Namangan davlat universiteti tabiiy fanlar va geografiya fakulteti 5420100-biologiya yo’nalishi 4-bosqich talabasi

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

7-rasm. Soz bo’ktargisi, botqoqlik bo’ktargisi – Sircus aeruginosus 

[Linnaeus, 1758] 

 

Ayrim  hollarda  boshqa  qushlar,  ularning  tuxum  bosib  yotgan  makiyonlari, 

jo’jalari  va  tuxumlari  bilan  ham  oziqlanadi.  Bazan  kemiruvchilar,  kaltakesak  va 

hasharotlarni ham tutib yeydi. O’limtiklardan qaytmaydi. Soz bo’ktargisi, asosan, 

qushlarni  qirib,  ov  xo’jaliklariga  zarar  yetkazadi.  Bu  qushlar  CITES  ning  II 

ilovasiga kiritilgan. 

Dala bo’ktargisi – Sircus cyaneus [Linnaeus, 1758] 

  Dala  bo’ktargisi  qarchig’aylar  oilasining  uncha  katta  bo’lmagan  vakili, 

qanotining  uzunligi  33-40  sm,  qanotini  yozganda  100-120  sm  ga  yetadi.  Tana 

tuzilishi  ixcham,  kelishgan,  qanotlari  uzun,  tor,  o’tkir,  dumi  nisbatan  uzun. 

Poychasi ingichka uzun, panjalar kalta, o’tkir tirnoqli. 

Xo’roz  va  makiyonlari  rangidan  farqlanadi.  Xo’rozlari  yelka  tomondan  och 

kulrang,  ostdan  oqish,  jig’ildon  va  bo’yni  yelkasi  singari  kulrang.  Makiyonlar 

---

 

 

37 

yelka tomondan qo’ng’ir, ostidan oqish qo’ng’ir to’g’ri dog’lari bor. Mo’m bezlari 

va oyog’i sariq. Tumshug’i ko’kish-qoramtir. Dala bo’ktargisi Yevropa, SHimoliy 

Osiyo, SHimoliy Amerikada keng tarqalgan(8-rasm).