Namangan davlat universiteti kimyo kafedrasi organik birikmalarning tuzilish nazariyasi

Kovalent bog’lanishning tuyinganligi deganda atomdagi xech qanday bush valentliklar kolmaganligi tufayli boshka kushimcha bog’lanish vujudga kela olmasligi tushuniladi, masalan: N₂ va CH₄ ga yana bitta vodorod atomi (N) birikishi natijasida N₃ va CH₅ xosil bo`lishi mumkin emas. Bu xodisa kovalent bog’lanishni tuyinganligini bildiradi. Kovalent bog’lanishni tuyinganligi ayni element atomida bo`ladigan juftlashmagan elektronlar soni bilan xam ifodalanadi. SHunga ko’ra atomlar orasida kimyoviy bog’lanishlar xosil bo`lishga ishtirok etadigan elektronlarga valent elektronlar deyiladi.

Kovalent bog’lanish elektronlarni yunaluvchanligi bilan xam xarakterlanadi. Agar valent elektronlar juftlashgan bo`lsa, u xolda Xund koidasiga muvofik xar-xil atomlar bir-biri bilan birikishi natijasida ajraladigan energiya xisobiga juft elektronlar yakka-lanib bush yacheykalarni tuldiradi.Natijada atom kucha olgan xolatda utadi.

Masalan: Mg, Al va x.zo.