Namangan muhandislik-qurilish instituti "menejment" kafedrasi r. Ismatov, O. Ahmedov

11.5. Davlat metrologik ta’minoti asoslari 
 
Xukumatning  metrologik  faoliyatining  asosiy  ob’ektlari  o’lchov  birliklari,  o’lchash 
vositlari  va  o’lchashni  o’tkazish  uslublaridan iborat. 
Metrologiya to’g’risidagi  qonun  yuqoridagi  ob’ektlarga asosiy talablarni va  metrologik  
faoliyatda  katnashuvchi  tomonlarning o’zaro munosabatlarini belgilab beradi. 
Bu faoliyatning tashkiliy asosi O’zbekistonning metrologik  xizmatidan iborat. U  davlat  
metrologik xizmati va yuridik shaxslarning metrologik xizmatidan tashkil topgan. 
Davlat  metrologik    xizmat    o’z    ichiga  O’z.Davlatstandart,  uning  regional  bo’limlari  va 
O’z ITI ni oladi. 
Metrologik  xizmatni    vazirliklar,  mahkamalar,  birlashmalar    va  alohida  korxonalar 
yaratishlari mumkin. Nodavlat metrologik xizmatining asosi bo’lib korxonalarning  metrologik  
xizmatlari    o’rin  turadi.  Davlat    ichida  metrologik  muammolar  metrologik  tartish    va  nazorat 
o’tkazish  yullari  bilan  hal  qilinadi.  Ularni  ham  davlat,  ham  yuridik  shaxslarning  metrologik 
xizmatlari o’tkazadi. 
O’zbekiston  metrologiya  to’g’risidagi  qonuni    SSSR    huquqiy    va  normativ 
dalolatnomalaridan davlat metrologik taftish va nazorati tarqalish sferasining chegaralanganligi 
bilan  farq  qiladi. Bu sfera  natijalari  ishonchsiz  bo’lgan  oblastlar uchun tarkatilishi mumkin. 
Metrologik norma va qoidalarning davlat metrologik nazorati tarkatilish sferasidann tashqarida 
rioya kilinishini yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan amalga oshiriladi. 
Qonun  metrologiya  sohasidagi  o’zaro    munosabatlarning    asosiy  yunalishini  ko’rsatadi. 
Konkret  qoida  va  normalar  davlat  mikyosidagi  normativ  hujjatlarda  qayd  qilinadi.  Ular  O’z. 
davlat  standart bilan tasdiqlanadi. 
O’zbekiston Respublikasi birliklarni ta’minlash davlat tizimi  tuzadigan o’zaro  alokador  
hujjatlar    kompleksi    o’lchov  birliklarini  ta’minlashning  normativ  asoslari  bo’lib  hisoblanadi. 
(O’z. BDT). 
Bu  sistemaga    O’zbekiston  boshqaruv  hujjatlari  uchun  standartlar,  usullar,  ko’rgazmalar, 
shuningdek davlatlararo metrologik  normativlari kiradi. 
O’Z.RST  8.010-93,GOST    16  263-70  standartlari  metrologiyaning  asosiy  terminlari 
to’g’risidagi  ma’lumotlarni  beradi.  Standartlar  nomi,  BDT,  metrologiya,  terminlar  va 
aniqlanishi.