Namangan davlat universiteti pedagogika va psixologiya kaferdrasi

Ego-yo’nalganlik. 

Psixologiya  faniga  Yung  qo‘shgan  eng  salmoqli  hissa  uning  tomonidan 

tavsif  etilgan  ikki  yo‘nalganlik  yoki  hayotiy  ustanovka:  ekstraversiya  va 

introversiya  tushunchalaridir  (Jung,  1921/1971).  Yung  nazariyasi  binoan 

mazkur  ikki  yo‘nalganlik  insonda  bir  paytda  mavjud,  faqatgina  ulardan 

bittasi  o‘z  ustivorligini  namoyon  qiladi.  Ekstravert  ustanovkada  boshqa 

odamlar  va  predmetlarga  –  kuchli  qiziqish  namoyon  bo‘ladi.  Ekstravert 

harakatchan,  sergap,  odamlar  bilan  tez  munosabatlar  o‘rnatadi  va  bog‘lanadi, 

tashqi  omillar  uni  harakatga  keltiruvchi  kuchlardan  sanaladi.  Introvert, 

aksincha,  o‘z  ichki  olami:  hayollar,  o‘ylar,  tajribasiga  yo‘nalgan.  U  kuzatishni 

yoqtiradi,  og‘ir-bosiq, 

yolg‘izlikni 

sevadi,  ob‘ektlardan 

uzoqlashishga 

intiladi,  qiziqishi  o‘ziga  qaratilgan.  Mazkur  ikki  ustanovka  o‘zaro 

oppozitsiyada  bo‘ladi:  agar  biri  yetakchi  va  ratsional  bo‘lsa,  ikkinchisi 

yordamchi  va  irratsional  bo‘ladi.  Ularning  o‘zar  kombinatsiyasi  (birikuvi) 

natijasida  xulq-atvor  modellari  aniq  va  prognozlash  imkoniyati  mavjud  shaxslar 

shakllanadi.