Namangan davlat universiteti Urugʻli meva daraxtlarining bioekologik xususiyatlari hamda zararkunanda va kasalliklarga qarshi uygʻunlashgan xolda kurashish Voqqosxonov Sirojiddin

Fizik-mexanik usul. O’simliklarning zararkunandalariga qarshi mexanik tadbirlar sifatida ularni to’planishiga, turib qolishiga, harakatlanishi yoki o’simlikni zararlanishi oldini oladigan vositalardan foydalanadi. Bundan tashqari o’simlik qoldiqlari hamda hashorotlarni uyasini yo’qotish o’simlik tanasidagi eski po’stloqlardan tozalash va boshqa mexanik tadbirlarga kiradi.
Uning yutuq hamda kamchiliklari o’simliklarni zararkunanda va kasalliklardan kimyoviy usulda himoya qilish fani zararli kimyoviy moddalarni ximik, fizik, zaxarliylik xususiyatlarini o’rganish bilan bir qatorda ana shu zaxarli kimyoviy moddalarni kishilar va issikkonli xayvonlarga ta`sirini shu bilan bir qatorda ana shu zaxarli kimyoviy moddalarni kasallik tarqatuvchi manbaalar va o’simlik zararkunandalarga qarshi kurashda zararli manbaalarni yo’qotishda keltirilgan biologik va iqtisodiy samarasini belgilaydigan yo’llarni o’rgatadigan fandir. O’simliklarni kimyoviy usulda himoya qilish uchun har bir mutahassis yuqorida aytib o’tilganidek qo’llanilayotgan kimyoviy zaxarli moddalarni turlari, kimyoviy tuzilishi, fizik xususiyatlari va ulardan foydalanilganda tadbiq etiladigan xavfsizlik texnikasi qoidalarini to’la bilishlari shart. Ana shundagina ular kimyoviy moddalar bilan aloqa bog’lashi mumkin.
4.3. Qo’llanilgan kimyoviy preparatlarning olma xosildorligiga ta’siri
Олма ҳосилдорлигига Nurel-D инсектицидининг олма ўсимлигининг ҳосил элементларига ва ҳосилдорлигига таъсирини ўрганиш борасида олиб борган кузатишларимиз натижаларига кўра қуйидаги маълумотларга эга бўлдик.
Қўлланилган инсектицидининг муддатларига кўра ишлов беришнинг гуллар сонига таъсирини ўрганганимизда, назоратда бир туп ўсимликда 260 донани ташкил этиб энг кам кўсатгичга эга бўлди. Энг юқори кўрсаткич препаратни икки муддатга бўлиб қўлланилган 3-вариантмизга тўғри келиб, гуллар сони 270 донани ташкил этди.
Гулдан меванинг ҳосил бўлиши зарарланиш юқори бўлган биринчи вариантда 70 фоизни ташкил этгани ҳолда, иккинчи ва учинчи вариантларда мос равишда 74-76% ни ташкил этган (4.3.1-жадвал).
Юқоридагилардан кўриниб турибдики, юқори дозада бир марта ишлов бериш орқали гуллар ва мева ҳосил қилиш структурасига жуда юқори ижобий натижага эришиб бўлмас экан, аксинча худди шу нормани 2 мартага бўлиб берилиши бир марталикка нисбатан 2 фоизга юқори бўлишига сабаб бўлади.