Наманган муҳандислик-технология институти

Т/р	Кўрсаткичлар	Ўтган 2019 йилда	Ҳақиқатда 2020 йилда	Биринчи омилнинг таъсирида
Иккинчи омилнинг таъсирида
1.	Туристик хизмат турларининг сони, бирликда	17	21	21	21
2.	Битта хизмат турига тўғри келадиган туристлар сони, киши (3қ/2қ)	141,2	119,0	141,2	119,0
3.	Битта туристга тўғри келадиган ўртача тушум, минг сўм (1қ/2қ)	12,73	13,06	12,73	12,73
4.	Сотилган маҳсулот (хизматлар ҳажми), минг сўм	30557,1	32637,0	37747,0	31812,3

Омилли таҳлил натижасида туризм соҳасида хизматларни диверсификация қилиш бўйича бошқарув қарорларини қабул қилиш тақозо қилинади.

Таҳлилларнинг кўрсатишича, натижа кўрсаткичи ҳисобот йилида ўтган йилга нисбатан 2079,9 минг сўмга ошган. Ушбу ўзгаришга иккита омил ижобий ва битта омил салбий таъсир қилган, яъни битта хизмат турига тўғри келадиган туристлар сонининг 22,2 кишига камайиши натижа ўзгаришини 5934,7 минг сўмга камайишига олиб келган. Агарда ушбу омил ҳеч бўлмаганда ўтган йилги даражада қолганда эди, сотилган маҳсулот (хизматлар ҳажми) яна шунча сўмга кўпайган ва унинг ҳажми 30557,1 минг сўм эмас, балки 36491,8 минг сўм (30557,1 – 5934,7) бўларди. У ҳолда натижа кўрсаткичининг ўсиш суръати 106,9 % эмас, балки 119,4 %ни ташкил (36491,8*100/30557,1) қилган бўларди. Кўриниб турибдики, мазкур субъектда қўлланилмай қолган ички имконият жуда катта бўлган. Унинг даражаси 12,2 %ни (119,4 – 106,9) ташкил қилади. Демак, келгусида хизмат турларини диверсификация қилиш жараёнида асосий эътиборни хизмат турларини кўпайтириш билан бирга, битта хизмат турига тўғри келадиган туристлар сонининг ҳам кўпайишига алоҳида аҳамият бериш лозим экан. Ушбу омилларни инобатга олган ҳолда соҳани ривожлантиришнинг имкониятларидан фойдаланиш ва таҳдидларни бартараф қилиш йўлларини ҳам ишлаб чиқиш мақсадга мувофиқ.
Диссертациянинг учинчи боби “Туризм соҳасини ва туристик хизматларни диверсификация қилишнинг ташкилий-иқтисодий механизмларини такомиллаштириш ва ривожлантиришнинг стратегик йўналишлари”га бағишланган. Ушбу бобда туризмни ривожлантиришнинг стратегик йўналишлари ва туристик хизматларни Фарғона водийси вилоятлари бўйича диверсификация қилиш истиқболлари, туризм соҳасини диверсификация ва модернизация қилишнинг маркетинг концепцияси ҳамда геотуризмни ривожлантириш имкониятлари, туризм ва туристик инфрату-зилма хизматлари билан боғлиқ кўрсаткичларнинг прогнози тадқиқ этилган.
Дессертант томонидан туризм соҳасини диверсификация қилишнинг асосий йўналишлари асосланган ва ҳозиргача фойдаланиб келинган туристик ресурслар таркибига геотуризм қўшилиб диверсификация қилинган. Туризм соҳасида диверсификация қилиниши мумкин бўлган жуда кўп жиҳатлар мавжуд. Муаллиф уларни илк бор асосий йўналишлар бўйича гуруҳлашга муваффақ бўлди. Бунда туристик ҳудудларни диверсификация қилиш мумкинлиги асосланди. Туризмни диверсификация қилишнинг иккинчи йўналиши туристик бозорларни диверсификация қилиш ҳисобланади. Учинчи йўналиш туристик ресурсларни диверсификация қилиш бўлса, тўртинчи йўналиш – туристик хизматлар диверсификациясидан иборатлиги асосланди (2-расм).