Namangan muhandislik-pedagogika instituti yer usti transport tizimlari kafedrasi kasb-hunar kollejlari uchun

Nazorat-o’lchov asboblariga quyidagilar kiradi: 

  tekislilik va to’g’ri chiziqlilikni nazorat qilish asboblari; 

  uzunlikni o’lchash asboblari; 

  shtrixli asboblar (shtangen asboblar, noniusli burchak o’lchagichlar); 

  vint  juftlari  harakatiga  asoslangan  mikrometrik  asboblar  (nutrometrlar  va 

glubinometrlar). 

---

 

- 11 - 

O’lchov asboblariga quyidagilar kiradi: 

  richagli mexaniq asboblar (indikatorlar, indikatorli nutrometrlar, richagli tutqichlar); 

  optik-mexaniq asboblar (optimer, mikroskop, proektor, interferometrlar); 

  elektr asboblar (profilometrlar). 

 

Yuqorida ko’rsatib o’tilgan asboblarning aniq o’lchashini va qimmatbaholigini hisobga 

olib, ulardan foydalanish hamda saqlash haqidagi instruktsiyaga amal qilish kerak. 

 

Tekislilik  va  to’g’ri  chiziqlilikni  nazorat  qilish  asboblaridan  biri  bo’lgan  lekalo 

chizg’ichlari uch turda tayyorlanadi: ikki tomonlama chegalangan (LD), uzunligi 80, 125, 200, 

320 va 500 mm; uch qirrali (LT), uzunligi 200 va 350 mm; to’rt qirrali (LCH), uzunligi 200, 

350 va 500 mm. 

 

Lekalo  chizg’ichlari  bilan  to’g’ri  chiziqlilikni  «yorig’lik  tirqishi»  usulida  tekshiriladi. 

Buning  uchun  chizg’ichning  o’tkir  qirrasini  tekshiriladigan  sirtga  qo’yiladi.  Detal  bilan 

chizg’ich orasidan yorug’lik o’tishi yuzaning to’g’ri chiziqdan og’ganini ko’rsatadi.