Namangan davlat universiteti b. T. Ataxanov, M. B. Isabayev fuqarolik jamiyati fanidan

EKSPERTIZA 
— muayyan mas.,ing mutaxassislar tomonidan tekshirilishi, hal 
etilishi. 
EKSPERTOKRATIYA
(lot. 
expertu.s
– tajribali) — oliy hokimiyat sohalarida 
shug‗ullanuvchi yuqori malakali mutaxassislar – ekspertlar ta‘sirining o‗sishi, ularning 
hukmronligi.

---

79 
EKSPLUATATSIYA
(fr. 
exploitation
) — ishlab chiqarish vositalari egasining 
boshqalar mehnati mahsulini o‗ziniki qilib olishi. 
EKSPORT 
(lot. 
exportare
– olib chiqaman, chetga chiqaraman) — tovarlar, 
xizmatlar, investitsiya, qimmatli qog‗ozlar, texnologiyalar va b.larni tashqi bozorga 
chiqarish. Tovarlarni bir mamlakat orqali olib o‗tish (tranzit) va bir mamlakatdan olib 
kelingan tovarlarni boshqa mamlakatlarga sotish uchun chiqarish (reeksport) ham E.ga 
kiradi. Har qanday davlat uchun E. import va chet ellarda boshqa xarajatlarni to‗lash 
uchun zarur bo‗lgan chet el valyutasining asosiy manbai. Davlatning tashqi iqtisodiy 
siyosatida E.ni kengaytirish muhim masala hisoblanadi va davlat eksport uchun 
mo‗ljallangan ishlab chiqarishni qo‗llabquvvatlashning turli shakllarini keng qo‗llaydi 
(soliq imtiyozlari va b.lar moliyaviy ko‗maklar; E.ni davlat tomonidan kreditlash). E.ni 
cheklash aksariyat hollarda muayyan mamlakatlar bilan olib boriladigan savdoga 
embargo joriy etish yo‗li bilan siyosiy maqsadlarda amalga oshiriladi. Ayrim tovarlar E.i 
ba‘zan iqtisodiy yoki ekologik sabablarga ko‗ra cheklanadi. 
EKSPORT NAZORATI
— ommaviy qirg‗in qurollari, ularni yetkazish vositalari, 
qurol-yarog‗ning o‗zgacha turlari va harbiy texnikani yaratishda qo‗llanishi mumkin 
bo‗lgan tovarlar, axborotlar, ishlar, xizmatlar, intellektual faoliyat natijalariga nisbatan 
tashqi iqtisodiy faoliyatni amalga oshirish tartibida. Mamlakatlar tomonidan belgilangan 
qonunlar majmui va me‘yoriy huquqiy aktlarni amalga oshishini ta‘minlovchi chora-
tadbirlar kompleksi. Asosiy maqsadi: mamlakat milliy mafaatlarini himoya qilish va 
iqtisodiyotini jahon iqtisodiga integratsiyasi uchun sharoit yaratish.