|
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI
NAMANGAN DAVLAT UNIVERSITETI
PEDAGOGIKA – PSIXOLOGIYA FAKULTETI
TA'LIM MENEJMENTI KAFEDRASI
DEFEKTOLOGIYA (LOGOPEDIYA) YO‘NALISHI III – BOSQICH
Talabasi: " Davlatova Dilrabo" ning
“Logopsixalogiya va psixologik korreksiya metodlari”
FANIDAN
"NUTQ NUQSONIGA EGA BOLALARNING DIQQAT XUSUSIYATLARI” mavzusidagi
K U R S I S H I
Talaba: _______________ Dilrabo Davlatova
Ilmiy rahbar: ___________ Xusanov Azamjon
Namangan – 2022
M U N D A R I J A
№
|
B O’ L I M L A R
|
BETLAR
|
1
|
Kirish.
|
4
|
2
|
I–BOB.
|
5-6
|
3
|
1.1.
|
6-9
|
4
|
1.2.
|
9-11
|
5
|
1.3
|
11-18
|
6
|
II-BOB
|
18
|
7
|
2.1.
|
18-25
|
8
|
2.2.
|
25-27
|
9
|
2.3.
|
27-30
|
10
|
Xulosa va tavsiyalar.
|
30-32
|
11
|
Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati.
|
32-35
|
Mavzu: Nutq nuqsoniga ega bo’lgan bolalarning diqqat xususiyatlari
Reja:
Kirish.
I BOB. Muammoni o’rganishning ilmiy-nazariy asoslari.
Muammoni pedagogik, psixologik va metodik adabiyotlarda o’rganilishi.
Diqqat tushunchasining umumiy tavsifi.
Diqqatning rivojlanishi.
I BOB bo’yicha xulosa
II BOB. Nutq nuqsoniga ega bo’lgan bolalarning diqqat xususiyatlari.
2.1. Diqqatning buzilishlari.
2.2. Nutq kamchiligiga ega bo’lgan bolalar diqqatining o’ziga xosligi.
2.3. Nutq kamchiliklariga ega bo’lgan bolalar diqqatini tekshirish.
II BOB bo’yicha xulosa
Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar.
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi: Har qanday jamiyatda yosh avlodning har tomonlama yetuk, komil inson bo’lib voyaga yetishiga, munosib fuqarolar sifatida ulg’ayib, davlat taraqqiyoti va gullab-yashnashiga ulush qo’shishlariga umid bog’lanadi. Butun jahon bolalariga tegishli bo’lgan bolalar huquqi haqidagi Konvensiyada, O’zbekiston Respublikasining “Ta’lim to’g’risida”gi Qonunida, “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi” singari qator muhim me’yoriy hujjatlarda ko’rsatilishicha, barcha bolalar ham mehnat qilish, ta’lim olish, hayotda o’z o’rnini toppish huquqlariga egadirlar. O’zbekiston Respublikasining “ Ta’lim to’g’risida “ gi Qonuni va “ Kadrlar tayyorlash milliy dasturi “ da ko’rsatilganidek, shaxsning har tomonlama uyg’un kamoloti va o’z qobliyati hamda malakalarini ro’yobga chiqarishning sharoitlarini, samarali mexanizmlarini yaratish, eskirgan tafakkur va ijtimoiy xulq- atvor andozalarini o’zgartirish, Respublikada amalga oshirilayotgan ma’naviy – ma’rifiy islohotlarning maqsadi va harakatlantiruvchi kuchdir. Bu hujjatlarda komil inson va barkamol shaxs tayyorlash masalalariga alohida urg’u berilgan.
Barkamol shaxsni tarbiyalashda ularning ruhiy jarayonlarining rivojlanishini, ayniqsa imkoniyati cheklangan alohida yordamga muhtoj bo’lgan bolalarning ruhiy jarayonlari xususiyatlarini bilish defektolog mutaxassislar uchun katta ahamiyatga ega.
Mamlakatimizda imkoniyati cheklangan bolalar ta’im-tarbiyasi va ularning ijtimoiy hayotga moslashuviga qulay sharoitlar yaratilib berilmoqda. Ularni jamiyatga integratsiya qilish, avvalo, imkon qadar salomatligini tiklash maqsadida “Imkoniyati cheklangan bolalar uchun umumiy ta’lim loyihasi” asosida ish yuritib kelinmoqda. Bunda asosan, inklyuziv ta’lim imkoniyatlaridan foydalanish ko’zda tutilmoqda.
Bolaning psixik va ruhiy rivojlanishida nutqning ahamiyatini belgilash og’ir.
Barcha psixik jarayonlar- idrok, xotira, tasavvur, tafakkur, xulq-atvor-nutq ishtorikida shakllanadi (L.S.VIGOTSKIY, A.R.LURIYA, A.V.ZAPOROJES).
L.S. VIGOTSKIY, R.A. LURIYA, ELKONING, Y.M.MASTYUKOVA va boshqa bir qator olimlarning bolalarda uchraydigan nuqsonlar etimologiyasi, tavsifi, tasnifiga bag’ishlangan ilmiy tadqiqotlari, rivojlanishida nuqsoni bor bolalarni tashxislash, ular bilan korreksion logopedik ish olib borish metodikalari, sharq mutafakkirlarining ta’lim-tarbiya haqidagi fikrlari logopsixologiyaning ilmiy-nazariy va metodologik asoslari bo’lib xizmat qiladi.
Barkamol avlodni tarbiyalash va jamiyatda faoliyat yuritishi insoniyatning eng yorqin orzusi bo’lib kelgan. Demak mukammal yetuk inson bo’lib yetishishda ko’rish qobliyati, eshitish qobliyati, nutqiy malakalari, umumiy rivojlanishi katta asos bo’lib xizmat qiladi. Mamlakatimizda rivojlanishida muammolari bo’lgan bolalarning barcha sog’lom tengqurlari qatori milliy ruhda tarbiyalanishlari aqliy, axloqiy, jismoniy jihatdan kamol topishlari, ijtimoiy hayotga mustaqil yetuk fuqarolik darajasida tayyor bo’lib yetishishlari masalalariga jiddiy e’tibor qaratilmoqda.
Nutq nuqsoniga ega bolalarda intellektual rivojlanish tempi orqada qolishi kuzatiladi. U atrofdagilar bilan kam muloqotga kiradi, shunga bog’liq holda tasavvur doirasi chegaralanadi, tafakkurning rivojlanish tempi orqada qoladi. Shunday qilib nutqiy buzilish taxlili psixik rivojlanishning turli tomonlari bilan bog’liqligi asosida nutqiy patologiyalar mavjud bolalarni o’rganishga kompleks yondoshuv bo’lishini tahlil etadi. Uni maxsus psixologiyaning tarkibi bo’lgan logopsixologiya o’rganadi.
Shunday qilib, bolalarda nutq buzilishlari va ular bilan bog’liq psixik xususiyatlarini tadqiq etish va korreksiyalashga oid muhim muammolarni hal qilish maqsadida milliy logopsixologiyaning va logopediyaning metodologik asoslari yuqorida keltirilgan nazariyalar va g’oyalarga tayanadi. Nutq buzilishini o’rganishda va kuzatishda logopediya bolani rivojlanishidagi umumiy va maxsus qonuniyatlarini o’zaro munosabatlari to’g’risidagi nazariy qoidalarga, nutq va faoliyatning hamkorlikda rivojlanishi haqidagi, ruhiy rivojlanishning xarakatlantiruvchi kuchlari haqidagi nazariyaga tayanadi.
Bunda korreksion-pedagogik ishning ahamiyati muhimdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
