Namangan davlat universiteti kimyo kafedrasi organik birikmalarning tuzilish nazariyasi

MARUZA 6

ORGANIK BIRIKMALARDAGI IZOMERIYA VA UNING TURLARI

Reja: Struktura va fazoviy izomeriya. Funksional guruhlarning holat izomeriyasi. Metameriya, dinamik izomeriya, burilish izomeriyasi Konfigurasiya va konformasiya. Tautomeriya.

Izomeriya hodisasi va uning turlari. Organik moddalarning ko`pgina anorganik moddalardan farq qiluvchi bir qancha muhim hossalaridan biri ular orasida izomeriya hodisasining juda keng uchrashidir. Organik moddalarning son jihatdan juda ko`p bo`lishi asosan izomeriya hodisasi bilan tushuntiriladi. Izomeriya (grekcha isos-teng va meros- qism) termini fanga shved olimi Ya. Bercelius tomonidan kiritilgan. Organik ximiyada izomeriyaning turli tiplari uchraydi. Organik birikmalarning hozirgacha ma`lum bo`lgan izomeriyasini quyidagicha ifodalash mumkin:
I
Izomeriya
zomeriya klassifikaciyasi




Struktura izomeriya

Fazoviy izomeriya(stereoizomeriya)



Dinamik izomeriya



O`zaro holatizomeriyasi

Geometrik izomeriya



Uglerod skletining izomeriyasi

Aylanma izomeriya (коnformasiya)



Меtomeriya

Optik izomeriya

Holat izomeriya

Diasteromeriya