Namangan davlat universiteti Biotexnalogiya fakulteti biologiya yo’nalishi birinchi bosqich Bio cu 21 guruh talabasi Mamajonova Orzugulning Botanika fanidan kurs ishi uchun tayyorlagan prizintatsiyasi

Namangan davlat universiteti Biotexnalogiya fakulteti biologiya yo’nalishi birinchi bosqich Bio_CU_21 guruh talabasi Mamajonova Orzugulning Botanika fanidan kurs ishi uchun tayyorlagan prizintatsiyasi.

Mavzu: Sarvnamolar qabilasi- Cupressales Sutlamanamolar qabilasi- Euphorbiales.

Reja:

• 1. Sarvnamolar qabilasi va unga kiruvchi oila haqida umumiy ma’lumot.
• 2. Oila vakillari haqida umumiy tasnif.
• 3. Oila vakillarining ahamiyati.
• 4. Sutlamanamola qabilasi va bunga kiruvchi oila haqida ma’lumot.
• 5. Oila vakillari va ularga ma’lumot.
• 6. Ahamiyati

Sarvnamolar ‒ Cupressales qabilasi sarvdoshlar‒Cupresaceae oilasi Sarvdoshlar ‒ Cupresaceae oilasiga 19 ta turkum 130-150 ga yaqin tur kiradi, ular har ikkala yarim sharda ham tarqalgan. Oila vakillari bir yoki ikki uyli daraxt va butalar bo‘lib, ularda smola yo‘llari bo‘lmaydi. Barglari ninasimon yoki tangachasimon novdada qarama - qarshi yoki halqasimon o‘rnashgan. Erkaklik (changchi) qubbalari yakka holda bo‘lib, mikrosporafillari qalqonsimon, mikrosporangiylari 2-6 ta. Erkaklik gametofiti reduksiyalangan.

Cupressaceae, sarvlar oilasi (Pinales turkumi), 133 turdagi doim yashil manzarali va yogʻoch buta va daraxtlardan iborat 30 avlod, butun dunyo boʻylab tarqalgan. Bu o'simliklarning barglari qarama-qarshi yoki o'ralgan va odatda juft yoki uchta bo'ladi. Voyaga etgan barglari tor, shkalasimon ular o'zlari ko'pincha tekislanadi. Ko'pincha etuk daraxtlarda o'smir va o'tish davri barglari mavjud. Erkak jinsiy tuzilmalari kalta novdalar uchida joylashgan; ayol tuzilmalari (konuslar) terminal bo'lib, qarama-qarshi yoki aylanali tarozilar bo'lib, ikkala birlashtirilgan brakt (o'zgartirilgan barg) va tarozidan iborat. Konuslar, odatda yog'ochsimon, tik tuxumdonlarga ega.

Sarv (kiparis) ‒ Cupressus turkumi 15-20 ta turga ega, balandligi 30-50 m, bir uyli daraxt va buta o‘simlik. O‘rta Yer dengizining atrofida, Himolay, Janubiy Xitoy va Amerikada tarqalgan.Qrim, Qora dengiz qirg‘oqlarida, ayrim turlari O‘zbekistonda ham manzarali o‘simlik sifatida o‘stiriladi. Doimiy yashil sarv ‒ 30 m li, 2000 yilgacha umr ko‘radi. O‘zbekistonda piramidasimon sarv Toshkent, Samarqand, Farg‘ona vodiysida uchraydi.

Sarv(kiparis)- Cupressus.