlar energiyalari; 

    h - Plank doimiysi, 6,624·10

–34


 joul/sek; 

    


 - nurning 1 sekunddagi tebranishlar soni (chastotasi): 

 = c/


 

bu yerda:  c - yorug’lik tezligi; 



 - yorug’likning to’lqin uzunligi. 

 


Download 0,91 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   84




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish