50
Targ`ibot ishlari ko`pincha bosma matbuot, OAV orqali tashviqot ishlari esa og`zaki olib
boriladi. Jonli so`z ya`ni og`zaki tashviqotni asosiy maqsadi — konkret, yorqin, oddiy va
tushunarli misollar asosida kishilarning davlat siyosatining to`g`riligiga ishontirishdan,
vakiligimizdagi faktlar va xodisalarning ijtimoiy shakllantirish masalasigi aloxida e`tibor berib
kelinmoqda. Ma`lumki targ`ibot
va tashviqotning xarakteri, mazmuni, metodlari, maqsad va
vazifalarini belgilashda xal qiluvchi rol o`ynaydi. SHu bois ham targ`ibot-tashviqot ishlarining
zamon talabiga, ruxiga mos, yangi bosqichga ko`tarishda yangicha noan`anaviy
metodlardan
foydalanish maqsad va vazifalarini aniq belgilab olishda muhim ahamiyat kasb etadi.
Targ‘ibot-tashviqot jarayonining asosiy vosita va omillari.
1. So‘z g‘oyaviy ta'sir vositasi.
2.
Ezgu fikr ta'sirchanligi.
3.
Ezgu g‘oya va e'tiqodni shakllantirish omillari.
4.
Ta'sir ko‘rsatuvchi shaxs - ta'lim beruvchi.
5.
Gapirayotgan kishining yoqimtoyligi.
6.
Axborotning mazmuni.
7.
Ta'sir vositasi (aloqa tarmog‘i).
Targ‘ibot-tashviqot jarayonida ma'lumotning nima vositasida uzatilishi masalasi.
1) Ijtimoiy reklama.
2) Auditoriya: auditoriya psixologik jihatdan 4 tur bilan farqlanadi:
a) Passiv o‘zlashtiruvchi auditoriya.
b) Faol, ijtimoiy jihatdan barkamol auditoriya.
v) «E'tiqodi sust» auditoriya.
g) «Muqim uy» auditoriyasi.
Targ‘ibot-tashviqotni tashkil etishdagi tashkiliy tamoyillar.
1. Uzluksizlik (axborotni singdirib borishni sodda shaklda).
2. Keng qamrovlilik (jamiyat barcha a'zolariga fikrlar xilma-xilligi asosida targibot kilish)
3. Bosqichma-bosqichlilik (oila-bog‘cha-maktab-kollej, litsey, oliy o‘quv yurtlari asosida).
4. Ketma-ketlik (har bir bosqich uchun insonga xizmat qiladigan qadriyatlar asosida)
5. Faollik (ko‘proq interaktiv usullardan foydalanish).
6. Ish bilan so‘z birligi (nazariya va amaliyot birligi).
7. Shaxsiy ibrat (targ‘ibot qiluvchining o‘zi shaxsiy hayotda ibrat bo‘lishi).
8. Hayotiylik (yutuqlar bilan birga kamchiliklarni ham ko‘rsatish).
9. Ilg‘or targ‘ibot-tashviqot texnologiyalaridan foydalanish.
10. Me'yoriylik (balandparvoz, rasmiyatchilik, takrorlanishlarga ko‘p ham yo‘l qo‘ymaslik).
Targ‘ibot-tashvikot ishlarida tarbiyaviy tamoyil va usullar
1) Tushuntirishda va bayon etishda oddiylik va lo‘ndalik.
2) Talab va taklifni doimiy nazorat ostiga olish.
3) Ongga ta'sir ko‘rsatishning yangi texnologiyalarini ishlab chiqish.
4) Ziyolilar mavqyeini
oshirish, ularga e'tibor va imkoniyat yaratish.
5) Turli bilimlarni egallashga bo‘lgan ishtiyoqni qo‘llab-quvvatlash.
6) Ommaviy-axborot vositalarida xalq ruhiyatiga yaqinlashtirilgan yangi mafkuraviy
materiallarni ko‘paytirish, doimiy «aks ta'sir» tamoyi-liga amal qilish.
7) Televidenie va radio zamonaviy ish usullari va shakllarini egallashi uchun rasmiy
xabarlarnigina emas, balki xalqaro mezonlarga muvofiq matbuot sahifalarida va televidenieda
chuqur tahliliy material-lar, jiddiy siyosiy, iqtisodiy, xalqaro sharhlar, bahs-munozaralar ko‘rini-
shida bo‘lishi lozim.
Targ‘ibot tashviqotda noan'anaviy quyidagi usullaridan foydalanish
1)
Aqliy hujum.
2)
Bahs -munozara (debat).
3)
Guruhlarga bo‘linib ishlash.
4)
Ijodiy ish.
5)
Intervyu.
51
6)
Interfaol.
7)
Yo‘naltirish.
8)
Musobaqa-tanlov asosida.
9)
Baholash va qiyoslash asosida.
Targ‘ibot tashviqotda ma'naviy-ma'rifiy, mafkuraviy ishlar ta'sirchanligini oshirish,
ommani buyuk maqsadlar yo‘lida safarbar etish, uyushtirish uchun asosiy e'tiborni quyidagilarga
qaratishni taqozo etadi:
1) Ma'naviy-ma'rifiy, mafkuraviy ishlarga oid targ‘ibot-tashviqot ishlarini kuchaytirish va uning
qamrovini kengaytirish;
2) Garchi achchiq bo‘lsada, haqiqatni aytishdan cho‘chimaslik.
3) Soxtakorlikdan qochish.
4) Hayotdagi qiyinchilik, muammolarni ochiq-oydin bayon etish.
5) Ommani ruhlantirish, ishonch-e'tiqodni mustahkamlash.
6) Prezidentimiz atrofiga yanada mustahkamroq jipslashishga da'vat etish, ziyoli, ma'rifatchi,
mafkura ishi bilan shug‘ullanuvchi barcha targ‘ibot-tashviqotchilarning birinchi darajali
vazifasidir.
7) Maqsadimiz ma'rifatli jamiyat barpo etishdan iborat,
bu jamiyatda qonun ustuvorligi, qonun
oldida hammaning mas'ulligi, adolat, Vatan, xalq manfaati ulug‘ sanalishini inobatga olish.
8) Birovning haqiga xiyonat qilmaslik, diyonatlilik, iymonlilik, halollik mezonini ulug‘lash.
9) Ma'naviy-ma'rifiy targ‘ibot-tashvikot ishlarining shaklan va mazmunan turi:
- ma'ruza, suhbat va bahs-munozaralar, seminarlar, konferensiyalar o‘tkazish, ommaviy axborot
vositalarida chiqish yo‘li bilan amalga oshiriladi.
10) Ma'naviy-ma'rifiy targ‘ibot-tashvikot ishlarining asosiy maqsadlarini xalqqa sodda,
ta'sirchan, tushunarli tarzda yetkazish uchun odamlar qalbiga yo‘l
topa oladigan fidoyi inson,
ziyolilarga tayanish.
Targ‘ibot-tashvikot ishlarida yangi texnologiyalarni qo‘llash.
Targ‘ibot-tashvikot ishlarida yangi texnologiyalarni qo‘llashda jahonning bir qator
davlatlarida to‘plangan ilg‘or tajribalardan foydalanish mumkin. Xususan, jahonda keng
tarqalgan
Do'stlaringiz bilan baham: