Наманган давлат университети

G’uboru dardu alam siynalarni qildi figor,
Figor qilgusi, albatta, zahri zangu g’ubor.


Chu dor ostida qoldim, tarahhum ayla, nigor,
Nigor qilsa g’azab, lozim o’lmasunmu chu dor.


Shoiri sho’’lai shavqingda layl bo’ldi nahor,
Nahor vasling uchun hajri shom topdi shior (66-bet).
Tashobehul-atrof, ya’ni musalsal san’ati tasbe’ deb ham nomlanadi³⁴. Bir ma’no asosida ikkinchi bir ma’no vujudga kelishini ta’minlaydigan ushbu san’at she’riy san’atlarning eng murakkabi va kam uchraydigan turidir. Murakkabligi shundaki, vazn buzilmasligi, baytdagi qofiya va so’z ma’nolariga putur yetmasligi kerak. Bu san’at shoirga quyidagi talablarni qo’yadi: har bir misra oxiridagi so’z ikkinchi misra boshida aynan takrorlanishi shart; takrorlangan so’z ma’nosi baytdagi boshqa so’zlarga mos bo’lishi shart; aynan takrorlangan so’z vazn talabiga ham javob berishi kerak; baytlardagi qofiya turi saqlanishi lozim. Tashobehul-atrof san’ati o’zbek adabiyotida Navoiydan oldin yashab o’tgan shoirlar ijodida uchramaydi³⁵. Birinchi marta Navoiy ijodida qo’llangan bu san’at XIX asrga kelib Ogahiy, XX asr adabiyotida esa Habibiy, Xilvatiy ijodida uchraydi. G’azaldagi musalsal san’ati so’z, ma’no, qofiya hamda vaznni to’g’ri tanlashni talab etadi. Bu uyg’unlik yuqoridagi g’azalda o’z aksini topgan. Boshqa ijodkorlardan farqli ravishda ushbu g’azalda So’fizoda yangi poetik shaklda, ya’ni g’azalning har bir baytida bayt boshidagi so’zni bayt oxirida ham takror qo’llab, o’z fikrini ta’kidlash maqsadiga erishgan.
So’fizoda ijodi yosh avlodni ilm-ma’rifatli bo’lishga chorlashi, halollik, kamtarlik, mehr-oqibat kabi chin insoniy tuyg’ularni tarannum etishi bilan ahamiyatlidir.