Namangan muhandislik-pedagogika instituti yer usti transport tizimlari kafedrasi kasb-hunar kollejlari uchun

a-bir yoqlama yaxlit shaberlar; b-ikki tomonlama shaberlar; v-o’rnatma 

plastinkali shaberlar; g-yarim dumaloq shaberlar; d-uch yoqli shaberlar; ye-

egik va qoshiqsimon shaberlar; j-diskaviy shaberlar 

Quyidagi yig’ma shaberlar konstruktsiyasi ishlab chiqilgan:  

---

 

- 68 - 

 

 

 

Yig’ma   shaberlar  

(MN   474—60--MP   480—60 bo’yicha)

 

tekisliklarni  (plitalar,  lineykalar,  yo’naltiruvchilar, 

burchakliklarni)  shaberlash  uchun  yassi  to’g’ri, 

radiusli  yassi;  qattiq  qotishmadan  qilingan  plastinkali 

yassi (182- rasm); egri sirtlar-ni ishlash uchun — uch 

yoqli;  o’tkir  burchak  ostida  yotgap  sirtlarni  ishlash 

uchun  —  qoshiqsimon.  Ularning  ish  qismi  U12L 

markali  po’latdan  tayyorlanadi.  Ular  M10  rezьbali 

quyrug’i  bilan  ichi  bo’sh  dastaga  maqkamlanadi. 

SHaberlar 

mayda 

donli 

jilvirlash 

doirasining 

tsilindrik sirtida charxlanadi. Dasaval qirquvchi qirra 

toretsidan 

boshlab, 

so’ngra  tekisligi  bo’yicha 

charxlanadi.  

CHarxlash  paytida  shaber  doiraga  uncha  qattiq  bosilmaydi.  CHarxlanadigan  ish  qismi 

vaqti-vaqti  bilan  suvda  sovitib  turiladi.CHarxlangan  shaberning  qirovi  to’kiladi,  ya’ni  uning 

toretsi  va  yon  tomonlari  mayda  donli  bruslar  va  cho’yan  plitkalardiyaltiroq  sirt  paydo 

bo’lgunicha ishqalanadi. 

Yassi  shaberning  o’tkirlik  burchagi:  po’latga  xomaki  ishlov  berishda  75°,  tozalab 

ishlov  berishda  90°,  cho’yan*hamda  bropzaga  ishlov  berishda  mos  ravishda  90  va  100°, 

yumshok  megallar-ga  ishlov  berishda  35  va  40s.  O’rnatish  burchagi  a  =  15—25°  bo’l-ganda 

(186- rasmga qarang) qirqish burchagi 90° dan katta bo’ladi (old burchagi manfiy bo’ladn). 

SHuning  uchun  shaber      qirindini      yupqa  qiradi,  sirtga      botib  ketmaydi,  natijada  sirt 

sifatli chiqadi.